Nё datat 25, 26, 27 mars tё vitit 1999, UÇK-ja bëri rezistencë heroike ndaj forcave serbe, ndërsa e diela e 28 marsit, ishte dita që do të na bënte që edhe sot ta përkujtojmë.Më 28 mars 1999, forcat serbe vranë dhe masakruan mizorisht 147 veta.Masakra e Izbicës zë vend edhe në raportin e Departamentin të SHBA-së. Atë kohë u publikuan edhe fotografitë e bëra nga sateliti, në të cilat qartë shihen 147 varrezat e reja në Izbicë.Pas masakrës, kufomat e të vrarëve, i varrosen fshataret e kësaj ane në fshatin Izbicë, mirëpo, forcat serbe, i zhvarrosin kufomat e të pushkatuarve, duke i dërguar në lokacione të ndryshme në Kosove e Serbi.
Fare pranë lapidarit, ku janë skalitur emrat e të masakruarve të Izbicës dhe fshatrave përreth, si Leçinë, Burojë, vajnik, Kllodernicë, Osdrim, Pemishtë, Shpat, Kërnicë, Prekaqz, Klinë e Poshtme, Zllakuqan i Klinës, etj, familjarët e viktimave kanë bërë homazhe dhe kanë vendosur kurora me lule përmbi varre të më të dashurve të tyre, duke i kujtuar me plot dhembje e lot në sy. Me këtë rast, Komuna e Skenderaj ka organizuar tubimin përkujtimor, në të cilën përveç familjarëve, kanë marrë pjesë përfaqësues të familjes Jashari, deputetë të Parlamentit të Kosovës, që vijnë nga kjo komunë, përfaqësues të pushtetit lokal dhe qytetarë të shumtë. Kryetari i Skenderajt, Sami Lushtaku, tha se Izbica është vend i traditës, bujarisë dhe trimërisë, dhe ndodhen këtu për të përkujtuar zanafillën e dhembjes dhe krenarisë, dhe për të parë edhe një herë për së afërmi së këtu ka rrënjët liria.
“Dhembja për të rënët e Izbicës është e madhe, aq sa është i madh obligimi moral e ligjor i shtetit për të përfillur denjësisht këtë gjak të derdhur, dhe për të mos harruar asnjëherë çmimin e lirisë. Përpjekjet tona të përditshme për realizimin e aspiratave për një jetë më të mirë të fëmijëve tanë, është përpjekjet simbolike për ndërtimin e një shteti ideal, për të cilin këta njerëz dhanë më të shtrenjtën jetën”, ka thënë ai. Lushtaku theksoi se gjaku dhe sakrifica ishin dhe do të mbesin përherë inspirim për veprimet e institucioneve shtetërore. Ndërkaq, Xhavit Aliu, duke kujtuar masakrën e Izbicës, tha se, pikërisht me 28 mars 1999, në agun e pranverës shkëlqyen dhe u këputën 150 lule marsi. “Jeta dhe gjaku i secilit dëshmor dhe martir anekënd Kosovës është bazament i lirisë dhe i pavarësisë. Historia e kombit tonë është e hidhur por krenare dhe e lavdishme.
Lufta e Adem Jasharit dhe qëndresa burrërore e Jasharëve, ndezi fuqishëm zjarrin dhe hovin për liri, duke u bërë burim frymëzimi për qindra e mijëra luftëtarë të lirisë”, ka thënë Aliu. Ai shtoi se të udhëhequr nga ideali i lirisë, shumë të rinj e të reja iu përgjigjen kushtrimit të Abedin Rexhës-Sandokanit, ndërsa brigada 112 të cilën e udhëhiqte Sandokani sypatrembur, u kurorëzua me emrin e dëshmorit të parë të kësaj brigade, Arben Haliti. “Të brumosur nga ky ideal dhe të frymëzuar nga qëllimi i lartë për çlirimin e atdheut, dhanë jetën dhe gjakun e tyre dëshmorët e kombit: Zaim Bajrami, Ajet Beqiri, Ilmi Aliu, Mustafë Qorri, Afrim Behrami, Skender Skenderi, Enver Bajra etj. Në Izbicën heroike u hapën 150 varre, Kosovës martire ia falën jetën dhe gjakun e tyre 150 dëshmorë dhe martirë. Ata ishin nga fshati Izbicë, dhe fshatrat përreth si Leçinë, Burojë, vajnik, Kllodernicë, Osdrim, Pemishtë, Shpat, Kërnicë, Prekaqz, Klinë e Poshtme, Zllakuqan i Klinës, etj”, ka thënë ai. Edhe Hysni Ngucati, i cili foli në emër të shoqatave të dala nga lufta, tha se Izbica do të mbetet në analet e historisë më të re, si ngjarja më tragjike e fundshekullit të 20.
