© - VASILIY BATANOV / AFP1. Wat is de Krim?
De Autonome Republiek van de Krim is een schiereiland in de Zwarte Zee dat deel is van Oekraïne en een uiterst woelige geschiedenis heeft. Grieken, Scythen, Byzantijnen, Italianen, Turken en Russen drukten door de eeuwen heen allen hun stempel op het gebied. Meer recentelijk stond het bekend als een gigantisch kuuroord voor Sovjetburgers.
2. Wie woont in de Krim?
De meerderheid van de bevolking (1,2 miljoen inwoners of 58,5% van het totaal) zijn etnische Russen. Met ongeveer een half miljoen (24,3%) zijn de Oekraïners de tweede grootste groep. De derde etnische groep bestaat uit Krim-Tataren (12,1%). In de grootste stad, Sevastopol, wonen er echter bijna geen Krim-Tataren en is ruim 70% van Russische afkomst.
3. Wat is er gaande in de regio?
De Russische meerderheid in de Krim begon onmiddellijk na de val van president Janoekovytsj te betogen bij het regionale parlementsgebouw. Ze eist dat haar autonome regio terugkeert naar de grondwet van 1992, waaronder de Krim kortstondig een eigen president had die een onafhankelijk buitenlands beleid voerde. De Krim-Tataren daarentegen steunen de nieuwe regering, waardoor de regio nu verscheurd wordt door uit de hand lopende betogingen en tegenbetogingen.
Twee mensen lieten tijdens de betogingen van de verschillende etnische groepen inmiddels al het leven en een dertigtal raakte gewond. Net als in Kiev worden er milities gevormd in de hoop dat deze samen met de politie verder geweld kunnen voorkomen. De pro-Janoekovytsj burgemeester van Sevastopol trachtte trouw te zweren aan de nieuwe regering, maar werd bijna onmiddellijk uit zijn ambt gezet en vervangen.
4. Waarom al dat geweld?
Bijna iedereen in de Krim (97%) spreekt Russisch als hoofdtaal. De beslissing van de overgangsregering in Kiev om minderheidstalen niet langer officieel te erkennen treft de Krim (en vooral de etnische Russen) dus erg hard en is zelfs in het nationalistische westen van Oekraïne uiterst controversieel.
5. Hoe raakte de Krim afgescheiden van Rusland?
In 1954 gaf de Sovjetleider Nikita Chroesjtsjov (zelf een etnische Oekraïener) het bevel om de Krim af te scheiden van Rusland en toe te voegen aan het grondgebied van de Oekraïense Sovjetrepubliek. Een beslissing die na de val van de Sovjetunie op vlijmscherpe kritiek werd onthaald.
De grootste stad, Sevastopol, is bovendien een geval apart. In 1948 werd het een aparte entiteit onder rechtstreeks bestuur van Moskou en in de jaren 1990 werd de stad het onderwerp van eindeloze debatten tussen Oekraïense en Russische politici. Uiteindelijk kreeg het een speciale status binnenin Oekraïne.
Rusland pacht nog steeds een marinebasis in Sebastopol, omdat hier het hoofdkwartier is van de Russische Zwarte Zeevloot. Mede daarom is Sebastopol geen onderdeel van de Krimrepubliek en beschouwen de meeste stadsbewoners het als Russisch grondgebied.
6. Wat met de Krim-Tataren?
In het begin van de twintigste eeuw woonden er ongeveer even veel Russen als Tataren in de Krim en was de regio een schitterend oord dat als inspiratie diende voor tal van dichters, schrijvers en andere artiesten. Omdat echter tijdens de Tweede Wereldoorlog een 20.000-tal Krim-Tataren had gecollaboreerd met de nazi’s (en hoewel tal van anderen hadden gediend in het Rode Leger), beval Stalin de gedwongen deportatie van de hele etnische groep.
Officieel werden er 183.155 Krim-Tataren gedeporteerd naar andere Sovjetrepublieken in Centraal-Azië, gevolgd door nog eens 9.000 oorlogsveteranen. Dat komt neer op 19% van de toenmalige bevolking van het schiereiland. Het duurde tot de late jaren 1980 vooraleer deze mensen terug konden gaan.
7. Wat gebeurde er in de jaren 1990?
In 1991 vonden er enkele belangrijke referenda plaats in de Krim. Eerst koos 93,26% van de bevolking om van de regio een autonome republiek te maken binnen de Sovjet Unie en daarna koos 54% ervoor om de onafhankelijkheid van Oekraïne te steunen. Een referendum over de onafhankelijkheid van de Krim werd echter verboden, wat tot klachten over onderdrukking door Kiev leidde.
De terugkeer van de Krim-Tataren compliceerde de situatie verder omdat deze groep een eigen organisatie oprichtte (de Mejlis) om hun rechten en politieke belangen te verdedigen, hoewel ze nooit officieel werd erkend en door pro-Russische hardliners als “crimineel” en “ongrondwettelijk” werd omschreven.
8. Wat willen de verschillende partijen?
Het doel van de Russische bevolking in de Krim is een referendum over de toekomst van de regio, hetzij als autonome regio in Oekraïne, als onafhankelijke staat of als deel van Rusland. Intussen beroepen ze zich op hun ‘recht om de bevelen te negeren van de illegale centrale overheid’.
De Tataarse minderheid koestert een historische haat tegen de Russen en vreest voor haar status en haar rechten in een Krimrepubliek die niet tot Oekraïne behoort.
Rechtse radicalen uit West-Oekraïne dreigen troepen naar de Krim te sturen om de oppositie tegen ‘hun’ revolutie te onderdrukken.
De regering in Kiev heeft haar handen vol met andere zaken en probeert ondertussen een zachte aanpak uit om verdere onrust in de Krim te vermijden.
De regering in Kiev heeft haar handen vol met andere zaken en probeert ondertussen een zachte aanpak uit om verdere onrust in de Krim te vermijden.
Rusland beschouwt de Krim als deel van Oekraïne, maar toont zich bereid om in te grijpen moesten de rechten van de etnische Russen in de regio in gevaar komen. Een nieuwe wet wordt momenteel overwogen die Russische inwoners van het schiereiland snel Russisch burgerschap zou schenken. (via: Russia Today)
Bron : Express.be