Όπως υποστηρίζουν θεωρητικοί της...
Κοινωνικής Ψυχολογίας, όπως ο καθ. Stephen Wright (2001), «αρκεί να επιτραπεί η κινητικότητα-πρόσβαση σε μόλις 2% των μελών των υποτελών τάξεων (προς τις κυρίαρχες τάξεις) και τότε οι μεμονωμένες ατομικές δράσεις καθίστανται η κυρίαρχη επιλογή», ενώ η συλλογική δράση πάει περίπατο.
Αυτό το μόλις 2% που κατορθώνει να «πετύχει» και να «ανέβει» κοινωνική κατηγορία, είναι αρκετό για να παραμυθιαστεί το υπόλοιπο 98% μιας υποτελούς τάξης ότι μπορεί να τα καταφέρει και αυτό και να εγκαταλείψει κάθε περίπτωση συλλογικής δυναμικής δράσης.
Το φαινόμενο αυτό, γνωστό ως τοκενισμός (tokenism) ή προσχηματική διαταξική κινητικότητα, είναι ο καλύτερος στυλοβάτης του καπιταλισμού, παράγοντας έτσι μαζικά κυρ-Παντελήδες που ονειρεύονται ένα καλύτερο ατομικό αύριο και...ζμπούτσατους.
Βέβαια, το παραμύθι έχει μερικές προϋποθέσεις: να είσαι, ας πούμε, «ικανός», «προικισμένος», «επιδέξιος», «ξύπνιος», «μάγκας», «καπάτσος» ή απλά «καταφερτζής» και όλα αυτά τα προαπαιτούμενα που η μεταπολιτευτική κυρίαρχη αφήγηση εμφύσησε στο κοινωνικό σώμα ως συναρτήσεις της «επιτυχίας». Κι από κοντά, ό,τι η σύγχρονη νεοφιλεύθερη δογματική επιχειρεί εκ νέου να νοηματοδοτήσει ως «αριστεία». Το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ, άλλωστε, το απέδειξαν με τον καλύτερο τρόπο. «Λένε πως άμα προσπαθήσεις, θα ΄ρθει ο καιρός που θα ανοιχτείς και θα πλουτίσεις», όπως δίδαξε και ο κύριος Σαββόπουλος. Άμα «έχεις τον τρόπο σου», «θα την βρεις την άκρη»!
Βέβαια, η μικρή λεπτομέρεια ότι η δια-ταξική αυτή μεταπήδηση μπορεί να αφορά πάντα και μόνο ένα μικρό ποσοστό περνάει απαρατήρητη. Γιατί ο «τοκενισμός» συστατικό στοιχείο της καπιταλιστικής κοινωνικής μηχανικής, προκαλεί κοινωνική σύγχυση, θολότητα, αμηχανία και αποπροσανατολισμό στις κρίσεις των ανθρώπων, σε σχέση με το δίλημμα της ατομικής διαφυγής ή της συλλογικής δράσης. Η αμήχανη αδράνεια, που το λαϊκό κίνημα μοιράζεται στις μέρες μας, είναι εν μέρει συνέπεια αυτού του συστημικού μηχανισμού.
Διαβάστε ολόκληρο το κείμενο του Αντώνη Ανδρουλιδάκη, ΕΔΩ...