Dave Brinks
Tone të zakonshme
e vërteta nuk erdhi lakuriq në tokë
erdhi veshur
me një jelek antiplumb
duke hapur konserva, duke prerë bukën në feta
duke hapur shishet
duke vendosur enët
në shporet duke folur
në tone të zakonshme
duke skërmitur dhëmbët
në një fushë me pjeshkë të buta
një dashnor në kërkim
“dhe ju jeni…”
në mëshirën e fatit
duke gdhendur inicialet e saj
në hijen e një peme të lartë
dy minutat
e një gëzimi të kulluar
rrotullim spiral i duarve të tua
në fëlliqësirën e lëmuar
ndriçim i hënës sipër
një karroce të tërhequr nga dredha gjeometrike
duke zbritur poshtë
në sytë e të dashuruarve hënorë
duke u shkelur syrin rrokaqiejve
në shkallaret spirale
duke pirë retë
qumështkulluar
relikat
e mendimeve të fuqishme
ngjashmëritë miopike
nga rumi në shampanjë
një zambak një vjollcë të ndezur
purpur i shkëlqyer
në tone të zakonshme
Megan Burns
Mesazh për Frida Kahlo-n*
Këtu Frida jote po të pret
kur Meksika jote të zhbëhet
në heshtjen e mjerimit
nga puthja e pritur gjatë vurratë në lëkurë
Ata kanë sjellë pjesë prej shtëpisë tënde
Për ta bërë të plotë
Vajin e arrës së kokosit që ka ndalur,
asgjënë dhe yllin tënd fatal që vrapon
pa lidhje reale me këtë trup veshur gjurmësh të tua
të rrethuar në pëllëmbë: ata mbajnë të shenjtë folenë tënde
Thesaret e Shtëpisë Blu të Frida e Diego Homenaje
letrat rreshtohen në mur një shenjë puthjeje shtrij duart aty ku ti prehesh,
poshtë në humnerën e ëmbël ditë me radhë kanavacët harlisen në
kacavarjen drithëruese të bugenveiles* së purpurtë mbi mur duke vjedhur shfaqjen
dhe unë – të adhuroj
fontanë e bretkosave derdhet përmbi oborr
gjysmë milje larg këtej, indianët e tu kërcejnë me monedha në Plaza de Coyacán
Ne hëngrëm supë tortelinesh dhe pulë* në Shën Engjëll
ngjitëm piramidën e diellit dhe fytyra jote shenjoi çdo rrugë, çdo qoshe
të Muzeut Dolores Olmedo ku qentë e zinj tërboheshin në lëndinë,
poshtë statujave stoike
morëm varkat te Ksoçimilko; ata ishin në Meksiko-Siti, por të panjohur me njëri-tjetrin
ai shkroi në sportelin e hotelit: ne fjetëm si engjëj sërish në Hapultepek,
dhoma 1408
Frida, pres letrat e tua ashtu siç do të vije ti
lakuriq në ëndrrat e mia, shigjetë e zjarrtë,
imazhe të kafshuara, të errta për të peshuar botën
dëshpërimin e dashurisë që shpërtheu në fytyrat tona
Unë marr një letër dhe të vendos ty mbi të *
më pak se pak dhe më pas ti do të jesh gjysma/ më pak grua
dete e lumenj
foshnja të përkundura në djepet paqethyera
të purpurta e të verdha, pjatë e frutave
të xhakarandës*, një trup i derdhur, solid; krahhapur
në fluturimin drejt së njëjtës vije dashurimit të përjetshëm
Freida, shpirti im kjo ishte biseda jonë këputur nga një puthje.
*Frida Kahlo, piktore e famshme meksikane.
*Spanjisht
*Bougainvillea, një lloj luleje.
*Pollo con mole , pulë e gatuar në stilin meksikan.
*Paper-maiche, një lloj letre me bojëra e ngjitës, që vështirë thahet dhe përdoret më së shumti në pikturë.
*Jacaranda, një lloj peme në Amerikë, që ka lule ngjyrë vjollce, më të mëdha se të jargavanit dhe duken si të varura mbi degë.