Gjenerali serb Ljubisha Dikoviq e gjenerali italian i NATO-s -KFOR-it në Kosovë Giovanni Fungo diskutojnë për situatën e sigurisë në Republikën e Kosovës
Giovanni Fungo
Shefi i ushtrisë serbe, Ljubisha Dikoviq u takua sot me komandantin e KFOR-it, Giovanni Fungo për të biseduar për gjendjen aktuale politike dhe të sigurisë në Kosovë dhe në Zonën Tokësore të Sigurisë, si dhe bashkëpunimin e deritashëm në mes të ushtrisë serbe dhe asaj të misionit të Aleancës Veri-Atlantike në Kosovë.
Ljubisha Dikoviq
Me këtë rast, Dikoviq ka vlerësuar se niveli i arritur i bashkëpunimit me KFOR-in është karakterizuar nga një shkallë e lartë e besimit reciprok dhe profesionalizmit dhe përsëriti se ushtria serbe “e sheh KFOR-in si një forcë kryesore për ruajtjen e sigurisë në Kosovë në përputhje me Rezolutën 1244 të Këshillit të Sigurimit të OKB-së dhe Marrëveshjes Tekniko-Ushtarake”, shkruajnë mediat serbe.
Ish-komandanti i Brigadës së 37 të motorizuar të Ushtrisë së Jugosllavisë, Ljubisha Dikoviq, për merita në luftën e Kosovës, nga një epror i thjeshtë kishte arritur të bëhej shef i Shtabit të Ushtrisë së Serbisë.
Pas luftës së Kosovës, përveç Dikoviqit, të graduar për merita lufte ishin edhe rreth 70 për qind e kuadrit ushtarak të Serbisë që kanë luftuar në Kosovë, të cilët ende janë pjesë e armatës serbe.
Në bazë të akuzave për vepra penale nga ana e Fondit për të Drejta Humanitare, prokuroria për krime lufte e Serbisë është duke e hetuar shefin e Shtabit të Ushtrisë së Serbisë, Ljubisha Dikoviq, për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit në fshatin Rezallë të Kosovës, në vitin 1999.
Por, Republika.info, nga institucione kosovare përgjegjëse për grumbullimin e fakteve për krime lufte, ka siguruar edhe një dokument nga dosja e Dikoviqit, i lëshuar më 2 qershor 1999 nga Departamenti i Policisë Kriminalistike në Mitrovicë/Sekretariati i Ministrisë së Punëve të Brendshme të Serbisë, kur është bërë edhe ekshumimi i kufomave të masakruara në Izbicë.
“Varrezat myslimane në fshatin Izbicë ndodhen në zemër të territorit, të cilin deri kohët e fundit e ka mbajtur nën kontroll UÇK-ja terroriste, pjesë të së cilës duket se ende nuk janë neutralizuar.
Gjatë ekshumimit, në sigurimin e ekipit hetimor është shtënë rafall nga armë të këmbësorisë dhe me këtë rast, deri në momentin e tërheqjes së ekipit hetimor nga vendi i ngjarjes, është plagosur një ushtar”, shkruan në këtë dokument të Ministrisë së Punëve të Brendshme të Serbisë.
Brigada 37 e motorizuar e Ushtrisë së Jugosllavisë, e udhëhequr nga Ljubisha Dikoviq, kishte operuar edhe në fshatrat Burojë, Vojnik, Turjan e Izbicë dhe konsiderohet përgjegjëse edhe për masakrën e 147 personave të varrosur në Izbicë. Ushtria serbe përpos që i kishte masakruar, edhe i kishin zhvarrosur kufomat dhe i kishin dërguar ato pastaj në lokacione të ndryshme në Kosovë e Serbi.
