Κάνει επίδειξη πολεμικής ισχύος από το Σαγγάριο διαμηνύοντας στους Ελληνας ότι κάποτε (το 1921) «γλίτωσαν από το να παστωθούν» σαν ψάρια κι «έφυγαν από εδώ πέφτοντας στη...θάλασσα». Πετάει «δυναμίτες» στους συμμάχους του ΝΑΤΟ εγκαλώντας τους ότι δεν ανταποδίδουν την αλληλεγγύη της Τουρκίας και δεν την στηρίζουν στο κουρδικό.
Κατακεραυνώνει με εθνικοπατριωτικούς μύδρους την αμερικανική Moody’s για την υποβάθμιση της (παραπαίουσας) τουρκικής οικονομίας, και αποθεώνεται από τα πλήθη χαιρετώντας με το σήμα των Γκρίζων Λύκων προς εσωτερική πολιτική εξισορρόπηση. Και παραπλεύρως, και κυρίως, απειλεί να τινάξει στον αέρα τον δυτικό ενεργειακό σχεδιασμό στην ανατολική Μεσόγειο μπλοκάροντας με αλλεπάλληλες NAVTEX όλη την κυπριακή ΑΟΖ και στέλνοντας το «Μπαρμπαρός» να… υποδεχθεί το ερευνητικό πλοίο της Exxon Mobil.
Μέσα μόνον σε τρεις μέρες όλα αυτά μάλλον αρκούν για να πείσουν ότι ο Ταγίπ Ερντογάν κινείται πλέον εκτός διεθνών πολιτικών και διπλωματικών ορίων, κι ενδεχομένως κι εκτός κάθε ελέγχου. Το δε ερώτημα είναι μέχρι που σκοπεύει, και που μπορεί, να φθάσει. Και ακολούθως, το πώς απαντά η Ελλάδα σ’ αυτή την έκρηξη του νέο-ισλαμικού αναθεωρητισμού.
«Ικανός για όλα και για τίποτα…»
Ως προς το πρώτο σκέλος, απάντηση αυτή την στιγμή δεν υπάρχει ούτε στην Αθήνα, ούτε στις περισσότερες δυτικές πρωτεύουσες. «Δείχνει ικανός για όλα, και για τίποτα», είναι το χαρακτηριστικό σχόλιο κυβερνητικού στελέχους με την επισήμανση ότι ένα είναι βέβαιο: Πως η στρατηγική της κλιμάκωσης από την πλευρά του Ερντογάν δεν είναι μια στρατηγική βραχυπρόθεσμη, αλλά μια καθαρή επιλογή μεσοπρόθεσμης πολιτικής.
Τόσο στο Μαξίμου άλλωστε, όσο και στο υπουργείο Εξωτερικών, μετά τα τελευταία γεγονότα σε Αιγαίο, Κύπρο και μεθόριο, θεωρείται δεδομένο πως η Τουρκία έχει κάνει την οριστική επιλογή προβολής της στρατιωτικής της ισχύος και επίκλησης του «δίκαιου του ισχυρού» για να διεκδικήσει χώρο και ρόλο στο νέο γεωπολιτικό στάτους κβο. Είτε αυτό αφορά την πολεμική χάραξη των συνόρων στην Συρία, είτε την ενεργειακή ασφάλεια και τους υδρογονάνθρακες της Κύπρου και του Αιγαίου.
Χαρακτηριστικά επ’ αυτής της εκτίμησης ήταν και τα όποια επεσήμανε, με την συνέντευξη του στο ΑΠΕ ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος: «Τους τελευταίους μήνες», είπε, «η Τουρκία ασκεί μια εξωτερική πολιτική που επικαθορίζεται από τις εξελίξεις στο Συριακό και το Κουρδικό. Θεωρεί ότι το να ανοίξει πολλά μέτωπα ταυτόχρονα ενισχύει τη διαπραγματευτική της δύναμη έναντι των ΗΠΑ, κυρίως για να αποφύγει δυσάρεστες για εκείνη εξελίξεις στα σύνορα της».
