"Kohë gri...", poezi nga shkrimtari Sokrat Habilaj








1-PËR POETIN DHE CA TË TJERË
I donte njerëzit, si gjithë poetët,

Por ish’ i brishtë, më shumë sa duhej.

E kur rrëzoheshin lule, a fletët,

I harronte ata dhe për to lutej.

Ai shkruante vargje të çuditshme,

Për një pikë lot që rridhte në faqe,

Për një jargavan, a një aguliçe,

Për hënën që vdiste brenda një nate.

Ulej e thurte vargje në plevicë,

Lodhur më tepër, nga bota e ashpër.

Shumë gjëra i pati me pakicë,

Ishte poet, domethënë i varfër.

Ish’ i varfër, dhe në treg zinte radhë,

Ku shiteshin pabesira e sherre,

Ku shiteshin pluhur, a mish i bardhë,

Ku edhe turpet, shiteshin për ndere.

Ku shiteshin poste, etje për pushtet,

Ku shiteshin dhe urrejtje e lakmi,

Ku mashtrimi shitej si e vërtetë.

"Po ti?-Ai nis skuqej-"Shes poezi!"

Rrallë i afrohen atje në skutë.

Kurs i këmbimit zhurmon me shamatë.

Një post, këmbehet me një prostitutë!

Një grusht dollarë, baras me  një mëkat!

Me vjershat nën sqetull ai ikte,

Se malli i tij ishte jashtë kohe.

Të tjerët ndërronin poste, karrige,

Shërbëtorë e pallate komode.

Të tjerët pozonin në pritje e orgji,

A në faqet e para në gazeta.

E kur rastësisht ju kujtohej ai,

Qeshnin: "Vazhdon të bëjë ende vjersha!?"

Ai shkruante nën dritën e hënës,

Për të tjera gjëra, por për ata, jo.

Dukej nga pikëzat që rridhnin prej zemrës,

Yjet, zhyteshin e humbitnin në to.

Ndërsa vitet ikën, ikën tutje,

Poeti humbi në harrim e heshtje.

Por thonë se njerëzit shpesh, si lutje,

Vargjet e tij, pëshpëritin me vete...

***
Ndodhi që papritur, vdiq një “nga ata”,

(Sepse edhe ai, ish një vdekatarë).

Dhe pse me emër e bëma të mëdha,

Varrin se mashtroi dot me dollarë.

Shërbëtorë, shefa, mbledhur në turmë,

Para atij varri, ndiheshin në faj.

Se druheshin mos humbiste pa gjurmë,

Sa të hidhnin dhé të butë, sipër saj.

Dikush tha: "T'i bëjmë një fron të lartë,

Ku të mbështetet, të ndjehet më mirë!"

Po i vdekuri, të frikëson si lugat,

Nëse lëviz pozicionin e shtrirë.                                

Dikush tha: "T'i ngremë shkallë me mermer,

Se do ta marrë malli për mitingje!"

Po shqetësojmë të vdekurit e tjerë,

Edhe u ndezim sherrin e partive.

Dikush tha: "Po le t'i lemë nën rrasë,

Ca grushte me monedha të florinjta!"

Po nën varr, s'ia njohin vlerën parasë,

Atje falas shërbehet me të gjitha.

Dikush tha: "Le t'i pikturojmë në gur,

Dy shalë apo edhe një gjoks kurve!"

I vdekuri, s'është as grua, as burrë,

Por hi i djegur nga turra e druve.

Dikush tha: "Të vijmë këtu sa më shpesh,

Ta dëgjojmë si u prinë radhëve!"

Po të vdekurit, askush s'i merë vesh,

Boll kemi komandën e të gjallëve.

Dikush tha: “T'i ngremë edhe një shtëpi,

Ku të freskohet ai, a të ndez zjarr!"

Po në varr, s'bie as diell e as shi,

As dimër, as verë, dihet s'ka në varr.

Dikush tha: "T'i shkruajmë fjalë malli,

Që të duket se na do dhe i heshtur!"

E po këtë mall s'e kupton i gjalli,

Mall s’merr me vete, asnjë i vdekur.

Dikush tha: “Që të duket pak filozof,

Që e kuptonte malin, apo detin,

Nga poezitë t'i gdhendim një strofë!"

Dhe në çast u kujtuan për poetin.

Mbase kish bërë edhe vargje për të.

Po vargjet s'i ruanin dot në mendje.

Se vargjet e atij ishin tjetër gjë,

Si dhe për të tjerë njerëz e vende.

***

Dikush tha: “Poetin ta sjellim këtu!"

Të shkruante mbi pllakë një poezi.

Dhe nisën të rendin tutje, kuturu,

Sepse askush s'dinte ku endej ai.

Dhe morën me vete monedha e ar,

Se duhet shpërblyer dhe i varfëri.

Të vdekurit janë shumë bujarë,

Dhe dinë s'e ka vlerë edhe arti.

E kërkuan në një pllajë, a një ledh,

Cepave të vetmuar, në rrugica,

Dhe në buzë të lumit ku rrinte shpesh,

E kërkuan në kasollen nën lisa.

E kërkuan dhe në pllajën e malit.

Por poeti kishte humbur si vesë.

Imcak, dukej i shtriri pranë varrit,

Se për të s'ishte shkruar asnjë vjershë.

Dhe druhen nga trupi i pa varrosur,

Ndërsa flladi, për rreth nis fryn ngadalë.