******
Nje hetim i kryer nga Kandiq ka arritur ne perfundimin se ndermjet 24 Mars dhe 12 Qershor, 1999, trupat e te pakten 800 Shqiptareve te vrare, perfshire pleq, gra dhe femije, jane transportuar nga vendet ku ishin varrosur fillimisht per ne disa vende sekrete ne Kosove dhe Serbi. Kufomat me pas jane djegur ose rivarrosur.
Naten e 17 Maj, 1999, trupat e 87 Shqiptareve te Kosoves jane zhvarrosur nga nje varr masiv ne Gjakove. Per me teper, Kandiq ka thene se trupat e rreth 130 burrave te ekzekutuar ne Izbice jane transportuar nga varri i tyre masiv ne nje vend te panjohur.
Deklarime te ngjashme jane permendur ne nje dokumentar te transmetuar ne stacionin e radios publike Amerikane, ARW me 25 Janar, 2001. Sipas ketij dokumentari, forcat speciale Serbe, duke vepruar me urdher te "nje bashkepunetori te afert te Millosheviqit", kane djegur trupat e rreth 1,500 civileve Shqiptare te Kosoves ne furrat e kompleksit te minierave te Trepces ne pranveren e vitit 1999. "Qellimi ka qene shkaterrimi i kufomave te njerezve te vrare," ka thene nje ish anetar i forcave speciale Serbe, i cili eshte prezantuar vetem me emrin Dusko, gjate ketij emisioni. "Fshatra te tera jane shkaterruar dhe banoret e tyre jane vrare".
Sipas deshmise se nje shoferi te nje prej kamioneve te cilet kane transportuar trupat per ne Trepce, i quajtur Branko, rreth 120 trupa te grave dhe femijeve kane ardhur nga Izbica.
Ai ka thene se trupat, fillimisht jane derguar ne mullinjte te cilet perdoreshin per te therrmuar mineralin dhe pastaj jane ngarkuar ne konvejeret te cilet furnizojne furrat. "Ishte nje skene e tmerrshme," ka thene Branko. "Konvejeri ishte si ne te gjitha fabrikat e tjera, por me ndryshimin se ai transportonte pjese trupash njerezore".
Dy te intervistuarit nuk jane te pergatitur te deshmojne ne gjykaten e Hages. Nje zyrtar Perendimor, i cili kerkon te mbetet anonim, ka thene per IWPR se gjykata kishte prova qe Serbet kane larguar te gjitha provat e djegieve masive nga miniera e Prepces, por ka shtuar se "Ata te cilet kane dijeni per kete ngjarje nuk deshirojne te deshmojne".
Punë e mbulimit dhe zhdukjes se krimit ishin te angazhuar edhe anetar te policisë sekrete si Branko. "Unë mendoj se populli ynë e kuptoi se herët a vonë disa prej këtyre organizatave perëndimore si Tribunali i Hagës mund të vijnë në Kosovë," tha ai. "Ishte e nevojshme qe ne një mënyrë ose tjetren ti shkaterrojme provat ne teresi."
Një veteran trupmadh i luftës së Bosnjes me flokë të shkurtër-qethur shkurt, Branko kishte shërbyer në një njësi elite te shërbimit të sigurimit shtetëror serb dhe gjithashtu ishte nder njerezit kryesor qe kishte koordinuar heqjen dhe shkatërrimin e kufomave shqiptare në Kosovë.
Kjo ishte një punë qe u quajt "asgjësimi i mbeturinave." "Nuk ishte puna qe keto kufoma te fshihen neper varre masive diku, por për të shkatërruar totalisht ato. Kjo do të ishte sikur këta njerëz nuk ka ekzistuar," tha Branko.
Fare pranë lapidarit, ku janë skalitur emrat e të masakruarve të Izbicës dhe fshatrave përreth, si Leçinë, Burojë, vajnik, Kllodernicë, Osdrim, Pemishtë, Shpat, Kërnicë, Prekaqz, Klinë e Poshtme, Zllakuqan i Klinës, etj, familjarët e viktimave kanë bërë homazhe dhe kanë vendosur kurora me lule përmbi varre të më të dashurve të tyre, duke i kujtuar me plot dhembje e lot në sy. Me këtë rast, Komuna e Skenderaj ka organizuar tubimin përkujtimor, në të cilën përveç familjarëve, kanë marrë pjesë përfaqësues të familjes Jashari, deputetë të Parlamentit të Kosovës, që vijnë nga kjo komunë, përfaqësues të pushtetit lokal dhe qytetarë të shumtë. Kryetari i Skenderajt, Sami Lushtaku, tha se Izbica është vend i traditës, bujarisë dhe trimërisë, dhe ndodhen këtu për të përkujtuar zanafillën e dhembjes dhe krenarisë, dhe për të parë edhe një herë për së afërmi së këtu ka rrënjët liria.
