Nga Kastriot Myftaraj
Në një intervistë të gjatë që Erion Veliaj ka dhënë për «Gazeta Shqiptare», në 25 mars 2008, atij i është bërë një pyetje klasike e llojit psikoanalitik: “Thuhet se personaliteti i një njeriu i ka bazat në marrëdhëniet atë-bir. Si kanë qenë marrëdhëniet e tua me babanë?” (“Gazeta Shqiptare”, 25 mars 2008, f. 20) Veliaj i përgjigjet kështu kësaj pyetjeje: “Babin e mbaj mend pak, jetoi gjer kur unë isha 10 vjeç dhe vëllai im 4. Ka qenë një burrë i gjatë, shumë i pashëm dhe fizik i fortë. Mbaj mend që qeshte bukur dhe ishte tejet zemërgjerë me nevojtarët. Kalonim shumë kohë bashkë, kryesisht pasditeve, pas punës së tij. Përtej shkollës "Mihal Grameno" ku banonim, ishte një mini pyll lisash pranë Qytetit Studenti. Aty ecnim shpesh, uleshim e flisnim gjatë për çdo gjë. Kisha gjithnjë një keqardhje për tim atë, pasi dhe babai i tij e kishte lënë shumë të vogël. Më mahniste devocioni për punën, besnikëria ndaj kolegëve, të menduarit pozitivisht për çdo rrethanë”. (“Gazeta Shqiptare”, 25 mars 2008, f. 20) Për t’ iu përgjigjur pyetjes së gazetares, në dritën e këtyre të dhënave që jep Veliaj, çfarë personaliteti i është krijuar Erionit nga marrëdhëniet me babain që përshkruan ai? Të dhënat që jep Erioni për marrëdhëniet e tij me babain janë telegrafike, por gjithsesi të mjaftueshme për të dhënë një përgjigje për këtë pyetje. Fjalia-çelës është “Kisha gjithnjë një keqardhje për tim atë, pasi dhe babai i tij e kishte lënë shumë të vogël”. Rëndom, njerëzit të cilëve u ka vdekur babai në fëmijëri, kanë keqardhje për të. Erioni rrëfen se ai që në fëmijërinë e vet ka pasur keqardhje për babain e vet-fëmijë që i kishte ndodhur kjo fatkeqësi kur ai ishte në moshën e Erionit. Erion Veliaj ka lindur në 1979, çka do të thotë se periudha për të cilën ai flet, kur jetoi me babain, është ajo 1979-1989. Pra, periudha kur ka ndjerë keqardhje për babain-fëmijë është ajo mes moshës 6-7 vjeç kur njeriu bëhet i vetëdijshëm për gjëra të tilla dhe moshës 10 vjeç kur babai i tij vdiq.
Një ndjenjë e tillë si keqardhja për babain për shkak se atij i ka vdekur në fëmijëri babai i vet, e ndjerë deri në moshën 10 vjeçare është një gjë mjaft mbresëlënse dhe që influencon në formimin e personalitetit. Por në rastin e Erionit gjërat bëhen edhe më të komplikuara kur ndodh një déjà vu tragjike, duke humbur edhe Erioni babain në fëmijëri. Tashmë Erioni e gjen veten në situatën e babait-fëmijë, i cili gjithashtu kishte humbur babain e vet. Ky ndryshim i beftë i roleve do të përbënte bazën e formimit të personalitetit të Erionit, në aspektin emocional. Trauma e shndrroi Erionin në një temperament melankolik, në rast se ai nuk ishte i tillë edhe para kësaj, siç kuptohet nga ajo që thotë se ndjente keqardhje për babain-fëmijë. Fëmijët djem që kanë një baba që nga ana e tij ka humbur babain e vet në fëmijëri, kanë prirjen të bëhen melankolikë, për shkak se babai ka prirjen të projektojë tek ata vetveten në moshën e fëmijërisë. Por kur këta fëmijë kanë fatkeqësinë që gjithashtu të humbin babain në fëmijëri, ata vështirë se shpëtojnë pa u bërë melankolikë. Dhe Erion Veliaj, pavarësisht nga çfarë të krijon përshtypjen e parë, është melankolik. Aktivizmi i tij social nuk duhet të na gënjejë. Psikologjia na thotë se tipat melankolikë ndodh që të jenë të preokupuar e të angazhuar me problemet e shoqërisë, si dhe në dukje shumë kreativë. Një njeri që humb babain në fëmijëri, pasi ka përjetuar keqardhjen për babain që në fëmijëri gjithashtu kishte humbur babain e vet, ka prirjen të bëhet ose një altruist, ose një fobik dhe urrejtës i botës dhe i shoqërisë ku jeton, varësisht nga formimi shpirtëror që ka pasur deri në atë moshë. Në rast se ky fëmijë ka pasur një formim fetar, ai do të bëhet një altruist në moshë të rritur. Në rast se nuk e ka patur këtë formim ai do të bëhet fobik dhe botëurrejtës. Në Shqipërinë zyrtarisht ateiste të viteve 1980, Erion Veliaj sigurisht që nuk mori një formim fetar nga babai i vet ushtarak. Kështu që Erioni nuk kishte kategori etike të ngulitura për të përballuar fatkeqësinë e tij, pa u bërë fobik dhe botërrejtës, së paku në subkoshiencën e vet.