Maggie Cleveland
Poezi për domatet
Dua të shkruaj një poezi
për domatet në shtator
rrokur fort pas hardhish
në oborrin e një shtëpie
që shtrihet në parkun e qytetit tim.
Toka këtu është gjithmonë
e lagësht. Dikur ishte
një pellg i njelmët, mbushur
me bar të njomë
plot midhje*, ngjala dhëmbmprehta, të shpejta e rrëshqitëse
dhe eshtrat e kalbur të një rrënoje fabrike
që u shemb 200 vjet më parë.
Më pas një erë e keqe u përhap dhe
sëmuri qytetin. Dhe ngjalat
u rritën gjashtë metra e hanin kafshët e fqinjëve.
I thirrën mbrapa emigrantët
prej anijeve të hapnin hendeqe, të hiqnin pisllëqet,
të çonin ujin mbrapa në detin që i takonte.
Kjo pothuajse mbaroi.
Prej stolave në park, pranë shilarëseve
mund të shoh domatet.
Në krahun tjetër të parkut ësht shtëpia
ku pata jetuar, një kat më lart se kunata,
vëllanë e së cilës mora për burrë kur fëmija ynë ulërinte
dhe zihej për qumësht në fustanin tim. Kjo ishte e gjitha
para asaj nate të tmerrshme
raportet policiore, urdhrat shtrënguese*
qetësia qe varej rëndë mbi gjithë ne.
Jam lodhur së shkruari poezi
për një martesë të dështuar. Ka diçka
më larg, si domatet që varen në kërcell
edhe pse me njolla
nxirë prej plagëve të vona.
Si varen ashtu në vapën
e gushtit, me shuplakën e papritur
të shtatorit, sikur refuzojnë
të ikte ideja
se ato ishin të lëna për togun e plehut,
ose më së shumti të plehrave-
ishte shumë zhgënjyese
kur kërpudhat shfaqeshin
para se të lidhnin fruta.
do të dëshironte të ndërtonte shtëpi ose të rriste domate
në një moçal që asnjëherë s’do të jetë pjesë solide e tokës
pavarësisht si duket
në një vit me pak shira.
Dhe nuk mund të ndal mendimet
për gruan që dikur ishte motra ime, që ende jeton
në atë shtëpi, mund ta shoh nga stoli afër gjolit.
Më e fuqishme se zhurma që një domate do të bënte
kur vajza ime ta hidhte poshtë
prej shtyllave kacavjerrëse*.
dhe do të vraponte, duke qeshur mbi shilarëse.
Jam lodhur
së shkruari poezi rreth domateve. Asnjëherë
s’kanë qenë të preferuarat e mia,
ose pse të gjitha poezitë e mia përfundojnë njësoj,
pavaresisht si i nis ato.
Asnjëherë s’më ka pëlqyer ky park,
shkopinjtë në plehra, fqinjët
e painteresuar, frutat e tyre të dëmtuara
ose pse
të gjitha poezitë e mia janë poezi dashurie,
dhe kaq shumë dashuri kanë shkuar.
*Quahogs- disa midhje që rriten në Amerikë.
* Restraining orders – urdhër me vendim gjykate për njerëz që kanë shkelur ligjin ose që kanë cenuar jetën e një njeriu. Zakonisht u jepet një urdhër për të qëndruar 1000 milje larg viktimës.
*Monkey bar – shtyllë ku kacavaren fëmijët.
Timothy Donnelly
Borxhit të tij
Ku do te isha unë pa ty, hije masive
veshur me numra, kur ti nuk je më aty
pas meje, unë nuk do te isha vetja. Çfarë pasurie
do të më ofronte një besnikëri si jotja, matjet e mia,
historitë e mia, sfondi im kundër çdo
kafeje dhe zhurme, kur të gjitha kurvat mendjelehta
përreth dhe pas meje lypin vetëm para… para
që është gjëja e parë që ti ndalon.
