Pozicinimi i dy forcave më të mëdha politike në vend, pas ndërrimit të modelit të qeverisjes, PD-së së Sali Berishes dhe PS-së së Edi Ramës, mendoj që është shkaktari kryesor i ngecjes së vendit në të gjitha aspektet e jetës dhe zhvillimit këtyre viteve të fundit. Po parafrazoj, edhe pse e kam vështirë të pajtohem, por më duhet me fjalët e Konicës që këtë vend e shkatërruan politikanët, Shqipëria për dallim nga vendet që i ceka më lart është ende larg proceseve integruese për në UE, ndërsa Sllovenia dhe Kroacia janë vendet që janë edhe aktorë kyç në gjithë këtë proces
Shkruan: Fidan Kozhani
Të gjithë jemi në pritje të festimit të 100-vjetorit të shtetësisë së shtetit shqiptar, por a ka vend për aq shumë pritje për këtë festë kombëtare besoj që po, por nuk jam edhe shumë i kënaqur për të arriturat e vendit tim, duke shikuar nga kjo perspektivë kohore.
Ndarja e trungut etnik shqiptar
T’i kthehemi zhvillimit të ngjarjeve veç e veç, pas 1912-ës, shteti shqiptar arrin ta fitojë mëvetësinë e vet politike nga gjithë uzurpatorët e kohës që kishin pretendime territoriale mbi hapësirat shqiptare, edhe pse një pjesë bukur e madhe e këtij vendi mbeti jashtë kufijve administrativë, ku edhe sot e kësaj dite situata është e njëjtë në këtë aspekt, trungu etnik shqiptar u nda në shumë sfera të interesit për të gjitha fuqitë e kohës, sepse të gjithë duhet t’i kënaqnin ambiciet e tyre me diçka për të fituar Shqipëria atë që donte, pra ta kishte sovranitetin e saj që ishte pjesë e çdo shtet me funksionim normal. Territori ynë u bë copë-copë nga mbretërit e perandorive të shumta, Kosova mbeti pa dashje jashtë kufijve të Shqipërisë së sotme tash për t’u bërë shtet në vete, edhe pse shumë vonë e më shumë probleme të natyrave të ndryshme, Çamëria mbeti nën Greqinë e sotme, një pjesë bukur e madhe e territorit mbeti nën Maqedoninë e tanishme, ku edhe këtu po vërehet qartë se pa një stabilizim të plotë të faktorit shqiptar në këtë pjesë nuk do ketë qetësi këtu dhe me gjitha problemet shtesë që ka ky shtet tash, p.sh. kontestimi i emrit të sajë kushtetues nga ana e Greqisë, dhe mosrespektimi i marrëveshjes Kornizë të OHRIT, nga ky vend qetësia institucionale shpesh herë këtu po vihet në pikëpyetje të madhe, ajo që ishte më e dhimbshme nga i gjithë ky skenar i përgatitur nga fuqitë dominuese të kohës mbi trojet tona se nuk u kënaqën me pak,vazhduan prapë serinë e ndarjeve të vendit tonë,dhe Shqipëria sa vinte e tkurrej çdo vit e më shumë,Malit të Zi,që atëherë ishte në aleanca të ndryshme me fuqitë e kohës së bashku me Serbinë , i ju nda edhe këtyre pjesa që sipas pashallarëve të Evropës tinëzare u takonte, pjesa shumë e ndritshme dhe shumë strategjike për shtetet që janë sot pjesë e tyre Ulqini, Tuzi, Malësia e ca vende të tjera ku sot ky shtet fiton shumë nga turizmi, nga tokat shqiptare, edhe pse këtu flitet që faktori shqiptar ka disa të drejta, por jo edhe ato që ju takojnë në proporcion me numrin e popullatës që jeton atje. Serbinë e lanë zorrë-qorre të Ballkanit Perëndimor për të shpërthyer herët a vonë, nën sundimin e saj mbeti Kosova dhe një pjesë shumë e madhe e territorit të Shqipërisë së sotme, Presheva, Medvegja, Bujanoci, mbetën nën këtë perandori ku edhe sot e kësaj dite problemi me këto treva mbetet ende i pazgjidhur nga autoritetet serbe dhe Kosova falë luftës së lavdishme të UÇK-së e fitoi pavarësinë e saj me shumë mund, vuajtje e sakrificë, sa të padrejtë kanë qenë kundrejt nesh pashallarët e Evropës, na bënë copë-copë, të ndarë na e ngulfatën vullnetin tonë për një shtet të vetëm.