Çdo fëmijë ka prirjen që ta idealizojë babain e vet, dhe këtë prirje në mënyrë të natyrshme e ka dhe një i rritur që e humbur babain në fëmijëri, si Veliaj. Por është simptomatike se Erioni, ndërsa flet gjatë për babain e tij, duke e idealizuar atë, nuk tregon se çfarë pune bënte ai, duke thënë vetëm se punonte në ushtri: “Shpesh më merrte dhe në udhëtime jashtë Tirane , në fshatra apo qytete të tjera ku ai kishte punë me ushtrinë. Në ato momente ndihesha ‘i madh’, si shokët e tij të ngushtë. Sot më ndalojnë po këta shokë, tani të moshuar, profesionalisht të rrënuar, moralisht të dekurajuar e të zhgënjyer për sakrifica që nuk u shpërblyen kurrë. Më thonë që i ngjaj shumë tim eti, në kurajën dhe energjinë pozitive, kjo me krenon!” (“Gazeta Shqiptare”, 25 mars 2008, f. 20) Derisa Erioni kërkon të na e paraqesë babain e tij si njeriun nga i cili ka trashëguar cilësitë që pretendon se po i shfaq sot në shoqërinë civile dhe në politikë, atëherë së paku të na thoshte se çfarë pune ka bërë i ati, në mënyrë që njerëzit ta kuptojnë se ç’ lloj “energjie pozitive” ka trashëguar Erioni nga i ati dhe me të cilën krenohet. Duket se Erioni eviton ta thotë këtë se babai i tij ka punuar në Sigurimin e ushtrisë, kështu që del se kur Erioni thotë se shokët e të atit “Më thonë që i ngjaj shumë tim eti, në kurajën dhe energjinë pozitive, kjo me krenon!”, atëherë del se Erioni është bërë një sigurims i mirë.
Pyetja tjetër që gazetarja i bën Erionit është shumë instruktive për të kuptuar periudhën kur është formual personaliteti i tij: “Kur keni qenë gjimnazist, çfarë aspiratash dhe pikësynimesh keni pasur për të ardhmen tuaj?” (“Gazeta Shqiptare”, 25 mars 2008, f. 19) Erioni i përgjigjet kështu kësaj pyetjeje: “Kam kaluar një kohë fantastike tek “Sami Frashëri”, në vitet 1994-‘98. Dy vitet e fundit ishin disi më të vështira me trazirat e piramidave, ndaj sa herë bëhej mësim ishte sukses në vetvete. Ato vite drejtoja senatin e shkollës, ndaj më duhej të shpikja gjithmonë aktivitete e organizime që mund ta normalizonin pak situatën. Në atë kohë patëm krijuar një grup vullnetarësh te “Samiu” për të ndihmuar fëmijët e Shtëpisë së Fëmijës, kishim një sistem të thjeshtë binjakëzimi ku secili prej nesh ndihmonte me detyrat dhe merrte një nga bashkëmoshatarët aty në shtëpi për fundjave. Prej gjendjes së vështirë në familje më duhej të punoja gjatë të 4 viteve të gjimnazit, vëllai ishte shumë i vogël e nëna pat humbur punën që në vitin 1992. Kam bërë gjithfarë punësh gjatë gjimnazit, përkthyes, kamarier, asistent zyre, recepsionist. Vitin e Ri ‘94 ishim veçanërisht ngushtë, mu desh të shisja fiq të thatë në Pazar të Ri, që na i kishin dërguar disa kushërinj. Zot ç’kemi hequr për të shitur ato 10 vargje fiq. Sot më kujtohet me buzëqeshje, atëherë ishte luftë për ekzistencë”. (“Gazeta Shqiptare”, 25 mars 2008, f. 19)