“Dhembja për të rënët e Izbicës është e madhe, aq sa është i madh obligimi moral e ligjor i shtetit për të përfillur denjësisht këtë gjak të derdhur, dhe për të mos harruar asnjëherë çmimin e lirisë. Përpjekjet tona të përditshme për realizimin e aspiratave për një jetë më të mirë të fëmijëve tanë, është përpjekjet simbolike për ndërtimin e një shteti ideal, për të cilin këta njerëz dhanë më të shtrenjtën jetën”, ka thënë ai. Lushtaku theksoi se gjaku dhe sakrifica ishin dhe do të mbesin përherë inspirim për veprimet e institucioneve shtetërore. Ndërkaq, Xhavit Aliu, duke kujtuar masakrën e Izbicës, tha se, pikërisht me 28 mars 1999, në agun e pranverës shkëlqyen dhe u këputën 150 lule marsi. “Jeta dhe gjaku i secilit dëshmor dhe martir anekënd Kosovës është bazament i lirisë dhe i pavarësisë. Historia e kombit tonë është e hidhur por krenare dhe e lavdishme.
Lufta e Adem Jasharit dhe qëndresa burrërore e Jasharëve, ndezi fuqishëm zjarrin dhe hovin për liri, duke u bërë burim frymëzimi për qindra e mijëra luftëtarë të lirisë”, ka thënë Aliu. Ai shtoi se të udhëhequr nga ideali i lirisë, shumë të rinj e të reja iu përgjigjen kushtrimit të Abedin Rexhës-Sandokanit, ndërsa brigada 112 të cilën e udhëhiqte Sandokani sypatrembur, u kurorëzua me emrin e dëshmorit të parë të kësaj brigade, Arben Haliti. “Të brumosur nga ky ideal dhe të frymëzuar nga qëllimi i lartë për çlirimin e atdheut, dhanë jetën dhe gjakun e tyre dëshmorët e kombit: Zaim Bajrami, Ajet Beqiri, Ilmi Aliu, Mustafë Qorri, Afrim Behrami, Skender Skenderi, Enver Bajra etj. Në Izbicën heroike u hapën 150 varre, Kosovës martire ia falën jetën dhe gjakun e tyre 150 dëshmorë dhe martirë. Ata ishin nga fshati Izbicë, dhe fshatrat përreth si Leçinë, Burojë, vajnik, Kllodernicë, Osdrim, Pemishtë, Shpat, Kërnicë, Prekaqz, Klinë e Poshtme, Zllakuqan i Klinës, etj”, ka thënë ai. Edhe Hysni Ngucati, i cili foli në emër të shoqatave të dala nga lufta, tha se Izbica do të mbetet në analet e historisë më të re, si ngjarja më tragjike e fundshekullit të 20.
Gjenerali serb Ljubisha Dikoviq e gjenerali italian i NATO-s -KFOR-it në Kosovë Giovanni Fungo diskutojnë për situatën e sigurisë në Republikën e Kosovës
Giovanni Fungo
Ljubisha Dikoviq
Shefi i ushtrisë serbe, Krimineli Ljubisha Dikoviq, përgjegjës edhe për masakrën e Izbicës
Ish-komandanti i Brigadës së 37 të motorizuar të Ushtrisë së Jugosllavisë, Ljubisha Dikoviq, për merita në luftën e Kosovës, nga një epror i thjeshtë kishte arritur të bëhej shef i Shtabit të Ushtrisë së Serbisë.
Pas luftës së Kosovës, përveç Dikoviqit, të graduar për merita lufte ishin edhe rreth 70 për qind e kuadrit ushtarak të Serbisë që kanë luftuar në Kosovë, të cilët ende janë pjesë e armatës serbe.
