Nga Kastriot Myftaraj
24 janar 2010
Kur ministri i jashtёm britanik Bevin, priti nё zyrёn e tij delegacionin çifut qё kishte shkuar nё Londёr tё kёrkonte mbёshtetje pёr kauzёn e shtetit tё Izraelit qё pritej tё krijohej shume shpejt atё vit (1948), zyra nё Foreign Office ishte e ndriçuar me qirinj, pёr shkak se nё Londёr mungonte elektriciteti, nё atё dimёr shumё tё ashpёr tё viteve 1947-48, kur ngriu edhe qymyri nё depo dhe termocentralet nuk punonin. Bevin, gjeti rastin qё nё kёtё rrethanё tё shprehte humorin britanik, duke u thёnё mysafirёve tё habitur:
“We need not light, because we have israelites!” (e pronuncuar nё anglisht rimon: “Ui nid not lait, bikoz ui hev izrielait!”). Nё pёrkthimin shqip tingёllon kuriozisht gjithashtu me rimё: “Ne nuk kemi nevojё pёr dritё, se kemi izraelitё!”.
Bevini e kishte fjalёn pёr paraqitjen e çifutёve nё Bibёl si populli i zgjedhur nga Zoti, mbi tё cilёt kishte rёnё drita e Zotit. Kёshtu qё delegacioni çifut ndriçonte nё Londrёn e atij dimri ku netёve mjegulla dhe errёsira bёnin garё pёr ta bёrё abysin mё tё errёt. Izraelitёt e delegacionit nuk qeshёn me kёtё shaka, se Bevin kishte reputacionin e njё antiçifuti, dhe ata shikonin tek ai instiktin e ujkut antiçifut qё endet nё pyllin e mjegullt, çka ngjante Londra asokohe. Bevin e shpjegonte kёshtu mbёshtetjen amerikane pёr krijimin e shtetit tё Izraelit: E thjeshtё, ata nuk duan tё kenё shumё çifutё nё New York!
Fjalёt e Bevin pёr “dritёn çifute” m’ u kujtuan kur pashё nё adresёn e Elisa Spiropalit nё facebook, tek tё dhёnat personale qё ka paraqitur ajo, se besimi fetar i saj ёshtё: “Ç’ dritё e bardhё djeg mbi botё”. Nё fakt ky ёshtё njё varg i njohur i Lagush Poradecit. Çfarё ka dashur tё thotё me kёtё Elisa Spiropali, e cila sipas emrit duhet tё jetё e fesё sё krishterё ortodokse. Kjo nuk duket tё jetё mёnyra pёr tё thёnё se ajo ёshtё ateiste, se Lasgushi ishte mistik dhe shprehja ka njё konotacion mistik. Asnjё ateist, nuk do ta pёrdorte kёtё shprehje pёr tё shenjuar kredon e tij tek natyra. Duket se vargu i Lasgushit ёshtё mёnyra ezoterike e Spiropalit pёr tё shprehur besim fetar kriptoçifut tё Elisa Spiropalit. Duket se “drita e bardhё qё djeg mbi botё”, pёr tё cilёn e ka fjalёn Elisa ёshtё drita e Iluminati (tё ndriçuarit), konspiratorёt çifutё tё shekullit XVIII tё cilёt dizenjuan botёn e mёvonshme.