Erioni mund t’ ia ketë kaluar vërtet në mënyrë fantastike, siç thotë, por nga këto që thotë kuptohet qartë se ai nuk ka gjetur kohë të lexojë libra që përbëjnë bazën e formimit intelektual të njeriut. Kurrkund ai nuk thotë se në këtë moshë ka lexuar libra.Erioni, edhe më pas, deri në ditët e sotme, megjithse do të shkollohej në SHBA, siç pretendon, nuk gjeti kurrë kohë të lexojë ato libra që përbëjnë bazën e formimit të një intelektuale. Erioni lexon vetëm manualet e OJF-ve. Erioni ka një kompleks inferioriteti si intelektual dhe mangësinë e tij intelektuale kërkojnë ta kompensojë me një retorikë që riprodhon formulat e manualeve të OJF-ve për aktivizmin civil. Është simptomatike për personalitetin e Erionit, që ai kërkon ta paraqesë veten si një lloj “Gavroshi” në kohën e shkollës së mesme, pra si një jetim të varfër që detyrohej të punonte për të mbajtur familjen, për shkak se nëna e tij mbeti pa punë, pas vitit 1992, nënkupto: me reformën që bëri Berisha kur erdhi herën e parë në pushtet. Kjo është pjesë e imazhit melodramatik që i i paraqet elektoratit Erioni sot që është bërë politikan. Nënkuptimi është se zgjedhësit e varfër dhe të mjerë duhet të votojnë për djalin e tyre, që ua di hallet dhe që sot ka një histori suksesi. Në fakt e gjithë kjo meseleja (fjalë turke që kurizisht është në fjalorin e Erionit, duke zbuluar mentalitetin anadollak të këtij njeriu), është shpikur nga Erioni. Nëna e Erionit që në fillim gjeti punë tek OJF-të që erdhën në Tiranë, nga Qendra “Lincoln” tek Fondacioni “Soros”, ku paguhej shumë mirë për kohën, përveç që merrte dhe ndihma si veshje dhe ushqime, për vete dhe fëmijët. Edhe Erioni u rrit në dyert e zyrave të OJF-ve. Apo ka harruar se si mësoi t’ i japë makinës me makinat e qendrës “Lincoln ”, në vitet e shkollës së mesme? Sa për shitjen e fiqve në Pazar të Ri, Erioni mund të ketë parë nga dritaret e restoranti të Qendrës “Stefan”, bashkëmoshatarët e tij që shisnin fiq në treg. Qendra “Lincoln ” dhe Qendra “Stefan” atëherë u ofruan ndihmë disa shoqatave çifute në SHBA, që të hapin në Shqipëri disa kriptosinagoga pranë kishave të çuditshme që kishin hapur këto qendra. Në këto kriptosinagoga do të edukoheshin kriptoçifutët e identifikuar në Shqipëri nga rabinët misionarë, si Irving Berkoviç, çifuti mjekërosh që ishte këshilltari i Edi Ramës, edhe në fushatat elektorale. Një nga këta kriptoçifutë të zbuluar në Shqipëri ishte dhe Erion Veliaj. Kur i bënë të ditur identitetin e tij, kjo u përshtat mirë me sindromën që i ishte krijuar tashmë atij të fobisë dhe urrejtjes së botës. Tashmë zbuloi se i përkiste një komuniteti të cilit bota i kishte bërë shumë të këqija dhe filloi të edukohet me idenë se bota duhet kontrolluar dhe sunduar që të mos mundë më t’ u bëjë dot keq. Pjesa e botës që ai kishte për detyrë të kontrollonte e sundonte, së bashku me të tjerë të përzgjedhur, ishte Shqipëria. Tashmë ai po përgatitej për të qenë pjesë e një elite konspirative politike.
