Mensen stemmen niet tegen Europa, ze stemmen tegen wat Europa verkeerd doet."
Het is een uitspraak die voormalig Frans president Valéry Giscard D’Estaing vandaag doet in het FT Weekend magazine, dat zaterdag geheel gewijd is aan Europa. VGE, zoals hij in Frankrijk wordt genoemd, is ondertussen al 88, wat hem niet belet het Europese project met vuur te verdedigen:
[De landen van de eurozone] bleven gewoon functioneren alsof de eenheidsmunt niet bestond. Het resultaat was ongecontroleerde uitgaven en een onvoorzichtige schuldenpolitiek. Niet de euro, maar regeringsmanagement is het probleem."
Eurosceptici lieten de voorbije maanden geen kans liggen om Europa’s graf te graven met hun mond. Onterecht, denken journalisten Simon Kuper en Sarah Gordon in de Financial Times. Beide zetten een aantal van Europa’s successen op een rijtje en houden zo een veel krachtiger pleidooi voor een verenigd Europa dan menig politicus of eurocraat dat tijdens de campagne deed.
1. Europa werd op 1 januari 1993 een eenheidsmarkt. In 1996 vervoerden bedrijven als Ryanair, Easyjet en Eurostar dagelijks al vele tienduizenden passagiers. Vanuit Frankfurt kunnen per vliegtuig in minder dan drie uur tijd tientallen landen worden bereikt, die samen meer dan 500 miljoen mensen tellen. Het gaat om ‘s werelds meest geconcentreerde netwerk. Ter vergelijking: de enige buitenlandse hoofdstad die je in drie uur tijd vanuit Tokio kan bereiken is Seoul. Meer tijd is nodig om vanuit New York naar het Canadese Ottawa te reizen. Of nog, de afstand tussen de Franse stad Rijsel en het Zweedse Malmö bedraagt 1.000 kilometer. Wie deze trip in tien uur voltooit, is daarbij vijf landsgrenzen gepasseerd zonder dat hij een enkele keer zijn identiteitskaart of paspoort heeft moeten tonen.
2. Toch is die connectiviteit niets nieuws, want mobiele Europeanen wisselen al eeuwenlang hun ideeën uit. De ‘wetenschappelijke revolutie’ van de 16de en 17de eeuw vond plaats omdat onze wetenschappers dicht bij elkaar leefden en debatteerden in één gemeenschappelijke taal: het Latijn. Copernicus, de Poolse zoon van een Duitse handelaar, schreef dat de aarde rond de zon draaide en niet omgekeerd. Galileo, die in Firenze woonde, las Copernicus en bevestigde diens bevindingen dankzij de telescoop. De Engelsman Francis Beacon omschreef hun wetenschappelijke methode als 'afleidingen gebaseerd op gegevens.'
3. De snelst groeiende middenklasse-economieën waren tussen 1995 en 2013 de Baltische staten, Polen en Slovakije, blijkt uit cijfers van de Wereldbank. Die landen groeiden zelfs sneller dan Zuid-Korea, Singapore en Hong Kong. De reden? Ze keken naar de EU, kopieerden Europese wetten en kregen miljarden EU-geld toegestopt, eens ze in 2004 tot de Unie werden toegelaten. Vandaag kunnen ze als inspiratie dienen voor Oekraïne, Tunesië en Turkije na Erdogan.
4. De meeste Europeanen - jongeren in de Mediterrane landen uitgezonderd - profiteren nog steeds van het veiligste, meest faire en meest comfortabele leven op aarde. Enkele statistieken:
- De meeste landen waar mensen mogen verwachten ouder te worden dan 82 zijn Europees, aldus recente cijfers van de Wereldgezondheidsorganisatie.
- In de ontwikkelinindex van de Verenigde Naties klasseren Estland, Slovakije en zelfs Griekenland nog steeds voor Qatar, ondanks al zijn rijkdom.
- De meeste opkomende economieën liggen nog decennia achter op Europa. De doorsnee Griek verdient nog altijd dubbel zo veel as de doorsnee Braziliaan, driemaal meer dan de Chinees en vijftien keer meer dan de Indiër, blijkt uit cijfers van de Wereldbank.
- Zeven van de negen best geklasseerde landen in de index van het World Economic Forum die de kloof tussen de geslachten berekent zijn Europees, net als zes van de acht best geklasseerde landen in de corruptie-index van Transparency International. Ook de 17 landen met de minste inkomensongelijkheid in de wereld zijn volgens een rangschikking van de Amerikaanse CIA alle Europees.
5. De globale somberheid over Europa herbergt een meer complexe, maar aanmoedigende realiteit. In vele sectoren is Europa niet enkel concurrentieel, maar zelfs toonaangevend. 9 van de 20 meest concurrentiële landen in een top 20 opgesteld door het World Economic Forum liggen in West-Europa. Ondanks de schuldencrisis die het continent ei zo na ten val bracht, behoudt het in twee derde van alle industriële sectoren haar concurrentiële positie en heeft het zelfs een duidelijke voorsprong in sectoren die hoogwaardige producten maken. Beste voorbeeld daarvan is de Airbus, wiens onderdelen in vijf verschillenden Europese landen worden gefabriceerd. 25 jaar na zijn oprichting controleerde Airbus 50% van de globale vliegtuigenmarkt en in 2003 stak het Boeing voorbij in het aantal verkochte vliegtuigen.