Ενώπιον αυτής της πραγματικότητας, η γραμμή αντίδρασης της ελληνικής πλευράς παραμένει εκείνη της «ψυχραιμίας και της αποφασιστικότητας». «Τα κυριαρχικά δικαιώματα και η εδαφική ακεραιότητα της χώρας διασφαλίζονται με αποφασιστικότητα, νηφαλιότητα και ψυχραιμία. Δεν διασφαλίζονται με κραυγές και εθνικιστικές κορώνες» ήταν το στίγμα που έδωσε και επ’ αυτού ο Δημήτρης Τζανακόπουλος.
Το «δόλωμα» και οι «κόκκινες γραμμές»
Το δόγμα της «ψυχραιμίας», κατά τις πληροφορίες, περιλαμβάνει αποχή από θερμές ανταπαντήσεις και ανακύκλωση του εμπρηστικού κλίματος που καλλιεργεί η ‘Αγκυρα - «θα είναι ολέθριο λάθος να «τσιμπήσουμε» στα δολώματα του Ερντιογάν», είναι η χαρακτηριστική φράση διπλωματικού παράγοντα – και αξιοποίηση στον μέγιστο δυνατό βαθμό των διεθνών συμμαχιών και διαύλων πίεσης προς την Τουρκία.
Σε ό,τι αφορά την «αποφασιστικότητα», οι εντολές που έχουν δοθεί προβλέπουν την αναβάθμιση της επιχειρησιακής ετοιμότητας σε όλα τα επίπεδα, ενώ δεν πρέπει να αποκλείονται πιο δυναμικές κινήσεις – αναλόγως των εξελίξεων – και σε διπλωματικό επίπεδο. Απολύτως ασφαλείς πληροφορίες αναφέρουν ότι εάν η επιθετικότητα Ερντογάν κλιμακωθεί περαιτέρω, και πέραν του ρητορικού επιπέδου, Αθήνα και Λευκωσία εξετάζουν το ενδεχόμενο να μπλοκάρουν από κοινού και να ματαιώσουν την ευρωτουρκική σύνοδο της Βάρνας που είναι προγραμματισμένη στις 26 Μαρτίου.
Σύμφωνα με υψηλόβαθμη πηγή «όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά αυτή την στιγμή», ενώ οι τελικές αποφάσεις της Αθήνας θα εξαρτηθούν και από τα επόμενα βήματα της Τουρκίας στην υπόθεση των δύο κρατούμενων ελλήνων στρατιωτικών. Αναλόγως, από πλευράς Λευκωσίας ως «κόκκινη γραμμή» θεωρείται μια ενδεχόμενη – και όχι απίθανη – προσπάθεια της Αγκυρας να στείλει πλοίο της για έρευνες εντός της κυπριακής ΑΟΖ.
Στο έτερο, και κύριο, διπλωματικό τόξο, εκείνο μεταξύ Ελλάδας, Αγκυρας, Ουάσιγκτον, η ελληνική πλευρά αποτιμά ως θετικές τις μέχρι στιγμής κινήσεις και παρεμβάσεις – δημόσιες και μη – του αμερικανού πρεσβευτή Τζέφρι Πάιατ. Απαντες όμως θεωρούν ότι το μεγάλο crash test για την στάση των ΗΠΑ έναντι του Ερντογάν θα είναι η άφιξη στην κυπριακή ΑΟΖ των πλοίων της Exxon Mobil. Το πρώτο σκάφος του αμερικανικού κολοσσού βρίσκεται ήδη εν πλω προς την Κύπρο και το προγραμματισμένο διάστημα των ερευνών της εταιρίας για υδρογονάνθρακες στην περιοχή έχει καταληκτικό ορίζοντα την 11η Απριλίου.