Në mënyrë simptomatike, Erioni, kur flet për aktivitetet që organizonte në shkollën e mesme, tregon vetëm një projekt binjakëzimi të nxënësve me fëmijët e shtëpisë së fëmijës, por nuk tregon për suksesin e tij të parë të madh, që ishte fitorja në një garë debati mes shkollave të mesme të vendit. Erioni në jetëshkrimet evazive që ka paraqitur dhe më parë ka shënuar se ka fituar në një debat mes shkollave të mesme por pa dhënë hollësi të mëtejshme. Në të vërtetë bëhet fjalë për një konkurs debati të organizuar dhe financuar nga Fondacioni “Soros” me nxënësit e shkollave të mesme të gjithë Shqipërisë, në vitin 1998, për çështjen e legalizimit të drogave të lehta. Shkollat e mesme duhet të formonin skuadra debati prej tre vetësh (si celulat e dikurshme ilegale komuniste), të cilat do të ballafaqoheshin deri në finale me një sistem eliminimi. Në shkollën “Sami Frashëri” në Tiranë ishte caktuar një ekip debati ku nuk bënte pjesë Erioni. Derisa dukej se Erioni ishte paracaktuar si fitues, atëherë u krijua tek “Sami Frashëri” dhe një skuadër e dytë debati, që drejtohej nga Erion Veliaj. Skuadra e drejtuar nga Erion Veliaj doli në finale ku u ballafaqua me skuadrën e një shkolle të mesme të Shkodrës. Në finalen e konkursit, skuadra e Erion Veliajt mbronte tezën e legalizimit të drogave të lehta, ndërsa skuadra shkodrane e kundërshtonte atë. Juria e konkursit përbëhej nga njerëz të Fondacionit “Soros”. Që të marrësh pjesë, siç bëri Erioni, në një konkurs-debat për çështjen e legalizimit të drogës, të organizuar dhe arbitruar nga Fondacioni “Soros” , ku të mbrosh siç bëri Erioni tezën e legalizimit të drogës, kjo është njëlloj sikur të marrësh pjesë një një konkurs-debat për çështjen e ferexheve të organizuar nga Al-Qaeda. George Soros është kampion i legalizimit të drogës, jo vetëm të lehtë, dhe këtë çështje e ka bërë një nga angazhimet kryesore të tij. Kështu që i gjithë debati ishte një hipokrizi dhe synimi i tij ishte që t’ i shërbente Sorosit për të shtuar edhe Shqipërinë në listën e vendeve ku rinia do legalizimin e drogës. Kuptohet se fitorja e Erionit në debat ishte e paracaktuar. Kjo fitore e parë e Erionit është sinjifikative për të kuptuar karrierën e Erionit si një puppet on a string e George Soros. Në një moment të konkursit madje Erioni zëvendësoi Arbian Maznikun si moderator i debatit.
Erioni, pa mbaruar shkollën e mesme, ishte fabrikuar tashmë si një aktivist civil, me projektin e binjakëzimit të jetimëve dhe fitoren në debatin për legalizimin e drogës. Në të gjitha këto që bënte Erioni ishte sipërfaqësor, ndoshta me përjashtim të legalizimit të drogës. Kur Erioni tregon se në vitet e shkollës së mesme krijoi një sistem binjakëzimi të nxënësve të tij të klasës me fëmijët e shtëpisë së fëmijës, ai nuk tregon se si përfundoi kjo “mesele”, siç thotë Erioni. Shokët e klasës e braktisën këtë “mesele” kur mësuan se ishte fjala për një projekt të financuar nga Soros, ku ata dhe jetimët po përdoreshin që të fitonte lekë dikush që drejtonte projektin dhe sigurisht edhe Erioni. “Meseleja” e binjakëzimit është sinjifikuese për punët e Erionit. Erioni, as në këtë intervistë dhe as më parë nuk na ka thënë se si vazhdoi “meseleja” e tij me “vëllain” e tij të shtëpisë së fëmijës, dhe a i ruan marrdhëniet edhe sot. Kuptohet që këto marrëdhënie morën fund me përfundimin e financimit të projektit nga Fondacioni “Soros” dhe Erioni sot e përmend vetëm për të fituar kredit politik. “Meseleja” me “binjakun” tregon se Erioni nuk u bë dot altruist i vërtetë, siç kam thënë më lart, sepse ai ishte një natyrë fobike dhe botëurrejtëse. Erioni e bën kështu epigramin e kohës së shkollës së mesme: “Me mësimet, senatin, basketbollin e punën, gjimnazi ishte një pagjumësi 4-vjeçare, e stërlodhshme, rraskapitëse. Ende më duket sikur s'do ngopem kurrë me gjumë”. (“Gazeta Shqiptare”, 25 mars 2008, f. 20) Ai ka harruar të shtojë edhe ato party të pafundme që mbaheshin tek shtëpia e Kevinit, një amerikan misterioz që e njihte Erioni dhe që i kishte dhënë bujarisht këtij të fundit çelësin e shtëpisë që kishte marrë me qera në Tiranë (tek pallatet e bardha pranë Gardës), në të cilën shtëpi Erioni ftonte shokët e klasës për party. Me çelësin e shtëpisë së Kevinit në xhep, dhe me “punët” e tjera që kishte, Erioni, sigurisht që nuk kishte kohë të lexonte libra.