Hija ime, dega ime - pa dyshim
një hipopotam joqesharak, merrma dhe centin e fundit
dhe tërhiqe poshtë në pisllëkun tënd,
sasafrasi* im, largësia ime, ti që u dhe fund
gjobave të ngrënies dhe shtëpisë teatrale, dentistëve dhe punës,
koka ime ndihet në siklet, hedh kurrizin tim të dërrmuar
kundër një çështje kaq të rëndë topografike
dhe e përtyp. Vdis me mua: ëmbëlsia ime
varkat janë të lira në ujërat kaustike, rrethanat e mia
shpërndahen dhe atëherë – si mund të jetë shpagesa
mes nesh, kur e kur ëndërroj
zgjohem në një xhep të pashënuar të tokës
pa ty aty- ja ku je, supernatyrale
duke ridyshuar mbi shpatullën time
si pagesat që kurrë nuk i bëj, por imazhin e tyre
gjithmonë do ta mbaj në negativ, varur për këmbësh
ndër gurët e mi më të çmuar, të uritur si lakuriqët e natës
me kostumin e të cilëve stolis qafën time.
*Sassafras, lloj peme në Amerikë, me aromë shumë të mirë, me te cilin prodhohen disa parfume.
Stuart GREENHOUSE
Dardhat
Ato u rritën në oborrin tonë, Barlet dhe Gestlër,
dhe pse tani di se ato s’janë seksualisht si ne,
unë s’e dija ç’do të thoshte seksual, dija vetëm sa një pesëvjeçar,
që Barlet ishte një burrë dhe Gestlër një grua;
jo vetëm se Gestlër ishte më e vogël dhe u rrit shumë,
u bë me shumë nyja dhe mbretëronte në oborr; jo vetëm se
gjethet e saj ishin më shumë si sy dhe më pak si gjethe;
porse Bartleti qëndroi më afër shtëpisë, degët e tij
gjakonin të tokeshin me ne përmes dritares; lëvizjet e tyre kërkonin
të na tregonin përralla, ato ishin krijuar perfekt për ngjitje,
për të më mbajtur në hapësirë; do të zgjdhja një dardhë shumë të madhe
dhe do të shihja ëndrrat e astronautit ku askush s’do mund të më gjente,
të shihje Gestlër tek qëndronte vetëm:
në rritjen e saj të vogël dukej si një farë,
një planet i vetëm
dhe një qiell ndryshe nën degët e saj…
Chad Parentau
Nyjat
Babai mblidhte kollaret
me sytë e një koleksionisti fluturash
përzgjedhës virtuoz
i hijeve, fraktaleve.
Kur isha 22, ideal i pikturave
ishin kukullat.
Ai do të më përshtaste
me klasën e tij
duke ma mbajtur dorën
si piktor i zemëruar
për të lidhur sa më shpejt kravatën:
“nyja e burrit të ri”
ndaj kohës së një gjysmëfisniku *
Sapo lidheshin drejt nyjat
dilte kreshta e rreme familjare,
babai ndryshonte të vjetrën me të renë
kostumin dhe nyjën e zotëriut veteran
sepse kostum karnavalesh kurrë s’veshi; ai dikur
prezantoi nënën me striptisten që kërcente
kryq e tërthor tavolinës Nju-Orleans.
dhe nëna i tha asaj se ishte e bukur.
Një muaj më pas babai vdiq,
kravata ime trashëgoi
lumin e akullit të shkrirë
nën guaskën e programuar.
Tatuja e breshkës, e zbehtë,
nxori qafën jashtë
nën shiun e hollë; më mirë të nxitoj
hapat, se të kërcej aty- këtu.
Dy vjet më vonë planifikova një udhëtim
ku gjeta disa gjethe në madhësinë time
për të krijuar një formë kravate,
hardhitë i mbijetonin dimrit të ftohtë;
udhëtonin aq larg për të parë
fytyrën e re diellore.
E unë do pikturoj fytyrën time
me hijen mbushëse të babait.
*Windsor – emër i familjes mbretërore britanike që nga viti 1917 (Shënim i përkthyeses)
John Sibley Williams
Nuk flas për qytetin
Zjarrthithës.
