BRISKU I BERBERIT

Flurans ILIA




...duke zhytur furçën e rrojës thellë e më thellë, ai filloi të përgatisë shkumën. Shkumën aromëmirë të rrojës. Shkumën që rrafshon, gjer në rrëzë të mishit, qimet që harbohen cipës së fytyrave tona. Shkumën që i paraprin briskut, që shpërfaq hapësirën e të sipërfaqshmes. Briskut të berberit. Briskut që i paraprin pamjes së qashtër të mishit, në fytyrën tonë;
...e kryente këtë veprim me krahun e vet hollak si shkop violine, të qarkuar subjektivisht me delikatesë rreth objektit. Një tas alumini në formë opake. E kryente veprimin si të ishte duke ekzekutuar muzikë. Muzikë të prodhuar nga një shkop violine, fijet e të cilit ishin shkëputur nga krifat e qafës të kushedi se cilit kalë, po aq të hasdisur në Rënien e tij, thellë e më thellë, drejt zhytjes së furçës me qime të gjata, edhe ato të marra prej jeleve të Rënies, të një tjetër kali, ndoshta vëllait të atij që pati qenë më me fat, pasi kishte lënë një pjesë të vetvetes në një shkop violine të fatëzuar për të prodhuar muzikë, dhe jo në qimet e një furçe përjetësisht të fatëzuar për të prodhuar e shpërhapur mbi fytyrën njerëzore veç shkumë-rrojën e berberit;
...nga qafa e kafshës drejt - tasit me shkumë - berberi qarkonte ndër gishta shkumën, si të ishte duke rrahur një të bardhë vezësh, produktin me të cilin filloi të mbushë me furçë mandej hapësirën e fytyrës dhe gushës sime. Një dorë e lehtë – pupël - përhapej mbi faqe dhe zbriste nën gushë. Nuk do ta besoja se ishte pikërisht një dorë njeriu ajo që e kishte përhapur aq lehtë shkumën e bardhë mbi çdo segment në veçanti. Tepër delikate. Si tingull violine. Si era që lehtësisht shkund nga pema dhe shoqëron Rënien e gjethes mbi tokë. Si era që shpërndan pjalmin e luleve. Nga veshët gjer tek mustaqet mbi buzë. Si një Maskë e bardhë. Përtej së cilës dy sy të habitur i(a) kishin ngulur sytë - syve të pasqyrës që pasqyronin vështrimin – drejt syve të mi. Ky lloj kryqëzimi, ku sytë vështroheshin mes vetì, ku sytë miqësoheshin me njëri-tjetrin, duke pasqyruar vetveten te njëri-tjetri, sy-ndër-sy, nuk zgjati shumë, sepse diçka e shndritshme vizgëlliu në një fraksion fragmenti mu në zonën e ndërthurjes së vështrimeve. Berberi nxori prej një pakete një brisk «Astra». E ndau më dysh. Njërën nga anët e mprehta e fiksoi në mekanizmin e rrojës. E hapi dhe e shtriu përsëri plot elegancë krahun e vet sipër kokës sime. Me briskun mbi krye, muzika filloi të shpërhapej në trajta të një gërvime non tropo alegro. Kontakti i acartë i briskut filloi të priste hollë-hollë qimet e dendura pranë veshëve, që përgjonin zhurmën metalike mbi sipërfaqen mishtore;
...qimet, thellë-thellë, në pasqyrë nuk përfaqësonin gjë tjetër veçse faunën e pasqyrave. Atë gjelbërim të paanë të barit të pashkelur ndër fushnaja, barin që pritet të batohet nga thundra kuajsh të kalorësve të padukshëm, të atyre që ne i quajmë Barbarë, të cilët kurrë nuk mbërritën gjer këndej, në territorin tonë, në pjesën e këndejme të pasqyrës. Në këtë berberhane qimet e mbuluara nga shkuma përngjajnë si fauna brenda pasqyrës mbuluar nga dëbora. Një pah i papritur pudrërije në rrugëtimin e vështrimit tim, që ngulmon kokëfortësish të përshkojë hapësirën e pasqyrës. Atë hapësirë, në thellësi të së cilës dëgjoheshin vringëllima armësh. Atë horizont, prej ku pritej me ngulm t’ia mbërrinin Barbarët. Atë botë, që mbante të ngujuar një tjetër botë, pothuajse të njëllojtë dhe fare të ndryshme nga kjo e jona. Por harmonia, me sa po dukej, kishte kohë që ishte prishur. Kufiri, me sa po kuptohej, kishte shekuj që ishte vendosur. Dhe asgjë nuk po ndodhte. Asgjë nuk po ndodh. A thua se medoemos duhej të ndodhte diçka përsipër asaj bore të përtejme, që vazhdonte kokëfortësish të qëndronte e pashkelur. Dikur, ndoshta, nuk ka pasur kufij. Ne këndej dhe ata andej, ishim një e vetme e përkryer. Shumë kohë më parë, ata që i kanë përjetuar ato kohëra, nuk e kanë pasur edhe aq të vështirë të përshkonin pasqyrat. Sot copa e xhamtë është kufiri. Kufi që, po të tentosh ta kapërcesh, i gjithë imazhi dhe një botë e tërë pas tij, do të thërrmohet dhimbshëm, duke fshirë gjithçka nga thembra jote e kujtesës.
- Plako, qeke mjeshtër, nuk t’u nika fare dora, mor’ burrë i dheut
- Faleminers, t’u rrittë nera.
- Nga je?
- Prej veriut
- Ke kohë që ke ardhë n’Tironë?
- Kam ardh dy-tre vitet e para t’fillim shekullit.
- E paske mësu mirë zanatin.
- Vetëm kët punë di t’baj qikur kam ardh e jetoj ktu.
- Pse, nuk ke punu noj punë tjetër?
- Jo.
- Po ça ke bo në fshatin ku ke jetu?
- Nuk kam punu.
- Si nuk ke punu, po ti je alamet djali, mor vllai im, dhe qeke mjeshtër.
- Nuk kam punu.
- Mirë, mër mirë, e mora vesh që s’ke punu, po ça ke bo?
- Kam kenë i ngujum.
...tha dhe, me një pecetë të lagur me ujë të ngrohtë, ma mbështolli lehtësisht, pa u ndier, fytyrën e porsa zhveshur nga qimet. Kontakti i mishit tim me ujin ishte jo dhe aq mosbesues, përkundrazi, seç mbartte një frymë paqtimi. Megjithëse dorëlehtë, brisku i berberit ta përcëllonte paksa cipën e fytyrës. Mora frymë thellë. Ndeza një cigare të hollë leggera. I dhashë edhe atij një. Bëra pagesën, ndërsa prej hunde më gufonte përjashta gjoksit tymi i hidhur i duhanit të atij mëngjesi të një dite të re;
...më tej u lëshova jashtë porte, yxhym e në xhunglën e Unazës së Tiranës, për t’u përzier me lumin e njerëzve drejt rrugëve që rridhnin bardhësisht si rruga e qumështit, ku mund të pikasje me sy të lirë lloj-lloj figurinash, ndërmjet fytyrave edhe atë më simpatikun, njëbrirëshin, që shfaqet dhe zhduket papritur mes nesh, i avullt pas xhamave të ndonjë dritareje të vogël, ashtu si një rekuiem për kthimin e shpirtit në fundin e një rrugëtimi rrethor, që përfundimisht ndoshta mundet të jetë edhe pika e fillimit.