Gazetarja më tutje e pyet Erionin: “Po koha e studimeve? Si e kujtoni atë?” Gazeta Shqiptare”, 25 mars 2008, f. 20) Erioni i përgjigjet: “Unë kam mbaruar universitetin në Grand Valley State University në Michigan , SHBA dhe Master në University of Sussex Chad të Afrikës Qendrore me një projekt të shkollës për të punuar me të rinjtë dhe po përgatitesha për t'u nisur atë pranverë”.”. (“Gazeta Shqiptare”, 25 mars 2008, f. 20) Përsëri “meseleja” e djalit të varfër që ecën para në jetë “me punë, me përpjekje”, siç thuhet në atë komedinë e realizmit socialist. Erioni nuk shkoi në shkollë me shpenzimet e veta siç thotë, por me një bursë. Çelësi i shtëpisë së Kevinit nuk është i vetmi çelës që i dhanë Erionit të huajt misteriozë. Gjithmonë gjendej dikush që i jepte Erionit një “çelës” magjik dhe kështu ndodhi dhe kur shkoi në SHBA, në universitet. Për këtë Erionit iu dha një bursë e majme. Ajo që iu mbarua Erionit në fillim të vitit të parë, dhe jo në përfundim, nuk ishin paratë, por fati. Erioni këputi tendinën e këmbës në një ndeshje futbolli amerikan në shkollë. Në rast se Erionit do t’ i ishin mbaruar paratë ai do të kthehej në Shqipëri si një invalid dhe do të ecte rrugëve me shkop. Por Erioni edhe këtu gjeti “çelësin e Kevinit”, që i hapi derën e një klinike private të shtrenjtë, ku Erioni bëri një operacion që kushtoi 120 mijë dollarë, në sajë të të cilit këmba iu rregullua. Pra, nuk qenë paratë ato që e bënë Erionin që në përfundim të vitit të parë të largohej nga shkolla për t’ u marrë me punë të tjera. Puppet-master që drejtonte karrierën e Erionit e mësoi atë se mund të imitonte atë personazhin e filmit “Matrix”, që ishte njëkohësisht në dy vende. Sa për diplomën e shkollës, atë mund t’ ia rregullonin ta merrte edhe pa ndjekur shkollën.
Erioni e përshkruan kështu këtë aventurë: “Qe viti 1999, kur kriza kosovare kish arritur kulmin dhe nëna, e cila po ndihmonte çdo ditë me refugjatët në Tiranë, po më luste të kthehesha të ndihmoja në Shqipëri më mirë. Një organizatë në Michigan (International Aid Inc.) po rekrutonte staf për të menaxhuar kampet e saj të refugjateve. Fillimisht nuk më pranuan, isha vetëm 18 vjeç e pa përvojë, ndërkohë që kërkonin dikë minimalisht 35, me Master e të paktën një dekadë punë në terren. Por duhet të kenë qenë shumë të dëshpëruar për të nisur dikë, sepse pas 24 orësh më takuan, kësaj herë me një biletë njëdrejtimëshe për Tirana. Në fund të 24 orëve të tjera e gjeta veten në Peshkopi për të bërë punën më të vështirë që kisha bërë gjer atëherë, menaxhimi i këtij super-operacioni qe shumë më i komplikuar se çdo gjë tjetër që kisha bërë më parë. Na duhej të përballeshim me njerëz të sëmurë, të humbur, të plagosur apo dhe disa që mbyllën jetën aty ato ditë. E gjithë ajo kohë më duket një ëndërr shumë e largët. Sot që jam i kthjellët e kuptoj që i hyra një aventure, por që fatmirësisht qe e suksesshme”. (“Gazeta Shqiptare”, 25 mars 2008, f. 20)
Sipas këtyre që na thotë Erioni del se ishte nëna e tij ajo që i paska thënë të lejë shkollën për të ndimuar “refugjatët” (është karakterstike zgjedhja e termit: Erioni nuk thotë “të dëbuarit”, por “refugjatët”, a thua se shqiptarët e Kosovës ikën me vullnetin e tyre) e ardhur nga Kosova, të cilët sipas Erionit ajo kishte filluar t’ i ndihmonte tashmë. Duke konsideruar se nëna e Erionit “ndihmonte” duke u aktivizuar me pagë të lartë në OJF-të që menaxhonin krizën humanitare, atëherë kuptohet se ajo po e ftonte Erionin që të vinte dhe ai në Shqipëri se ishte hapur “Sezami” si tek ajo “meseleja” e njëmijë e një netëve dhe mund të fitoheshin shumë para nga OJF-të me të cilat