In de marge van het positieve nieuws uit Genève (de Verenigde Staten en Rusland sluiten een bestand over Oekraïne) gaf minister van Buitenlandse Zaken John Kerry schokkend nieuws mee. In een van de steden in Oost-Oekraïne, waar pro-Russische milities de plak zwaaien, moeten alle Joden zich verplicht registreren. Het verwijt 'Nazi', dat heen en weer vliegt in dit conflict, wordt zo wel heel tastbaar.
In Donetsk, een grote stad in het oosten van Oekraine, hebben alle Joden onlangs instructie gekregen om zich officieel kenbaar te maken als Joden aan de overheid. Dat zei Kerry op de persconferentie in Genève, waar hij het akkoord met de Russen bekend maakte.
"Onaanvaardbaar. Grotesk"
Maar tegelijk haalde Kerry de toestand in Donetsk aan om duidelijke taal te spreken. "In het jaar 2014, na alle mijlen die we afgelegd hebben en heel onze geschiedenis die we hebben meegemaakt, is dit gewoon onaanvaardbaar. Het is grotesk. Het is ver voorbij het aanvaardbare. En gelijk wie zich bezig houdt met dit soort activiteiten, van gelijk welke partij of welke ideologie ook, of vanuit welke put ze zijn gekropen, er is geen ruimte voor."
In USA Today stonden de details over het document, dat de BBC ondertussen wereldkundig maakte. Het is ondertekend door Denis Pushilin, die zichzelf omschrijft als "voorzitter van Donetsk in haar tijdelijke regering". Het werd verspreid in Donetsk onder meer nabij de synagoge. "Beste burgers van Oekraïne met een Joodse nationaliteit", begint het document. Het stelt dat alle Joden, vanaf 16 jaar, zich moeten melden aan de "Commissaris van Nationaliteiten" bij de "Donetsk Regionale Administratie", om zich daar te laten registreren. Registratiekost: 50 dollar. "Indien geen gehoor wordt gegeven, is deportatie en afnemen van de nationaliteit een mogelijke straf."
Kerry nam het document als voorbeeld om te onderstrepen hoe diep en ver de crisis in Oost-Oekraïne gegaan is. Hij loofde ook de regering in Kiev voor haar zelfdiscipline in het conflict met de pro-Russische milities.
Vraag blijft of het allemaal klopt
De Washington Post onderzocht ondertussen of het effectief dat 'lokale bestuur' was, dat het document verspreidde in Donetsk. Feit is dat het in het Russisch is opgesteld, het nationale symbool van Rusland draagt, net als dat van de pro-Russische separatisten. Maar heeft Denis Pushilin het echt getekend en laten verspreiden? Dat blijft onduidelijk. Volgens de Times of Israel ontkende Pushilin, een andere nieuwssite stelde dat hij wel degelijk bevestigde dat hij de auteur is.
Toch is het in heel het Oekraïense conflict steeds moeilijker om door de propagandaoorlog heen te zien. Dat het pamflet verspreid is, staat vast. Het waren gemaskerde mannen met Russische vlaggen, die de papieren kwamen verspreiden. Maar tegelijk ziet elke waarnemer dat dit koren op de molen is van het centrale gezag in Kiev. In de Verenigde Staten en ook bij de BBC zorgt het pamflet voor heel veel ophef: het beeld dat Joden zichzelf verplicht moeten registreren doet sommigen op hol slaan. En John Kerry gebruikte het dus gretig.
Journalisten in Donetsk bevestigen in elk geval dat er geen spoor is van een echte registratiecampagne, laat staan dat Joden gedwongen worden iets te doen. Maar beide partijen blijven mekaar beschuldigen van antisemitisme, wat maakt dat de Joden het bijzonder moeilijk hebben.
Bron :