Fajet e elitës politike shqiptare
Nëse kapemi në aspektin komparativ të kohës dhe e fusim edhe Shqipërinë në këtë mes me zhvillimet që kanë ndodhur edhe brenda vendeve në rajon, p.sh. Slloveninë,Kroacinë,Maqedoninë,ne kemi mundur të jemi shumë përpara, por fatkeqësisht jemi shumë mbrapa tyre në shumë çështje pikërisht për fajin e elitës politike në Shqipëri, dihet mirëfilli që një kohë Shqipëria e kishte kaluar nëpër një sistem politik komunist të egër, ku lidhja e elitës politike me vendet me regjim komunist dhe mbajtja e mbyllur e vendit tonë me vite të tëra karshi vendeve prosperuese demokratike, mendoj në perspektivë ishte fatale për popullin tonë në tërësi. Tranzicioni ishte shumë i vështirë në këtë vend, elita politike pasurohej, populli varfërohej dhe jetesa ishte dhe vazhdon të jetë shumë e vështirë për një pjesë të madhe të njerëzve atje, vijmë te ndryshimi i sistemit politik, nga komunizmi i egër kalojmë në demokraci dhe nga një sistem monopartiak dalim te pluralizmi politik. Kalon edhe kjo fazë me shumë probleme e sfida të shtetndërtimit të saj, njerëzit nuk ishin të kënaqur me mënyrën e qeverisjes dhe me shumë protesta e forma tjera të presionit publik kërkonin një jetë më të mirë. Arrin që pas gjithë atyre problemeve Shqipëria ta instaloi një sistem multipartiak, përkatësisht bipartizmin politik në vend, me pjesëmarrje edhe të disa partive të vogla për numra në qeverisje, por edhe pse ky vend kaloi gjithë këtë rrugëtim të vështirë ndër vite, jeta dhe vendi nuk po ecën në drejtimin e duhur, prapë aspekti krahasues Maqedonia, Kroacia, Sllovenia kanë diku 20 vjet që janë shtet ku janë ato në rrugëtimin e tyre për shtet normal e funksional, e ku është Shqipëria ime, në rrugën e saj kjo nuk do menduar shumë. Pozicionimi i dy forcave më të mëdha politike në vend pas ndërrimit të modelit të qeverisjes, PD-së së Sali Berishes dhe PS-së së Edi Ramës, mendoj që janë shkaktarët kryesor të ngecjes së vendit në të gjitha aspektet e jetës dhe zhvillimit këtyre viteve të fundit, po parafrazoj edhe pse e kam vështirë të pajtohem, por më duhet me fjalët e Konicës që këtë vend e shkatërruan politikanët, Shqipëria për dallim nga vendet që i ceka më lart është ende larg proceseve integruese për në UE, ndërsa Sllovenia dhe Kroacia janë vendet që janë edhe aktorë kyç në gjithë këtë proces.
Zhvillimi i vendit
Shqipëria ka fituar që të jetë pjesë e zonës Shengeni i Bardhë që në terminologjinë e integrimeve evropiane njihet si lëvizja e lirë e njerëzve brenda vendeve që janë pjesë e Bllokut të UE-së, por nëse kthehemi në retrospektivë Shqipëria e ka fituar pavarësinë e saj më 1912, UE është formuar diku pas Luftës së Dytë Botërore rreth viteve të ‘50-ta të shekullit të kaluar, s’do mend se në një vend normal sot Shqipëria do të duhej të ishte krah vendeve që bëjnë politikën evropiane sot siç janë Gjermani, Franca e Anglia, por ku është defekti sot këtu, 100% e njerëzve që kanë bërë politikë atje dhe që po vazhdojnë të bëjnë duke mos gjetur për problemin edhe më të vogël konsensusin politik dhe duke mos qarë shumë hallet për popullin dhe zhvillimin e vendit, por për karriget e ngrohta që sjell pushteti. Sot në Shqipëri ende kundërshtari politik shikohet si armik dhe jo bashkëpunëtor. Sot në Shqipëri klasa politike nuk mund të zgjedhë asgjë vetëm që shkon në interes kombëtar, por duhen ambasadorët e vendeve mike që t’ua zgjidhin problemet e tyre, rasti me imunitetin tani, kurse më herët me ligjin dhe zonat zgjedhore. Sot Shqipëria është vend i varfër me zhvillim shumë të lehtë ekonomik me një papunësi të madhe, me një GDP jokonkurrente me vendet në rajon p.sh. Mali i Zi, të ardhurat për kokë banori arrijnë të jenë diku të përafërta me vendet e UE-së, flasim për raportet e ndryshme ekonomike, që ky vend arrin ta mbajë veten me turizëm, por turizmin e ka edhe ëma Shqipëri, ku është ajo në këtë mes të zhvillimit dhe prosperitetit të saj demokratik, mungon vullneti politik dhe shoqëror që ky vend të ecën hovshëm drejt arritjeve të saj në të gjitha zhvillimet e jetës, qoftë politike, sociale, kulturore, ekonomike etj. Para së gjithash, edhe në politikën tonë duhet të ekzistojë morali dhe vullneti për të bërë punë të mira në shërbim të vendit dhe kombit, sepse as sllovenët e as kroatët, por as malazezët nuk kanë asgjë ma shumë se ne, por dukuria që tek ata është e shprehur për politikën është slogani “të bashkuar mund të bëjmë punë të mëdha” dhe ata këtë e kanë arritur, kurse te ne është e shprehur e kundërta. Për dallim nga kolektivizmi i atyre te ne është shumë i shprehur UNI, individualizmi për të marrë bajrakun e fitores për çështje të ndryshme të shtetit, gjë që mendoj kjo dukuri duhet të eliminohet dhe duhet që t’i subordinohet individualizmi i kolektivizmit dhe uni në këtë rast të zëvendësohet me bashkësi, politika të mos merret më shumë si privilegj, por si përgjegjësi për t’i shërbyer sovranit me nder e krenari, dhe besoj shumë që punët tona do të jenë më në terezi. Edhe pse pak vonë, ju lutem ta provojmë këtë gjithë së bashku, suksesi ka me qenë i garantuar, ju premtoj për këtë.