ai kishte lidhje dhe që tashmë ishin përmbytur nga paratë. Erioni këtu bën një tjetër gënjeshtër, kur thotë se në përfundim të vitit të parë të shkollës iu mbaruan paratë dhe vendosi ta ndërpresë shkollën dhe të punojë për një vit. Kështu del sikur Erioni e ka përfunduar vitin e parë të shkollës. Por vetë Erioni thotë se erdhi me ngut në Shqipëri, në kulmin e krizës humanitare të shkaktuar nga dëbimi i shqiptarëve të Kosovës prej serbëve. Kulmi i krizës ishte në mars 1999, kur duhet të ketë ardhur Erioni. Pra, ai nuk e ka përfunduar vitin e parë të shkollës. Por Erioni nuk ndrërpreu shkollën për të punuar për një OJF që menaxhonte krizën, se Erioni e kishte ndërprerë tashmë shkollën për shkak të aksidentit që pati dhe tashmë, që nga muaji shkurt, gjendej në Shqipëri për periudhën e rikuperimit, duke menduar që të siguronte bnjë vend fitimprurës tek OJF-të që menaxhonin krizën. 18-vjeçari Erion erdhi, siç thotë vetë, në krye të një superoperacioni, për të cilin duhej minimalisht një 35 vjeçar me eksperiencë. Kuptohet se në këtë superoperacion kishte në dorë dhe superfonde financiare. Ata që e vunë Erionin në krye të këtij superoperacioni e bënë këtë se 18 vjeçarë si Erioni, u duheshin edhe që të firmonin për të vjedhur të tjerët, siç bënë me Efraim Diveroli, i cili e filloi punën e biznesmenit të suksesshëm që në moshën 19 vjeç, dhe tash duket qartë se sekreti i suksesit të tij ishte se me firmën e tij vidhnin të tjerët. Diveroli arriti që ta bënte këtë aventurë të pabesueshme se ishte çifut. Po Erioni? Erioni duket se është kriptoçifut!
Më tutje Erioni thotë se në përfundim të luftës ai shkoi në Kosovë: “Në qershor 1999 u kthyem bashkë me refugjatët dhe hapëm zyrën në Prishtinë. Pas një viti e gjysmë aty, vendosa të rikthehem në shkollë pas ditëlindjes së 20-të në Prishtinë”. (“Gazeta Shqiptare”, 25 mars 2008, f. 20) Nëse ka qëndruar në Prishtinë për një vit e gjysëm pas qershorit 1999, do të thotë se ka qëndruar deri në dhjetor 2000. Erioni e filloi universitetin në SHBA në 1998, për ta ndërprerë vitin e parë, sipas fjalëve të tij, në mars 1999, por në realitet, që në nëntor 1998. Më pas, deri në dhjetor 2000, kur supozohet të ishte mesi i vitit të tretë të universitetit, Erioni ka qenë në Prishtinë. Sipas atyre që thotë vetë, në dhjetor 2000 vendosi të rikthehet në universitet, kur sipas rregullave të çdo universiteti në botë, mund të rikthehej vetëm në vjeshtën e vitit pasardhës, 2001. Erioni nuk e thotë se në ç’ vit të universitetit u rikthye, kur faktikisht ai nuk kishte përfunduar as vitin e parë. Por Erioni nuk u rikthye saktësisht në shkollë. Erioni e rrëfen kështu vazhdimin e “meselesë”: “Nga përvoja në Kosovë, shumë grupe më kërkonin për punë afatshkurtër në menaxhimin e krizave të ndryshme. Kjo më lejonte të ndiqja shkollën, të kisha një punë dhe të udhëtoja pafundësisht. Një vit e kalova shumicën e kohës në Amerikën Latine , El Salvador , Republikë Domenikane , Peru
Kur studioi ky njeri? Gjatë viteve 1998-2002, kur supozohet që Erioni të ketë kryer universitetin, ai ka qenë kudo, në Shqipëri, Kosovë, El Salvador, Republikë Domenikane, Peru, Argjentinë, Uruguai Afrikë të Jugut, Ruande, Burundi, Kongo (ish-Zaire), Tanzani, Kenia dhe Ugandë etj., përveç qytetit ku supozohej të bënte shkollën, në SHBA. Në vitin 2000 Erion Veliaj ka qenë konsulent i qeverisë së Rëanda-s. Në vitet 2000-2001 kur në Kosovë u bënë zgjedhjet e para vendore dhe parlamentare, Erion Veliaj, me të vetmen diplomë shkolle, atë shkollës së mesme “Sami Frashëri” në Tiranë, padiplomuar ishte atje si funksionar i OSCE-së, me detyrën e Kosovo-Outreach- Coordinator-Consultant. Se