Në bazë të akuzave për vepra penale nga ana e Fondit për të Drejta Humanitare, prokuroria për krime lufte e Serbisë është duke e hetuar shefin e Shtabit të Ushtrisë së Serbisë, Ljubisha Dikoviq, për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit në fshatin Rezallë të Kosovës, në vitin 1999.
Gjatë ekshumimit, në sigurimin e ekipit hetimor është shtënë rafall nga armë të këmbësorisë dhe me këtë rast, deri në momentin e tërheqjes së ekipit hetimor nga vendi i ngjarjes, është plagosur një ushtar”, shkruan në këtë dokument të Ministrisë së Punëve të Brendshme të Serbisë.
******
TRUPAT MUND TE JENE DJEGUR NE NJE KONTENJER FABRIKE
Nje hetim i kryer nga Kandiq ka arritur ne perfundimin se ndermjet 24 Mars dhe 12 Qershor, 1999, trupat e te pakten 800 Shqiptareve te vrare, perfshire pleq, gra dhe femije, jane transportuar nga vendet ku ishin varrosur fillimisht per ne disa vende sekrete ne Kosove dhe Serbi. Kufomat me pas jane djegur ose rivarrosur.
Naten e 17 Maj, 1999, trupat e 87 Shqiptareve te Kosoves jane zhvarrosur nga nje varr masiv ne Gjakove. Per me teper, Kandiq ka thene se trupat e rreth 130 burrave te ekzekutuar ne Izbice jane transportuar nga varri i tyre masiv ne nje vend te panjohur.
Ai ka thene se trupat, fillimisht jane derguar ne mullinjte te cilet perdoreshin per te therrmuar mineralin dhe pastaj jane ngarkuar ne konvejeret te cilet furnizojne furrat. "Ishte nje skene e tmerrshme," ka thene Branko. "Konvejeri ishte si ne te gjitha fabrikat e tjera, por me ndryshimin se ai transportonte pjese trupash njerezore".
The Izbica massacrewas one of the largest massacres of the Kosovo War.
Following the war, the International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia (ICTY) found that the massacre resulted in the deaths of about 93 Kosovo Albanians, mostly male non-combatants between the ages of 60 and 70.
During the Kosovo War, Izbica was considered safe for Kosovo Albanians from neighboring areas to take refuge, partly because of the Kosovo Liberation Army's presence.
By 27 March, thousands of Kosovo Albanians from the Drenica region had gathered in Izbica. Most civilians had come after NATO started bombing, when Yugoslav government forces began to shell the surrounding area.
Some wore ski masks and others had their faces blackened with greasepaint.
On 28 March, nearly all of the adult men fled to the mountains, leaving mostly women, children, and old men in the village. In the field of Izbica, thousands of people were crowded that day, almost all women, children, and old people. Only about 150 men were among them.
National security forces threatened to kill the villagers and demanded money.After they got the money, they separated the men from the women and children. Women and children were sent to Albania. The men were then executed with automatic weapons. Some women and old men were also executed.
The Izbica killings were cited in the International Criminal Tribunal for the Former Yugoslavia (ICTY) indictment of Slobodan Milošević, and others.
https://www.youtube.com/watch?v=-LNA1guShBY
On, or about, 27 March 1999, FRY and Republic of Serbia forces attacked the village of Izbica. Several thousand village residents took refuge in a meadow outside the village. On, or about, 28 March 1999, forces of the FRY and Serbia surrounded the villagers and then approached them, demanding money.
https://www.youtube.com/watch?v=pZotIE4lfYc
After valuables were stolen by the soldiers and policemen, the men were separated from the women and small children. The men were then further divided into two groups, one of which was sent to a nearby hill, and the other of which was sent to a nearby streambed. Both groups of men were then fired upon by the forces of the FRY and Serbia, and approximately 130 Kosovo Albanian men were killed.
— Indictment against Milošević and others
According to Sadik Xhemajli, a KLA fighter from Izbica who recorded the names of victims, 142 Kosovo Albanians from the village were killed between 28 March and 10 May 1999.
In 2009, the ICTY ruled that approximately 93 people were killed on 28 March, mostly male civilians between the ages of 60 and 70.
Prof.Dr.Flori Bruqi
Anëtar i Akademisë së Shkencave Amerikano-Shqiptare
Prishtinë, 20.01.2016