Ky idhull, sytë të dhe flokët të verdhë, pa prindër apo farefis, më fisnik se në përrallë, meksikan dhe flaming; mbretëria e tij, parajsë blu dhe e gjelbër, shtrihet në plazhet e famshme, me valët pa anije, me emra mizorisht grekë, sllavë, keltë.
Në buzë të pyllit, – lulet prej ëndërre dridhen, pëlcasin, bëjnë dritë, – vajzat buzëportokalle, – me gjunjët e ngulur në përmbytjen e kulluar që vërshon nga livadhet, lakuriqësi që verbojnë, hidhen lart dhe vishen me ylberët, me florën dhe me detin.
Zonja të rënda që vërtiten në tarracat pranë detit; foshnja dhe gjigantë, të zes dhe madhështorë nën myshkun gri në të blertë, bizhuteri mbi dheun e majmë të korijeve dhe kopshtieve , – nëna të vogla dhe motra të mëdha me sytë plot pelegrinazhe, sulltanë, princesha me sjellje dhe zakone tiranësh, femra të huaja të vogla dhe njerëz butësisht të pakënaqur.
Çfarë mërzie, koha e “trupit të dashur” dhe “zemrës së dashur”.
II
Është kjo, vogëlushja e vdekur, prapa trëndafilishteve. – Nëna e re e ndjerë zbret shkallëve. – Kaloshini i kushëriut kërkëllin në rërë. – Vëllathi (është në Indi!) aty, kundruall perëndimit të diellit, në lëndinën e karafilëve. – Pleqtë të cilët qenë varrosur në këmbë në bastionin e manushaqeve.
Luzma e fletëve të arta rrethon shtëpinë e Gjeneralit. Ndodhen në Jug. – Për të arritur në hanin bosh merrni rrugën e kuqe. Kalaja është vënë në shitje, grilat janë hequr. – Prifti do të ketë marrë çelësin e kishës. – Rreth parkut, kullat e vrojtimit janë pa frymë njeriu. Gardhe janë kaq të larta sa ju mund të shihni vetëm majat shushuritëse. Brenda tyre, nuk ke asgjë çfarë të shohësh.
Livadhet shtrihen drejt kasolleve pa kangjela, pa rrethoja. Kanali shkarkues është hapur. Oh Rruga e Kryqit dhe mullinjtë e shkretëtirës, ishujt dhe rrotat!
Lule magjike lëviznin. Shpatet e përkundnin. Qarkullonin kafshë të një hijeshie të pabesueshme. Retë dendësosheshin mbi detin e thellë të krijuar nga një përjetësi lotësh të nxehtë.
III
Në pyll është një zog, kënga e tij ju ndal dhe ju bën të skuqeni.
Është një orë që nuk bie kurrë.
Është një luginë pa asnjë fole bishash të bardha.
Është një katedrale që zbret në liqen dhe ngjitet.
Është një karrocë e braktisur në imshtë, ose që zbret nëpër rrugë me vrap, e pazbukurime.
Është një kompani e vogël aktorëve në kostume, që ia beh në rrugë përmes durëve të pyllit.
Është, më në fund, kur ju jeni të uritur dhe të etur, dikush që ju dëbon.
IV
Unë jam shenjtori, duke u lutur në tarracë – ashtu si kafshët paqësore që kullosin deri në detin e Palestinës.
Unë jam dijetari i ulur në poltronën e errët. Degët dhe shiu përplasen në dritaren e bibliotekës.
Unë jam një udhëtar i rrugës së madhe që përshkon pyjet xhuxhe: zhurma e jazeve i mbulon të gjithë hapat e mi. Unë vështroj përmes dushit të artë perëndimin e diellit.
Unë jam vërtet fëmija i braktisur në mol, i cili turret drejt detit të hapur, shërbëtori i vogël që merr rrugën, balli i të cilit prek qiellin.
Shtigjet janë të ashpra. Gunga janë të mbuluara me fshesë. Ajri është i nderë. Siç janë zogjtë dhe burimet! Nuk mund të jetë tjetërgjë veçse fundi i botës më tutje.
V
Le të më japin me qira këtë varr të bardhë, me anësore çimentoje – sa më thellë nën tokë.
Unë mbahem me bërrylat e mi në tavolinë, llamba i ndriçon shumë fuqishëm këto gazeta të cilat jam aq idiot sa t’i rilexoj, këta libra të marrë.
Në një distancë të stërmadhe mbi sallonin tim nëntokësor, mbijnë shtëpitë, mblidhen mjegullat. Balta është e kuqe ose e zezë. Qytet monstruoz, natë e pafund!
Pak më lart ka kanalizime. Në anët, vetëm trashësia e globit. Ndoshta hendeqe blu, puse zjarri. Ndoshta mbi këto rrafshe takohen hënat dhe kometat, detet dhe zjarret.
Në orët e hidhura imagjinoni sferat e safirit, prej metali. Unë jam mjeshtër i heshtjes. Pse na u dashka pamja e një gardhi që hapet në qoshe të qemerit?
