«Το σημαντικότερο είναι ότι η προσφυγική κρίση απέδειξε ότι δεν υπάρχει πλέον ευρωπαϊκό "κεκτημένο" στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η ακροδεξιά δεν προκαλεί αυτή την κατάσταση. Την...
εκμεταλλεύεται», λέει ο δημοσιογράφος Δημήτρης Ψαρράς στο tvxs.gr, ενώ ταυτόχρονα εξηγεί πως στρώθηκε το έδαφος για την άνοδο της ακροδεξιάς στην Ευρώπη και σχολιάζει την πρόσφατη συμφωνία για το προσφυγικό.
Αφορμή για τη συνέντευξη ήταν η εξαιρετικού ενδιαφέροντος εκδήλωση που πραγματοποιούν οι εκδόσεις Αλεξάνδρεια την ερχόμενη Τρίτη στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης στις 19.00.
«Η Ευρώπη στον 21ο αιώνα. Κρίση – προσφυγικό – ακροδεξιά». Αυτός είναι ο τίτλος, ο οποίος συνοψίζει το κρίσιμο παρόν μας αλλά και τον συνειδητό ή ασυνείδητο φόβο για το μέλλον.
Στην εκδήλωση αυτή, η οποία εγκαινιάζει έναν κύκλο συναντήσεων δημοσίου διαλόγου, γύρω από κρίσιμα ζητήματα των καιρών, «επιστρατεύονται» μελετητές της ιστορίας και άνθρωποι της ερευνητικής δημοσιογραφίας προκειμένου να αναδείξουν συνέχειες και τομές, υπόγειες διαδρομές και εκλεκτικές συγγένειες.
Εκτός από τον Δημήτρη Ψαρρά στην εκδήλωση θα μιλήσει ο Sir Richard Evans, καθηγητής Ιστορίας και πρόεδρος του Wolfson College, Cambridge University, αυθεντία σε θέματα γερμανικής ιστορίας του 19ου και 20ου αιώνα και συγγραφέας της περίφημης τριλογίας του Γ’ Ράιχ («Το Γ΄ Ράιχ στην εξουσία», «Το Γ΄ Ράιχ στον πόλεμο» και το «Η έλευση του Γ΄ Ράιχ, εκδόσεις Αλεξάνδρεια). Tην εκδήλωση θα συντονίσει ο Νίκος Αλιβιζάτος, καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου.
Κύριε Ψαρρά , η Ευρώπη σήμερα έχει μια απόλυτα σκληρή γραμμή στην αντιμετώπιση του προσφυγικού. Αυτό συμβαίνει κατά τη γνώμη σας μόνο γιατί δρα υπό την πίεση ακροδεξιών δυνάμεων ή και για άλλους λόγους;
Στην αντιμετώπιση του προσφυγικού ζητήματος αναδεικνύονται όλες οι αδυναμίες του υβριδικού αυτού πολιτικού σχηματισμού, ο οποίος ονομάζεται Ενωμένη Ευρώπη, αλλά στην πραγματικότητα είναι ένας άνισος οικονομικός συνεταιρισμός με έντονους ανταγωνισμούς και αβέβαιη πολιτική προοπτική. Το προσφυγικό υπήρξε μόνο η αφορμή, η θρυαλλίδα, προκειμένου να ξεσπάσουν αυτοί οι ανταγωνισμοί. Ο πανικός και η πολιτική αβουλία που επέδειξε η Ευρώπη μπροστά σε ένα ζήτημα, στη γένεση του οποίου είχε η ίδια συμβάλει, αποδεικνύει ότι η κρίση είναι πρώτα πρώτα ευρωπαϊκή. Γιατί βέβαια αλίμονο αν ο «γίγαντας» των εκατοντάδων εκατομμυρίων δεν μπορεί να προσφέρει ανακούφιση σε μερικές εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες.
