Abdullah SIDRAN

Abdullah Sidran, akademik,është ndoshta dramaturgut dhe poeti më i shquar boshnjak. Këto poezi janë përkthyer nga gjuha boshnjake dhe janë marrë nga përmbledhja “Sarajevski tabut” (Tabuti srajevas), për të cilën, pos çmimeve tjera, autori është nderu

Ankthi
Çfarë po bën, im bir?
Ëndërroj, nënë. Ëndërroj, nënë,se si këndoj
e ti, në ëndrrën time, më pyet çfarë po bëj?

Për çfarë këndon në ëndërr, im bir?

Këndoj, nënë, se si kam patur shtëpi.
E tash nuk kam shtëpi. Për këtë këndoj, nënë.

Se si , nënë, kam patur zë dhe kam patur gjuhën time.
E tash nuk i kam as zërin, as gjuhën.

Më zërin që nuk e kam, në gjuhën që nuk e kam
Për shtëpinë që nuk e kam, këndoj këngën, nënë.

Të gjitha tjerat i ndërroj
Pas rrëfimit të gjatë për politikën dhe luftën,
për shkaqet e fashizmit serb,
dhe për lëngatën mbytëse që para syve të Botës,
u bë ndaj popullit të urtë të bosnianëve të mirë,
i them gazetarit nga Milano,
në gjuhën e tij italiane,
se si kam qenë (jo aq kaherë, në vitin ’88)
në qytetin e tij dhe e kam thënë vetmevete
një këngë kurrë të shkruar.

- A do të mund t’i kujtonit ato vargje,
nese nuk e keni me prishaqejfje,për mua kjo është
shumë e rëndësishme, unë jam, e dini, i lindur në Milano?
Naturalmente, them.Unë të gjitha vargjet e mia
i mbaj mend, io sono, come si dice i dënuar?
Unë jam… me kujtesën i shpërblyer dhe i dënuar,
ajo është pasuria ime e vetme, dhe asgjë
tjetër nuk kam, ashtu si nuk kam as shkak
për prishaqejfje e turp. Kështu thotë e pashkruara
Lutja ime në Milano:

Bëj që të vdes
në këtë çast, o Zot.
Vetëm lëri
sytë e mi
në botë.
Le të shikojnë
sesi Pjacës Duomo
kalojnë gratë.

Ka zgjatur në syrin e tij,
njëlloj pikëllimi i shëndoshë dhe fisnik,
derisa dhimbja ime, nga gjuha bosniane,
është derdhur në gjuhën e tij.

- A do ndryshonit diçka sot
në dritën e këtij tmerri
në vjershën Tuaj?

- Të gjitha të tjerat i ndërroj,
por nuk ndërroj asgjë,
asnjë fjalë,
në këngën për dashurinë dhe lakminë.

Femra
Kanë rënë granatat
bombat kanë rënë

njëra madje na ka hyrë edhe në dhomë
ndërkaq ai as nuk më ka përqafuar.

lufta është një e keqe e madhe që ec
vjen në shtëpi, hynë në shpirt

edhe shtëpinë edhe shpirtin i merr

kurse mua më duhej
vetëm të më përqafonte

e kam fshehur kur qaja
e kam fshehur kur urreja

e kam fshehur nga fëmijët
se më duhet dashuria

sikur vetëm një herë të më përqafonte
mua do të më kalonte lufta

do të kalonte për mua
trishtimi që ec e merr tokën

e merr qytetin, e grabit shtëpinë
e shkatërron shpirtin

treqindë ditë lufte
e ai as që më ka shikuar

treqindë ditë e treqindë net
lufta nuk ka shpirt as sy

shumë gjatë jemi bashkë
dhe e di së dashuria harxhohet
si paratë, si kujtimet

por përreth
kanë rënë granatat
dhe mua më duhej
vetëm që të më përqafonte

Asnjë shenjë për veten
Asnjë shenjë për veten nuk do ta lësh.
Drejt qielli shtrirë duart Tuaja rrënohen
të rrahura nga vetëtima, të shtangura, të djegin gishtat
Dhe për veten asgjë tjetër nuk di.
Në shikim të zbrazët, në asgjë shënderrohesh
i tillë as i lidhur për ndojgjë as i ndarë.
Dhe, derisa ashtu i kruspullosur, nën pishë shtrihesh
nga bisha e ngordhur të dallojnë
vetëm shuplakat e njoma të nënës sate.
As gjurmë për veten nuk do të lësh.

Megjithatë, dikush duhet
Dikush megjithatë duhet të mbesë në jetë.
Ishim shumë në këtë djerrinë, dhe secilit
dukshëm në ballë i ka gjethuar bima e sëmurë

Imagjinojmë: na ndjekin. Imagjinojmë:
fyteve tona u vënë thikat.
Dhe tashmë synojmë vrasjet.

Tash betojmë, duke drejtuar gishtat e degëzuar
në oborre, në lartësi si të kalbura në arabeska qiellore,
e nuk ndodh asgjë. Vetëm
dikund, ikur nga zemrat tona,
në vend tonë, dikush i largët këndon.

Nokturn
Ende mbanë vera
Në korridorin vetmitar derdhen yjet
edhe lakmia neveritëse për trupin që në largësi shthuret.

Verë dhe ecje dhe pagjumësi
Rri zgjuar dora, rrinë zgjuar ndjenjat, rri zgjuar e digjet mishi.

Vetëm shpresa ende flen
në errësirë, në të folurit e qiellit memec, truallit të kuq.

Vaji i krimbit dhe vera dhe ecja e pagjumësia
qofshin të kota, të shkreta dhe të nëmura.

Në korridorin vetmitar derdhen yjet
edhe lakmia neveritëse për trupin e shthurur në largësi.

Mysafiri nga bota tjetër
Pres
që Mysafiri të trokasë në derë
dhe asgjë
nuk mund
të bëj

Çfarëdo që prek
më rrëshqet
nga dora
dhe asgjëse
nuk mund t’i takoj
as për një çast

përveç
kësaj pritjeje
që Mysafiri të trokasë në derë

A do të dijë për mua
A do të dijë çfarëdo për mua ai
Që natën do t’i lexojë këto vargje
me llampë dhe terrin përreth?
A do ta dëgjojë drithërimën dhe shqetësimin
e zemrës që mendon, derisa pastruese do të bëhet
çdo shkronjë dhe varg, si një mëmë e kujdesshme
flokun e fëmijës, me krahërin më të dendur?
A do të dihet çfarëdo, në të vërtetë ?
Apo shkretira e njëjtë
do të mbretërojë në shtëpinë e tij dhe të shndrit
mbi tryezë e libër, derisa i kruspullosur
dhe i rënduar nga pikëllimi vetanak
këtë vjershën time do ta shqyejë
fije për fije,
terr për terr?
Përktheu Smajl Saka