“Foreign Policy”
Përktheu Rudina Dahri
Duket se virtualisht është e pashmangshme që Shtetet e Bashkuara të Amerikës do të ndërhyjnë ushtarakisht kundër regjimit sirian. Konturet e kësaj goditjeje të planifikuar duken të qarta: disa ditë bombardimesh në zonat ushtarake, mbase edhe me armë kimike. Kjo do të thotë se kjo ndërhyrje duhet të duket si Operacioni Fox Desert në dhjetorin e vitit 1998 gjatë ndërhyrjeve ajrore kundër armëve të Irakut (të shkatërrimit në masë) dhe jo si veprimet ushtarake kundër Kosovës apo Libisë. Goditjet nga ajri do t’i çonin Shtetet e Bashkuara të Amerikës në një rrugë përfshirjeje ushtarake të drejtpërdrejtë, pa asnjë përfundim në përfundimin e konfliktit apo në mbrojtjen e civilëve sirianë (të paktën nga sulmet jo-kimike). Ka të ngjarë që nuk përmbushet dot besueshmëria e këtij reagimi. Sulmit do i mungojë mbase një urdhër i Këshillt të Sigurimit.
Ndërkaq, përgjigja nga opinion publik arab për një ndërhyrje ushtarake amerikane ka qenë i pafavorshëm; liderët arabë do jenë nxituar për veprime ushtarake. Askush nuk e beson se goditje të tilla ushtarake do të funksionojnë.
Por mund të ndodhë edhe më e keqja. Testi i vërtetë i goditjeve të Shteteve të Bashkuara të Amerikës do të jetë nëse ata përvetësojnë lëvizjet kundrejt një ndërhyrjeje me qëllim ndryshimin e regjimit.
Reagimi i presidentit Obama sugjeron se ai beson se mund t’u rezistojë goditjeve ajrore që bëhen me qëllim për të zënë në kurth Amerikën në luftën civile siriane.
Le të shpresojmë se ka të drejtë.
Debate lidhur me politikën e Obamës për Sirinë do të kornizohet pikërisht tek ekzistenca e mundësive për përfundimin e luftës me anë të një ndërhyrjeje ushtarake të kufizuar - nëse do t’i bëhet ballë. Gjepura! Po të kishte mundësi të lehta për fundin e gjakderdhjes në Siri, administratës do i duhej shumë kohë. Por nuk ka.
Analizat serioze të gjeneral Martin Dempsey për mundësitë e ndërhyrjes ushtarale në përgjigje të John McCain dhe Carl Levin e bëjnë të qartë mirëkuptimi e Pentagonit për koston dhe rreziqet e kësaj ndërhyrjeje të kufizuar ushtarake.
Asgjë nga këto nuk ndryshoi muajin që shkoi. Në të vërtetë, ky është një nga ndryshimet më të mëdha që nga koha e Irakut: në vend të inteligjencës politike krejt të minimizuar, lidhur me koston dh rreziqet e luftës, Dempsey dhe Shtëpia e Bardhë po komunikojnë lidhur me koston e luftës në Siri.
Nuk ka rëndësi nëse nëpërkëmbet McCain.
Uashingtoni vuan nga mungesa e sugjerimeve serioze për t’u përfshirë më thellë në luftën civile siriane. Para një viti e gjysmë kam lexuar disa raporte për ndërhyrjet ushtarake në shumë forma, që nga armatimet deri te ndërhyrjet ajrore ushtarake.
Askush nuk mendon se gjërat do të shkojnë në favorin e Sirisë nëse ndërhyhet ushtarakisht.
Ata më të ndershmit e pranojnë se ndërhyrja e kufizuar është një pykë.
Pjesa tjetër mbështetet tek inspektimi. Seriozisht, kur ka qenë hera e fundit që ndonjë skenar është realizuar më së miri në Lindjen e Mesme?
Nga ajo që kam parë e kam dëgjuar në publikun e pamatë këto dy vitet e fundit, Obama dhe stafi i tij kanë ekzaminuar të gjithë idetë një nga një. Hezitimi i tyre është i bazuar në njohjen e themeltë të këtyre propozimeve për ndërhyrjen e kufizuar.
