Home »
» Pavarësia e Shqipërisë dhe Austria
Pavarësia e Shqipërisë dhe Austria
“Hapi i parë në likuidimin e një populli është të fshini kujtesën e tij !..Shkatërroni librat e tij, kulturën e tij, historinë e tij. Atëherë, vini dikë të shkruajë libra të rinj, të krijojë një kulturë të re, të shpikë një histori të re !!.....Para se të kalojë shumë kohë kombi do të harrojë se çfarë është dhe çfarë qe”
Shkruan: Fahri XHARRA
Kontit Leopold Berthold i ngutej, e donte një njeri të besueshëm që s`i del fjala, e donte një përkthyes e shkuar përkthyesi, sepse ai kishte për t`u takuar me Ismail Qemailin për t`i thënë se kishte ardhur koha e shqiptarëve. Ishte kjo para 100 vitesh, ishte lajmi më i gëzuar në historinë tonë.
Atë David Pepa dhe sekreti shtetëror austriak
Në Vjenë më 1912-n, ”nëpunësit e Ministrisë Jashtme në Vjenë kërkuan kolegun e tij, Atë Anton Harapin. Mbasi ai ishte kthye në Shqipni, atëherë (Davidin) e mueren me urgjencë dhe e çuen në Vjenë. Aty e shtinë në nji zyrë dhe e bane me u betue se nuk do t’i nxirrte kurr sekretet. E mueren si përkthyes ndër bisedimet që Ministri i Jashtëm Berthold do të zhvillonte me Ismail Kemal Bej Vlorën…(“Dushman – Temali në rrjedhje të kohëve”, Ndoc Ndoja). Dhe përkthimin e udhëhoqi Atë David Pepa. Kush ishte Atë David Pepa- që Austria ia besoi sekretin shtetëror? Atë Davidi shquhet për veprimtari të madhe atdhetare në kontributin e tij si përkthyes i gjermanishtes në shqip në takimin e ministrit të Jashtëm të Perandorisë Austro – Hungareze, Konti Leopold Bertholdi me Ismail Qemalin në Vjenë në prag të Pavarësisë së Shqipërisë..... …Atëherë Bertholdi i parashtroi Ismail Kemal Beut që të delte sa ma pare në Shqipni për të shpallë pamvarsinë. Ismaili iu përgjigj: “Mirë se flamurin e kam, por nuk kam shtizë ku ta naltoj, dhe flamurin pa shtizë e merr çdo erë që fryn”. Atëherë Konti Berthold iu përgjigj:”Për shtizë të këtij flamuri keni bajonetën austriake.” Kishte ba që 40 mijë trupa të niseshin nga Bosnja në kufi të Malit të Zi. Ismail Beu plot gëzim iu përgjigj: “Kështu po, jam gadi, se vetëm kjo asht garanci për shtetin e ri shqiptar. Atë Davidin e ngarkuen me e shoqnue Ismail Kemalin deri në Triestë, ku pritëshin tjerë shqiptar “. Më vjen keq që historia 5o vjeqare e komunizmit dhe kjo e fundit 20 vjeqare heshtin për veprën fisnike atdhetare të At David Pepës. Të rrije si hije edhe pranë burrit të madh të Pavarësisë, plakut të Vlorës Ismail Qemali ishte një nder i madh dhe të bisedoje akoma edhe t’i përktheje fjalët e urta të kryeministrit të Parë të Shqipnisë pas 443 vjet robëri osmane në Zyrën e Kontit Berhtoldit, ministrit të Jashtëm të Perandorisë Austro – Hungarisë ma të pathyeshëm në atë kohë në Evropë në pragun e Pavarësisë ishte një vlerë historike, që nuk mund ta pranoji analet historike të heshtet të vazhdohet ende të injorohet me heshtjen e Atë David Pepës si njeri i klerit e mbi të gjitha si shqiptar i gjakut të Kastriotëve. ”Është nder për Të dhe nje nder i madh i bahet historisë. Nder i bahet edhe Ismail Qemalit që kishte në biseda sekrete për atë kohë një djalosh besnik, student i ri në Vjenë nga Shkodra i quejtun David Pepa (Ndoc Ndoja)”. ”Për shtizë të këtij flamuri keni bajonetën austriake.” Ismail Beu plot gëzim iu përgjigj: “Kështu po, jam gadi, se vetëm kjo asht garanci për shtetin e ri shqiptar. Dhe unë mendoj se s`ka gjë më të dëmshëm se sa të gjymtohet e vërteta për hirë të paragjykimeve politike fetare, sektare, interesave personale të të gjitha llojeve ndaj cilido njeri për punën dhe veprën edhe ’’të vogël’’ ndaj kombit dhe njeriut.