Nën vete bari, nga këmbët plagosur,

Mërmërit si të dojë të thotë ca fjalë.

E mërziti kjo pritje idiote.

(E pse i hapur po rri ende varri!?)

"S'është i pari që ikën kësaj bote!

Mbulojeni shpejt! Të mbijë aty bari!"

Po nga erdhi vallë ky zë i largët,

Që i tremb ata, të mbulojnë varrin!?

“Ç’prisni!? Poeti këndon për të gjallët

Të vdekurit!? Poet kanë veç barin…!”

"Të mbijë bari! Të mbijë bari!"-Bari s'flet!

Veç dikush, e dëgjoi se tha në çast:

"Të mbijë bari, duhet mbuluar  më shpejt!"

Dhe nisën të bëjnë ritin e lashtë.

U zhgënjyen nga planet aq të kota,

Dhe nga poeti që gjatë e pritën.

I vunë një gur të murrmë te koka.

"Të mbijë bari!"-I shkruan dhe ikën.


***

Ndërsa dhe vitet ikën, ikën tutje,

Mbi të mbiu bar, si harrim i largët.

Ndërsa vargjet e poetit, si lutje,

Pëshpëritin shpesh me vete, të gjallët.

2-IKU TRISHTIMI!?

Ti, do të më largosh trishtimin nga vargjet,

"Shkruaj tjetër gjë!"-më lutesh gjithë merak.

Natyrisht edhe unë s'i dua qarjet,

Po s'kuptoj si kam rënë nën një shi vjeshtak.

Kam rënë nën një shi vjeshtak me pak acar,

Dhe me një diell hënor brenda çdo pike.

Ti më trazon shpirtin të ndezësh aty, zjarr,

Dhe afron një marrëveshje poetike.

Më bënë atë që se ka bërë askush,

Kur nga buza jote derdh gaz-gurgullimë,

Dhe duart në sytë e tu mbushë me prush.

Pastaj m'i fal, të heq trishtimin si këmbim.

Atë dritë e derdha thellë çdo germe,

e në çdo rimë, ndeza tinguj gëzimi.

Tani që pranova marrëveshjen tënde,

Më thuaj të lutem, a iku trishtimi !?

3-KUR  GRINDEMI

Ne grindemi e kjo ndodh jo rrallë,

Me fjalë a dhe me armë të rënda,

Herë të fshehur e herë përball.

Sa shumë që dukemi në zënka!?

Kur ndjejmë nevojën të jemi bashkë,

Me turp e mall, ulim armët.

Njëri - tjetrin, ftojmë një çast,

Ulur rreth tryezës harrojmë fjalët.

Atëherë shohim se s’jemi shumë,

E për pak desh u vramë në grindje.

Rreth tryezës, të ulur pa zhurmë,

Një pikë loti derdhim me dhimbje...

4-MENDO PËR MUA KUR TI  NIS NJË LUFTË

Ti, ke bërë një zgjedhje jo të lehtë,

T’i pranosh luftërat që ndizen ndaj teje.

Unë s'mund të them, leri ato në mes,

Por mendo për mua para beteje!

Mendo për mua, jo se jam frikacak,

Dhe trembem t'i përgjigjem thirrjes tënde.

Unë do çohem të hidhem në flakë,

Sa të të shoh mes një zjarri a zënke.

S'do të pyes, kush e nisën të parët,

S'do të pyes kush qe fajtor, kush pa faj.

As do të kërkoj që të ulen armët,

Për pak paqe e të rinisim pastaj.

S'do të pyes kush ka të drejt mes palëve.

As kush është viktimë s'dua t'ia di.

Por mes luftës a tymit të fjalëve,

Do të pyes : “Në cilën anë je ti”!?

Si trim i çartur do të ndez shtrëngatë,

Kundër të gjithëve në anën tjetër.

Kur të hysh në luftë, mendohu gjatë,

A kur hap një sherr të ri a të vjetër!

Pastaj ti, do më pastrosh plumbat në mish,

A llogoren nga trupi im pa jetë.

Njerëzit do të thonë:Vërtet trim ish!

Dhe pse këtë luftë nuk e zgjodhi vet.

Po nëse humb në fjalë a zënka,

E baltë më bie mbi flokët e butë.

Tallja e botës do më djeg nga brenda.

...Mendo për mua kur e nis një luftë!

5-GRI

Me fëmijët, e kush vjen pas tyre,

E di se do  ndodh pak a shumë, kështu:

Sytë do t'u mbeten peng të një ngjyre,

Të grisë së heshtur, të syve të tu.

Ti s'je gruaja e parë, Eva s'je.

Unë jo Adami i lashtësisë.

Dihet, njeriu, s'ka filluar me ne,

Po grija, duket se me ne paska nis.

Sytë me njeri-tjetrin do ndeshin shpesh,

E do të ngrenë supet të zënë ngushtë.

Po ç'kohë ua mbolli atë vjeshtë,

Që u endet në sy si shall i butë?

Ti nga muri ku do të rrish në letër,

Do  përpëlitësh sytë e tu vjeshtak.

Vërtet, njeriu, është kaq i vjetër,

Po ky peizazh me ty është binjak.

Fëmijët tanë, e  tjerët me ndrojtje,

Do të ndalen tek ajo fotografi.

Ndërsa do pëshpërit fytyra jote:

"Më ndjeni, po koha jonë ishte gri"!