Administrata është përpjekur prej shumë muajsh të sajojë një opozitë me shanse suksesi në Siri, duke u shtyrë drejt një procesi diplomatik.
Përdorimi i supozuar nga ana e Assadit i armëve bërthamore ka transformuar kërkesën për veprim, por jo analizat strategjike që ndodhen nën zgjedhjet politike të dhimbshme të Amerikës.
Shumica e stafit të presidentëve amerikanë – ku përfshihet edhe John McCain, Hillari Klinton apo Mitt Romney – do të luanin të njëjtin rol; Shtetet e Bashkuara të Amerikës do jenë përfshirë tashmë në luftën civile siriane.
Por Obama tashmë ka nxënë mësimet e marra prej Irakut, rreziqet dhe kostot e Amerikës dhe të botës, e ndërhyrjeve që nuk janë kurrë aq të lehta sa premtohen.
U përjetua një lloj alarmi, kur administrata papritmas nisi të merrte seriozisht ndëhyrjen ushtarake këtë javë, sidomos kur autoritetet morën Kosovën si model për ndërhyrjen kërcënuese.
Për fat të mirë, administrata nxitoi të sqaronte se nuk i parashikonin plane të tilla. Çdo mesazh që dilte nga administrata dukej se lëshonte piskamë për qëllimet e kufizuara dhe paralajmërimet kundër misionit në fjalë.
Por protestat e zhurmshme të administratës për qëllimet veprimet e kufizuara janë vetëm pjesërisht të qeta momentalisht. E njëjta gjuhë është përdorur edhe për kërcënimet në Libi. Të gjithë e dimë se do të jetë shumë e vështirë për Obamën të nisë bombardimet ndëshkuese, pasi këto goditje pashmangshmërisht do të dështojnë. Assadi ka për të mbetur publikisht sfidues, procesi diplomatik “Geneva 2” do të shkatërrohet dhe aleatët amerikanë si dhe rebelët sirianë do të shfryjnë për këtë papërshtatshmëri. Kur të hiqen hendeqet psikologjike dhe politike për ndërhyrjen, atëherë kërkesat për fitore do të bëhen shumë të vështira për t’u përballuar. Çdo të ndodhë kur Assadi të nisë sulmin tjetër vdekjeprurës – ose ndonjë masakër me armë jo kimike?
Edhe këtë Obama e di shumë mirë.
Por e gjithë kjo nuk do të jetë e mjaftueshme për ta shpëtuar.
Ndërkaq, përgjigja nga opinion publik arab për një ndërhyrje ushtarake amerikane ka qenë i pafavorshëm; liderët arabë do jenë nxituar për veprime ushtarake. Askush nuk e beson se goditje të tilla ushtarake do të funksionojnë.
Por mund të ndodhë edhe më e keqja. Testi i vërtetë i goditjeve të Shteteve të Bashkuara të Amerikës do të jetë nëse ata përvetësojnë lëvizjet kundrejt një ndërhyrjeje me qëllim ndryshimin e regjimit.
Reagimi i presidentit Obama sugjeron se ai beson se mund t’u rezistojë goditjeve ajrore që bëhen me qëllim për të zënë në kurth Amerikën në luftën civile siriane.
Le të shpresojmë se ka të drejtë.
Debate lidhur me politikën e Obamës për Sirinë do të kornizohet pikërisht tek ekzistenca e mundësive për përfundimin e luftës me anë të një ndërhyrjeje ushtarake të kufizuar - nëse do t’i bëhet ballë. Gjepura! Po të kishte mundësi të lehta për fundin e gjakderdhjes në Siri, administratës do i duhej shumë kohë. Por nuk ka.
Analizat serioze të gjeneral Martin Dempsey për mundësitë e ndërhyrjes ushtarale në përgjigje të John McCain dhe Carl Levin e bëjnë të qartë mirëkuptimi e Pentagonit për koston dhe rreziqet e kësaj ndërhyrjeje të kufizuar ushtarake.