si është e mundur kjo, vetëm puppet master i tij mund ta dijë. E megjithëse Erion Veliaj në vitet e universitetit udhëtoi rreth botës pafundësisht, siç thotë vetë, si Filias Fogu, ai megjithatë në vitin 2002, në krye të katër vjetëve, pretendon se ka marrë një diplomë nga universiteti amerikan. Në rast se Erioni nuk gënjen, atëherë gënjen ky universitet kur thotë se është një shkollë serioze. Dhe pastaj Erion-“Filias Fogu” i OJF-ve kthehet në Shqipëri: “Kur u ktheva në Shqipëri dhe me disa miq filluam MJAFT-in, arrita të shkëputem pak ditë në javë për rreth një vit, 2004-2005 për të përfunduar Master-in për Politika Europiane në Britaninë e Madhe (University of Sussex) mes një bursë Chevening të qeverisë britanike”. (“Gazeta Shqiptare”, 25 mars 2008, f. 20)
I gjithë shkollimi i Erionit që nga viti i tretë i shkollës së mesme është një interval mes punëve të tjera. Kur paska gjetur kohë Erioni të bëjë master në në vitet 2004-2005, në Britaninë e Madhe, kur ai në atë kohë na mbiu ekraneve në Shqipëri me Lëvizjen “Mjaft”, më keq se Nano dhe Berisha? “Meseleja” e Erion Veliajt me Lëvizjen “Mjaft” ngjan me “meselenë” e debatit për legalizimin e drogës. Lëvizja “Mjaft” ishte një projekt i përpunuar për të lançuar Veliajn në politikën shqiptare, fillimisht si një aktivist civil. Nuk është një gjë e rastit që me largimin e Erion Veliajt nga Lëvizja “Mjaft”, kjo u mpak shumë dhe nuk po merr më një lumë financimesh, si në kohën kur drejtohej nga Veliaj. Në Lëvizjen “Mjaft” Veliaj u përpoq të krijonte për veten imazhin e altruistit, por kjo është vetëm një maskë, se nuk është e vësëhtirë të kuptosh se ai luan një rol, dhe se nuk ndjen asgjë kur shtiret se ka bërë të vetën kauzën e njerëzve të mjeruar. Gazetarja e pyet Erionin: “Karriera juaj ishte e beftë, por shumë rezultative. Ku gjendet thelbi i këtij suksesi?” (“Gazeta Shqiptare”, 25 mars 2008, f. 21) Përgjigjia është patetike: “S'kam recete në fakt për suksesin e as kam lexuar ndonjë nga këta librat e tipit 'si të bëhesh i suksesshëm'. Bëj me shumë pasion atë që ndiej, dhe mundohem ta rrethoj veten me kolegë më të mbarë, më të lexuar e me të zgjuar se unë. Mundohem të jem pozitiv, të mbaj një mendje të hapur, të lexoj shumë, të jem i përulur për të pranuar kur gaboj, dhe të mos dorëzohem së punuari për diçka që besoj se është e drejtë”. (“Gazeta Shqiptare”, 25 mars 2008, f. 21)
Kur paska gjetur Erioni kohë të lexojë dhe çfarë lexon? Sa për recetën e suksesit të tij, Erioni nuk mund ta thotë atë, se ajo nuk është një recetë, por një lloj “çelësi i shtëpisë së Kevinit”, një instrument misterioz, konspirativ. Sekreti i suksesit të Erion Veliajt qëndron në atë se ai është përzgjedhur nga emisarët e Soros në kuadrin e një projekti konspirativ për përzgjedhjen dhe promovimin e njerëzve me origjinë kriptoçifute në Shqipëri. Kjo është forca në dinamikë të karrierës së Erionit. Në këtë sens, është qesharake kur e dëgjon Erionin të thotë “Besimi tek autoritetet është valuta e demokracisë, dhe kur ai humbet, demokracia falimenton. Ndaj duhet restauruar menjëherë ky besim i shkërmoqur. Secili grup shoqëror duhet të ketë një vend në tryezën e vendimmarrjes, sot fatkeqësisht kjo tryezë është reduktuar patetikisht tek Berisha, 2 fëmijët dhe 10 shokët e tyre që operojnë me ligje të oborrit si të paprekshëm të gjitha levat e pushtetit. Ky deformim me besimin e publikut gjithashtu duhet të përfundojë në 2009-ën”. (“Gazeta Shqiptare”, 25 mars 2008, f. 22) Si do të restaurohet ky besim, duke u zëvendësuar kamarilja e Argitës dhe Shkëlzenit me elitën konspirative kriptoçifute Rama-Veliaj?