Tek ky pёrfundim mё çojnё disa gjёra. Karriera politike e Elisa Spiropalit ёshtё intriguese dhe tё bёn ta shikosh atё nёn “dritёn e bardhё (misterioze) qё djeg mbi botё”. Elisa Spiropali u kthye nё Shqipёri nga SHBA para disa vitesh, pёr tё zёnё menjёherё njё post nё Lёvizjen “Mjaft”, e cila atёherё kishte njё profil tё lartё, dhe mbёshtetjen e ambasadave tё huaja dhe tё Fondacionit “Soros”, pёr shkak se nё krye tё saj gjendej Erion Veliaj, dhe Sorosi dhe disa ambasada tё huaja nё Tiranё, e shikonin Lёvizjen “Mjaft” si ato shtretёrit e lёshimit tё raketave, do tё thotё tё lançimit tё “raketёs” Erion Veliaj nё qiellin e politikёs shqiptare. Por edhe tё “raketёs” Elisa Spiropali. Me kёtё “Mjaft” doli nё pension, si tё thuash. Edhe mё impresionuese ishte ngritja e Elisa Spiropalit nё postin e kryetares sё FRESSH, kur ende nuk dihet se kur Elisa ёshtё bёrё anёtare e PS. Nё postin e kryetares sё FRESSH Elisa zёvendёsoi Megi Ajtyresёn, e cila kishte njё mbiemёr qartёsisht çifut. Mbiemri i saj u bё menjёherё object kurioziteti nё media dhe Megi tha se ajo ishte me origjinё nga njё fshat i Mirditёs, tё cilin nuk e pёrmendi kurrё se cili ishte, gjё lehtёsisht e kuptueshme kjo. Pasi Megi Ajtyresa u kompromentua si kriptoçifute, vendin e saj nё krye tё FRESSH e zuri njё tjetёr kriptoçifute, Elisa Spiropali, e ardhur gjithashtu befasisht nё krye tё organizatёs rinore tё PS. Elisa Spiropali ёshtё me origjinё nga fshati Çorraj, nё Sarandё, nё bregdetin e Jonit, i cili ёshtё njё nga fshatrat ku u vendosёn çifutёt sefarditё tё dёbuar nga Spanja duke filluar nga viti 1492. Çifutёt sefarditё zbarkuan nё disa pika nё bregdetin shqiptar dhe zona pёrreth Çorrajt ka toponime çifute, si Varri i Çifutit etj. Nё fakt Çorraj ёshtё mё tepёr njё lagje e fshatit Fterrё, i cili njihet si qendёr e çifutёve sefarditё tё ardhur nё Shqipёri nё atё kohё. Dihet se shumё nga çifutёt sefarditё tё ardhur nё Shqipёri atёherё kthyen fenё, duke mbetur kriptoçifutё. Disa nga kёta u bёnё muslimanё, si paraardhёsit e Erion Veliajt, disa u bёnё tё krishterё ortodoksё, si paraardhёsit e Elisa Spiropalit, apo tё Maklen Mishёs, djalit tё Piro Mishёs.
Nёse shikoni fotografinё qё Elisa Spiropali ka zgjedhur pёr tё vёnё nё profilin e saj nё facebook, do tё bindeni pёrfundimisht se keni tё bёni me njё kriptoçifute. Nё atё fotografi ajo mban nё qafё njё gjerdan tipik hebre. Me pamjen dhe pozёn qё ka marrё Elisa nё kёtё fotografi, ajo fare mirё mund tё vihej nё kopertinёn e çdo botimi tё romanit “Çifutja e Toledos”, tё Lion Fojtvanger, se Elisa nё kёtё fotografi do tё ishte shembёllimi mё i mirё i personazhit kryesor tё kёtij romani, Rakelёs. Elisa Spiropali mund tё quhet “Çifutja e Çorrajledos”.
Nuk ёshtё ironi e vogёl qё Elisa Spiropali nё profilin e saj nё facebook paraqitet si adhuruese e Hannah Arendt, studiueses çifute e cila e shikonte origjinёn e totalitarizmave modernё tek shteti-komb. Vetё Spiropali ёshtё ekzemplar i njё totalitarizmi sui generis, atij çifut global, i cili konsiston nё njё bashkёsi globale konsirative çifute, qё kontrollon insitucionet ndёrkombёtare dhe ato tё shumё shteteve, me anё tё kontrollit tё pikave-kyçe si bankat, mediat etj., tё cilat mundёsojnё kontrollin mbi politikёn, e cila pёrdoret si instrument sundimi ezoterik, nёpёrmjet minorancave konspirative qё kontrollojnё partitё politike.
Elisa Spiropali, sipas profilit tё saj nё facebook ёshtё adhuruese e aktores Uma Thurman, gjё me tё cilёn ajo shpreh pa dashje tё vёrtetёn e saj. Njё nga rolet e para tё Uma Thurman ishte nё filmin “Aventurat e baronit Munchausen” (1988) ku tregohen aventurat e njё trupe teatrore qё jep shfaqje nё kohё lufte. Pra bёhet fjalё pёr njё fiction brenda fictionit, njё fiction tё dyfishtё, teatёr brenda filmit. Elisa Spiropali ёshtё teatrale brenda filmit tё politikёs shqiptare.