Ismail Qemali dhe shpallja e pavarësisë
Si do të dukeshim sot po mos të ishte Ismail Qemali, i cili përkundër pozitës së tij në Perandorinë Otomane, i cili përkundër pasurisë dhe familjës që e rrezikonte , nuk u zbraps nga ideja e ”fjetur” në zemrën e tij dhe të të gjithë shqiptarëve për 445 vjet, që Shqipërinë ta shpallte mëvete. Por, kur kontit Berhtold , i duhej një përkthyes i besueshëm , por si e zgjodhi mu Ismail Qemalin ,? Rastësi? Jo. Por, unë mendoj se s`ka gjë më të dëmshëm se sa të gjymtohet dhe të mëshefet e vërteta për hirë të paragjykimeve politike fetare, sektare,interesave personale të të gjitha llojeve dhe të heshtet e të mos flitet për vendimmarrësin më fortë të para 100 vjetëve konti Von Berchtold. Leopold, Konti von Berchtold, me emrin e plotë Leopold Anton Johann Sigismund Joseph Korsinus Ferdinand, Konti Von Berchtold (1863-1942), monistër i Jashtëm i Austro-Hungarisë është figurë e madhe që ne për nder të 100 vjetorit të Pavarësisë duhet t`i bëjmë homazhe. Konti i ynë, një pasanik i madh i Austro-Hungarisë, u fut në shërbimin diplomatik të shtetit të tij me 1893, ku zuri vende të rëndësishme në Paris dhe Londër dhe me 1906 u emërua ambasador në Rusi. Më 12 shkurt 1912 u emërua ministër i Jashtëm. Dhe e shihni që pas disa muajsh e kërkoi Ismail Qemalin që të shpallë pavarësinë dhe të mbetet Serbia pa dalje në det. Dihet fort mirë që dalja e Serbisë në Adriatik kishte për të pasur pasoja tragjike për shqiptarët. Humbja e një populli të tërë. Konti Berhtold e kishte përkrahjen e madhe apo si quhej në diplomaci ”çekun e bardhë” të Gjermanisë në vendimin e Austo-Hungarisë për ”luftë me të gjithë” që e pengonin Pavarësinë e Shqipërisë. Si të prehej Serbia, kjo ishte brenga e Berhtoldit. Britanikët ishin të bindur në vendimin e drejtë të Vjenës, por grekët e kuptuan dhe e kishin një pamje më të gjerë dhe i kuptuan mirë veprimet e Berhtoldid në Pallplatz të cilat mund të kishin ”pasoja” për të. Edhe pse shkohej kundër formulës ”Stop në Beograd” por gjithsesi trupat austriake mund të okuponin Beogradin me pohimin e Fuqive të Mëdha,q ë kështu Serbia të pranonte ultimatumin. Dëshira e Austrisë ishte që Kosova t`i jepej Shqipërisë.
Idetë nacionale dhe nacionaliste
Sipas shënimeve serbe, problemi i madh i shqiptarëve të kohës së pavarësisë dhe para saj ishte ndarja sa u përket ideve nacionale dhe nacionaliste në atë kohë: ishin të shkapërderdhura në tri segmente: ato në brendi, ato në periferi dhe të atyre që jetonin jashtë ”shtetit”. Të brendshmit ishin shumë konservatorë; sepse me besimin e madh ne solidaritetin mysliman (së bashku me Turqinë) ata i dëshpëronin shqiptarët e diasporës. Ata të brendshmit ushqenin ende një mentalitet feudal, të cilët mendonin që Shqipërisë i duheshin shumë dekada para se të bëhet gati për nacionalizëm dhe kufij, çka tregonte një amulli ndaj atyre të jashtmëve që punonin në këtë drejtim. Dhe është plotësisht e kuptueshme pse shqiptarët patriotë e ndien të nevojshme për një Rilindje Kombëtare., Dhe kjo e shpjegon pse Manastiri, Ohri, Kiqeva, Dibra, Prizreni, Prishtina, Gjakova dhe Shkodra ishin tërheqëse për revolucionarët. Kjo e shpjegonte afinitetin filozofik të shqiptarëve të jashtëm dhe atyre të kufirit. 12 gusht 1912 u përhapën lajme se shqiptarët do të sulmojnë Prizrenin, turqit e filluan ikjen e tyre në qytete më të sigurta për ata. Pritej një lëvizje e madhe, që kulmoi me grumbullimin e 15 mijë shqiptarëve drejt Shkupit.. Shqiptarët e armatosur e çliruan Gjakovën. Mitrovicën dhe u futën në Shkup.....
Dhe, me ndihmën e Austro-Hungarisë, kontit Berthtold dhe vullnetit të madh për atdhe të Ismail Qemalit, erdhi dita e realizimit të një ëndrre 500-vjeçare:
"Në Vlonë më 28 të Vjeshtës së Tretë 1912
Pas fjalëve që tha z.Kryetari Ismail Kemal beu, me të cilat tregoi rrezikun e math në të cilin ndodhet sot Shqipëria, të gjithë delegatët me një za venduan që Shqipëria më sot të bahet në vehte, e lirë e mosvarme".