Θυμίζω ότι η αρχική απόφαση της Συνόδου Κορυφής ήταν σε θετική κατεύθυνση, όμως ορισμένα κράτη-μέλη απλώς αρνήθηκαν να την εφαρμόσουν και έτσι καταλήξαμε στη γελοιοποίηση της Ένωσης, με τους αριθμούς των προσφύγων που γίνονταν δεκτοί για εγκατάσταση στις χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης να είναι σχεδόν μηδενικοί. Ο ρόλος της Ακροδεξιάς σ' αυτή την κατεύθυνση είναι βέβαια επιβαρυντικός, αλλά το σημαντικότερο είναι ότι η προσφυγική κρίση απέδειξε ότι δεν υπάρχει πλέον ευρωπαϊκό «κεκτημένο» στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η Ακροδεξιά δεν προκαλεί αυτή την κατάσταση. Την εκμεταλλεύεται.
Η ανάγνωση της ιστορίας του 19ου και 20ου αιώνα μπορεί να μας δώσει εργαλεία ώστε να αντιληφθούμε και να ερμηνεύσουμε τη σημερινή κατάσταση και ποιά είναι αυτά κατά τη γνώμη σας;
Ενώ συμφωνώ με όσους υποστηρίζουν ότι οι συγκρίσεις με το παρελθόν δεν είναι πάντα χρήσιμο εργαλείο για την ανάλυση μιας σύγχρονης ιστορικής πραγματικότητας, δεν διστάζω να πω ότι ορισμένα σημερινά στοιχεία τα έχουμε ξανασυναντήσει στην σχετικά πρόσφατη ευρωπαϊκή ιστορία. Και για να περιοριστώ στη χώρα μας, δεν είναι άστοχη η σύγκριση που κάνουν ορισμένοι με τα προβλήματα της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης (υψηλό εξωτερικό χρέος, διεθνής απομόνωση, μεγάλη ανεργία, εθνική ταπείνωση) που οδήγησαν στα γνωστά αποτελέσματα. Αλλά θα ήταν παρακινδυνευμένο να επιχειρηθεί μια πλήρης αντιστοίχηση τόσο πολύπλοκων ιστορικών συγκυριών.
Υποτίθεται ότι η ίδια η έννοια μιας Ενωμένης Ευρώπης πρόκυψε από την οδυνηρή εμπειρία δύο Παγκοσμίων Πολέμων, οπότε το μόνο σίγουρο για μένα συμπέρασμα που μπορεί κανείς να διατυπώσει γι' αυτή τη σύγκριση είναι ότι όσο αποδυναμώνεται η ευρωπαϊκή συνεννόηση και παίρνουν τα πάνω τους κάθε λογής ενδοευρωπαϊκοί ανταγωνισμοί, τόσο περισσότερο κινδυνεύουμε να μοιάσουμε μ' αυτό που θέλουμε να αποφύγουμε.
Όσο για τα πολιτικά μαθήματα που μπορούμε να αντλήσουμε απ’ το μαύρο μεσοπολεμικό παρελθόν της ηπείρου, είναι κι αυτά αρκετά ξεκάθαρα. Για τη μεν Αριστερά, το μάθημα είναι ότι χρειάζεται συμμαχίες για να αποκρούσει τις πιο άγριες εκδοχές του καπιταλισμού και δεν πρέπει να ταυτίζει όλους τους πολιτικούς της αντιπάλους με θανάσιμους εχθρούς στον αντιφασιστικό αγώνα. Το μάθημα για τη συντηρητική Δεξιά είναι ότι η υπόθαλψη της Ακροδεξιάς και η συμμαχία μαζί της προκειμένου να αντιμετωπιστεί η Αριστερά και να καταπνιγούν οι λαϊκές διεκδικήσεις, μπορεί να καταλήξει στην πλήρη επικράτηση της Ακροδεξιάς. Και τότε θα είναι και για εκείνην αργά.
Διαβάστε ολόκληρη την συνέντευξη του Δημήτρη Ψαρρά στο tvxs, ΕΔΩ...