Është qesharake kur Erioni kërkon të shtiret si antikomunist: “Ka disa arsye pse e fillojmë G99. Gjykoj se pas dy dekadash tranzicion, sa gjysma e diktaturës, Shqipëria do të duhet të rikthejë moralin ideologjik në qendër të vëmendjes publike. Siç e quajti një mik në media, edhe unë ndihem i lodhur me një estradë therëse, ku minjtë e diktaturës janë transformuar artificialisht në "luanë" të demokracisë, e kjo tallje publike duhet të marrë fund njëherë e mirë në vitin 2009. Momentalisht, jemi i vetmi vend në Europë ku ish-komunistët, tashmë anti-komunistë, qëndrojnë në pushtet. Thuhet se po s'pati dimër të acartë, s'e shijon kush pranverën. E pra, dimri ynë ka zgjatur mjaftueshëm, besoj me gjithë zemër se këtij ngërçi moral do t'i japim dum për 18 muaj”. (“Gazeta Shqiptare”, 25 mars 2008, f. 22) Këto na i thotë Erioni që mburret se ka marrë energji pozitive nga Sigurimi i Shtetit që në fëmijëri. A mos ndoshta largimi i ish-komunistit Berisha nga pushteti do të jetë dhe largimi definitiv i ish-komunistëve nga pushteti në Shqipëri, kur partia që mbështet Erioni po vjen në pushtet me emrin e Qemal Stafës, njeriut të krahut stalinist, kominternist, tek komunizmi shqiptar i Luftës së Dytë Botërore, dhe që luftoi ashpër antistalinistët si Zai Fundo, Sadik Premte, Anastas Lulo, që e majta e Ramës dhe Veliajt nuk i njeh as sot si simbole, çka është tekefundit një lloj sinqeriteti cinik dhe arrogant.
Erioni tregon mentalitet stalinisto-anadollak, të denjë për Qemal Stafën, kur i duhet t’ i përgjigjet pyetjes: “Si i komentoni marrëdhëniet aktuale mes Partisë Socialiste dhe LSI-së? Ata që dikur ishin njerëz të të njëjtit ideal brenda PS-së, janë sot kundërshtarë të përbetuar dhe LSI-ja ka pretendime për ndarjen e pushtetit të ardhshëm. Mendoni që LSI-ja ndihet e kërcënuar nga ju?” (“Gazeta Shqiptare”, 25 mars 2008, f. 22) Erioni kësaj pyetjeje i përgjigjet kështu: “Këto ditë që fshati digjet, krehjet duhen lënë për më vonë”. (“Gazeta Shqiptare”, 25 mars 2008, f. 22) Pra, Erioni përgjigjet me një proverbë turke që në fakt është “Stambolli digjet, kurva krihet” dhe është thënë për një femër të parapëlqyer të një sulltani, që supozohej se krihej në harem kur digjej Stambolli. Erion Veliaj kështu e quan LSI “kurvë”, çka zbulon karakterin e tij brutal dhe vulgar, që ai kërkon ta kamuflojë me maskën e një intelektuali të shkolluar në Perëndim. Është simptomatike për çrregullimet e personalitetit të Erionit, se ai kërkon të japë përshtypjen se është trim: “Fatkeqësia e dyte që zbuluam është se paria e Tiranës që qeverise është një turme burracakësh. Qeveria nuk është as organizatë partie komuniste, as kope servilësh të paaftë dhe frikacakë, të cilët e vetmja gjë që dinë të bëjnë është t'i përulen paturpësisht dhe pafundësisht një të marri”. (“Gazeta Shqiptare”, 25 mars 2008, f. 22) Por vetëm pak ditë pasi Erioni tha këto fjalë, Edi Rama bëri dhe zbatoi një pakt “Molotov-Ribentrop” me “të marrin”, Berishën, për pragmatizëm politik, në mënyrë që të eliminonte rivalët e padëshiruar tek e majta. Erioni këtë rradhë heshti, se llogarit të përfitojë nga ky pakt, duke u bërë homologu i servilëve dhe burracakëve pranë Berishës, si servil dhe burracak pranë Ramës. Dhe çfarë po bën Erioni në kohën e “muajit të mjaltit” Rama-Berisha. Erioni kërkon të na bindë se tash ai ka gjetur kohë të lexojë: “Jam tejet i zënë duke u organizuar me G-99. Po mundohem të gjej kohë të lexoj gjëra të mençura dhe ide për ta avancuar këtë kauzë.” Gazeta Shqiptare”, 25 mars 2008, f. 22) Në rast se është vërtet kështu, kjo është hera e parë në jetë që Erioni gjen kohë të lexojë. Të shpresojmë se po lexon libra dhe jo manuale të Fondacionit “Soros” apo thjesht Torah cifute.
Përfundimi i analizës së personalitetit të Erionit është se ai nuk kultivoi dot një personalitet normal dhe të spikatur, por mbi bazën e crregullimeve të personalitetit të krijuara në fëmijëri, erdhi duke u mbivendosur personaliteti inferior i një puppet on a strig, “kukulle të komanduar me fije”, gjë që ai kërkon ta kompensojë duke simuluar njeriun superior në raport me shqiptarët.
2008