Asgjë nga këto nuk ndryshoi muajin që shkoi. Në të vërtetë, ky është një nga ndryshimet më të mëdha që nga koha e Irakut: në vend të inteligjencës politike krejt të minimizuar, lidhur me koston dh rreziqet e luftës, Dempsey dhe Shtëpia e Bardhë po komunikojnë lidhur me koston e luftës në Siri.
Nuk ka rëndësi nëse nëpërkëmbet McCain.
Uashingtoni vuan nga mungesa e sugjerimeve serioze për t’u përfshirë më thellë në luftën civile siriane. Para një viti e gjysmë kam lexuar disa raporte për ndërhyrjet ushtarake në shumë forma, që nga armatimet deri te ndërhyrjet ajrore ushtarake.
Askush nuk mendon se gjërat do të shkojnë në favorin e Sirisë nëse ndërhyhet ushtarakisht.
Ata më të ndershmit e pranojnë se ndërhyrja e kufizuar është një pykë.
Pjesa tjetër mbështetet tek inspektimi. Seriozisht, kur ka qenë hera e fundit që ndonjë skenar është realizuar më së miri në Lindjen e Mesme?
Nga ajo që kam parë e kam dëgjuar në publikun e pamatë këto dy vitet e fundit, Obama dhe stafi i tij kanë ekzaminuar të gjithë idetë një nga një. Hezitimi i tyre është i bazuar në njohjen e themeltë të këtyre propozimeve për ndërhyrjen e kufizuar.
Administrata është përpjekur prej shumë muajsh të sajojë një opozitë me shanse suksesi në Siri, duke u shtyrë drejt një procesi diplomatik.
Përdorimi i supozuar nga ana e Assadit i armëve bërthamore ka transformuar kërkesën për veprim, por jo analizat strategjike që ndodhen nën zgjedhjet politike të dhimbshme të Amerikës.
Shumica e stafit të presidentëve amerikanë – ku përfshihet edhe John McCain, Hillari Klinton apo Mitt Romney – do të luanin të njëjtin rol; Shtetet e Bashkuara të Amerikës do jenë përfshirë tashmë në luftën civile siriane.
Por Obama tashmë ka nxënë mësimet e marra prej Irakut, rreziqet dhe kostot e Amerikës dhe të botës, e ndërhyrjeve që nuk janë kurrë aq të lehta sa premtohen.
U përjetua një lloj alarmi, kur administrata papritmas nisi të merrte seriozisht ndëhyrjen ushtarake këtë javë, sidomos kur autoritetet morën Kosovën si model për ndërhyrjen kërcënuese.
Për fat të mirë, administrata nxitoi të sqaronte se nuk i parashikonin plane të tilla. Çdo mesazh që dilte nga administrata dukej se lëshonte piskamë për qëllimet e kufizuara dhe paralajmërimet kundër misionit në fjalë.
Por protestat e zhurmshme të administratës për qëllimet veprimet e kufizuara janë vetëm pjesërisht të qeta momentalisht. E njëjta gjuhë është përdorur edhe për kërcënimet në Libi. Të gjithë e dimë se do të jetë shumë e vështirë për Obamën të nisë bombardimet ndëshkuese, pasi këto goditje pashmangshmërisht do të dështojnë. Assadi ka për të mbetur publikisht sfidues, procesi diplomatik “Geneva 2” do të shkatërrohet dhe aleatët amerikanë si dhe rebelët sirianë do të shfryjnë për këtë papërshtatshmëri. Kur të hiqen hendeqet psikologjike dhe politike për ndërhyrjen, atëherë kërkesat për fitore do të bëhen shumë të vështira për t’u përballuar. Çdo të ndodhë kur Assadi të nisë sulmin tjetër vdekjeprurës – ose ndonjë masakër me armë jo kimike?
Edhe këtë Obama e di shumë mirë.
Por e gjithë kjo nuk do të jetë e mjaftueshme për ta shpëtuar.
Përktheu Rudina Dahri