Qyteti im me lumin e tij mahnitës.
Me urat e tij të hekurta. Me mirësinë e tij të çuditshme.
Akullnxjerrës.
Qyteti im me mirësinë e tij të çuditshme.
Me urat e hekurta. Me lumin e tij mahnitës.
Thellë në gjallesën skizofrenike,
në një mijë e një mënyra biseduese,
shtëpitë shumëngjyrëshe, sytë shumëngjyrësh
në kopshtet e harlisura që shtrihen sa katër kopshte,
në trëndafilin e madh që fillon të çelë ngadalë,
ka një emër të vetëm
pas të cilit përcaktojmë jetën tonë.
Një simetri. Një ritëm. Një lloj
monotonie shumëngjyrëshe.
Lëvizjet e rastësishme në masë
krijojnë koreografinë e tyre.
...................Dhe ne vallëzojmë
për njëqind mijë daullet unike
që mposhtin ritmin e vetëm
në rrugë dhe reflektimin e tij,
në pellgjet që thahen mëngjesit
dhe të atyre që asnjëherë s’do të thahen,
në kullat gri të tymrave
duke mbajtur shqiponjat lundruese
dhe britmat fëmijërore që mund të jenë të gëzueshme
poshtë limanit,
duke larguar gatat nga sytë tanë.
Biseda njërrugëshe gjithmonë kthehet mbrapsht.
Anijet sjellin lajme nga përtejlumi
dhe largohen duke bartur drejt qytetit tjetër
të njëjtën histori, historinë tonë,
të brishtë si qelqi,
të ngrirë me muaj, pastaj të kthyer
përnjëherësh ndaj verës
aq konkrete sa dhe yjet
e paprekur prej ëndrrave
e vendosen në shkëlqimin e tyre
.................................ashtu si historinë tonë,
ku të gjitha elementet pajtohen e bashkëjetojnë—
edhe blloqet e xhamave të pathyer
si zonë e paralizuar e kulturës,
gurgullon si ujëvarë, si lojë zogjsh,
kjo fontanë e shterur —
.......... qyteti ynë i pakapërthyeshëm
me kaq shumë njerëz që flasin për të,
kaq shumë zëra që ngrihen së bashku mbi të,
çdo drithërimë e papritur zbardh si rrobe,
rikthehet nga gravitacioni i kuptimit,
dhe bashkohet tok në një det të qëndrueshëm.
Ian Thal
Shkapërderdhja
Prej stolave të gurta
te shkallët e pafundme të hapave
një kor britmash të fuqishme
mbush ajrin e tunelit.
Jo një kakofoni,
por
akordi i frikshëm
i fishkëllimës së trenit
që sjell vagonët në stacion.
Rrotat e çelikut mbi shina.
Tingujt metalikë të heshtjes.
Vaj i përmbarimit zbehet
duke shenjuar
se një njeri
vdiq
sot.
Anatoly Molotkov
Ftesë
hapni dritaren
dhe të gjitha mundësitë e botës
derdhen brenda
si flutura
caku juaj është koha
mes ardhjes e ikjes
e më pas gjithkund
ju kujtohet se janë tre hapa
mes qëllimit e harrimit;
nëse të djeshmet lëmohen si heshtja
kujt do t’i duhet ambicia?
Kur varni pjesët e buta të vetes
për t’u tharë
dhe kur e ardhmja hahet nga korbat
do të ketë një të ardhme më pak,
dhe askush s’do ta vërejë.
caku juaj lundron
në hapësirën e heshtur
me dritaren e hapur si krahë fluture
hija e atij që ke mashtruar
është më e madhe se hija jote
sikur të kishte një pasqyrë në fund të ditës
a mund të shiheshim në të
e të mbeteshim pa u shprishur?
sikur të kishte një cak
në fundin e jetës suaj
me derën e hapur,
dritaret,
fluturat,
a do të vish?
A je ende aty?
A je këtu?
Marrë nga libri "Tingujt e erës" të botuar nga Lidhja e Shkrimtarëve të Kosovës