De legendarische Stradivariusviolen uit de zeventiende en achttiende eeuw hebben hun reputatie meer aan hardnekkige mythes te danken dan aan hun kwaliteit. Tot die conclusie komen onderzoekers op basis van een experiment waarbij geblinddoekte topviolisten verschillende modellen uittestten. De vioolvirtuozen slaagden er niet in om de oude Italiaanse violen correct te identificeren.
De leeftijd of de plaats van herkomst van een instrument is volgens de onderzoeksleider (en vioolmaker) Joseph Curtin dus van veel minder belang dan meestal wordt verondersteld. De beste violisten verkozen zelfs vaker nieuwere violen boven de antieke Stradivariussen wanneer ze er geblinddoekt op speelden.
Gezien de bijna mythische status van de oude Stradivarius- en Guarneriviolen klinkt dit onderzoeksresultaat wellicht disharmonisch voor menig muziekliefhebber. Curtin:
“Als vioolmaker groeide ik op met de idee dat er een groot verschil is tussen hoe oude en nieuwe violen klinken en dat de meeste violisten dat verschil onmiddellijk kunnen horen. Ik dacht dat ik dat ook kon, tot ik met mijn oren luisterde in plaats van met mijn vooroordelen."
Eerdere blinde tests leverden in 2010 soorgelijk resultaat op, doch die tests werden toen hevig bekritiseerd vanwege het lage aantal geteste violen en de verre van ideale plaats waar de tests plaatsvonden. Curtin en zijn collega’s herhaalden de tests daarom in een opnamestudio en in een concertzaal en maakten gebruik van twaalf violen (zes oude en zes nieuwe) en tien vermaarde soloviolisten.
Het nieuwe experiment bevestigt de studie van 2010: de twee ‘beste’ violen waren nieuw en nieuwe violen kwamen in de top-vier lijsten van de musici viermaal zo vaak voor als oude. Bovendien kon geen enkele van de topviolisten oude violen van nieuwe onderscheiden.
De pogingen van onderzoekers en producenten om Stradivariussen tot in de puntjes (inclusief het vernis) na te bootsen en de exorbitante prijzen van de instrumenten lijken tegen de achtergrond van deze studie dan ook enigszins misplaatst.
“De idee dat er geen beter geluid is dan dat van een Stradivarius is wijdverspreid, maar op niets gebaseerd behalve op herhaling,” besluit Curtin. Dat neemt niets weg van het genie van de Italiaanse meesters. Het betekent echter wel dat moderne vioolmakers minstens even vaardig zijn en in de toekomst mogelijk nog legendarischere instrumenten zullen maken dan Stradivarius. (via livescience)
Bron : Express.be/Livescience