Nga Eric Trager (Foreign Affairs)
Pas një viti në pushtet, gjatë së cilit sjellja autokratike bëri që të armiqësoheshin miliona egjiptianë, Vëllazëria Myslimane u kthye andej nga e nisi.
Prej 6 dekadash para revoltës së vitit 2011, grupi ndenji në opozitë, nën zjarr prej një regjimi ushtarak. Kësaj here, edhe pasi forcat e sigurisë rrëzuan nga pushteti Presidentin Morsi, i frenuan liderët e Vëllazërisë Myslimane dhe nxorën urdhër arrestet për më shumë se 300 vetë, mbyllën stacionet televizive të këtij grupi, mbyllën edhe zyrat e tyre dhe vranë 53 vetë, plagosën qindra të tjerë në demonstratat e organizuara, Vëllazëria Myslimane nuk duket se është gati që të ecë shpejt.
Vendosmëria e Vëllazërisë Myslimane për të vazhduar luftimet është produkt i faktit se si i sheh ngjarjet që ndodhën javën që shkoi. Morsi, argumenton organizata, ishte president i zgjedhur dhe i kishin mbetur edhe 3 vite akoma në mandat. Si rrjedhim, ai duhej lejuar ta përfundonte mandatin dhe më pas të përballej me votuesit në zgjedhjet e ardhshme, nëse ishte president i mirë apo jo.
Historikisht, Vëllazëria Myslimane ka shfaqur vullnet për kompromise, megjithëse përkohësisht, në parime të tilla kur është përballur me një kundërshtar të pakapërcyeshëm.
“Vëllazëria Myslimane” gjithnjë ka patur një “çati” – ne nuk e prekim atë dhe nuk luajmë me të, shprehet një ish anëtar i Vëllazërisë, i cili ka punuar në zyrat qendrore nga viti 2005 deri më 2011.
Për shembull, shpjegon ai, revolta e vitit 2011 ishte për Presidentin Hosni Mubarak. Grupi tregoi kufizimet e brendshme në hapësirën e të cilit anëtarët do të sulmonin regjimin e Mubarakut.
Ishte mirë kur kritikoheshin ministra të veçantë. Por me ndonjë përjashtim të rastit, sepse nuk ishte e lehtë të sulmoje Mubarakun personalisht.
Pas ikjes së Mubarakut, thotë ai, synimi mbeti Uashingtoni, duke qenë se Vëllazëria Myslimane kishte frikë se do të përballej direkt me Shtetet e Bashkuara të Amerikës.
Kjo është arsyeja pse Vëllazëria kurrë nuk e përmbysi traktatin e paqes Egjipt-Izrael 1979.
Ndokush mund të presë që Vëllazëria Myslimane ta shohë tashmë ushtrinë si një strehë. Mbi të gjitha, ushtria është institucioni më i fortë në Egjipt dhe mund të çarmatosë Vëllazërinë. Për më tepër, gjatë presidencës së Morsit, Vëllazëria Myslimane e ka trajtuar ushtrinë si një institucion jashtë limiteve të duhura. Grupi respektonte autonominë ushtarake mbi interesat e veta ekonomike dhe ruante autonominë e institucionit, që Morsi të shpejtonte ratifikimin në dhjetor.
Pavarësisht se pati pak shanse për sukses kundër ushtrisë, Vëllazëria Myslimane duket e gatshme të vazhdojë të luajë nga dy krahët për dy arsye.
E para, Vëllazëria dyshon se ushtria është bashkuar në favor të masave energjike të vazhdueshme. Ata shohin edhe mundësinë e copëzimit brenda rangjeve ushtarake, nëse gjeneralët nxisin dhunën.
Një nga teoritë më të besueshme për dështimin ushtarak në urdhërimin e një mase të tillë në Sheshin Tahrir gjatë revoltave të vitit 2011 ishte se ushtarët në shesh do të kishin kundërshtuar, duke krijuar kaos.
Nëse ka simpatizantë të Vëllazërisë Myslimane brenda ushtrisë – dhe është krejt e pamundur ta dish – liderët ushtarakë egjiptianë gjithnjë do të përballen me rrezikun që ushtarët, të cilët janë rekrutuar prej thirrjeve nën armë (universale), kanë për të kundërshtuar të ndezin zjarr kundër patriotëve të tyre. Vëllazëria Myslimane po ashtu beson se ka aleatë brenda ushtrisë, që do të përpiqen të parandalojnë një sulm total kundër grupit. “Ata (ushtria) tashmë po bisedon me ne –jo vetëm niveli i ulët, por edhe ai i lartë”, thotë zëdhënësi i organizatës, Gehad al-Haddad. “Ata po na thonë se Morsi ka të drejtë. Ata janë në kontakt me mua për faktin se im atë ka nevojë për mjekim (këshilltari i Presidentit Morsi Essam al-Haddad)”.
Vëllazëria Myslimane po përpiqet të shpërthejë tensionet që ekzistojnë brenda ushtrisë duke klasifikuar gjeneralët që morën pjesë në largimin e Morsit – “puçistët” siç i quan Essam El-Erian, një lider i një grupi, që i referohet atyre – nga institucioni.
Gjatë një deklarate të dielën, Vëllazëria Myslimane ia atribuoi gjithçka që ndodhi “disa anëtarëve të këshillit ushtarak”, por theksoi se “Ne do të besojmë te ushtria jonë e madhe që na shpërblen dhe ne e shpërblejmë dhe që na do dhe e duam, por që nuk duhej të merrte pjesë në këtë komplot”.
Së dyti, Vëllazëria Myslimane e di se duhet të besojë te ushtria prej 250.000 anëtarësh për të vazhduar protestën ndaj ikjes së Morsit. Mbi të gjitha, ideologjia e Vëllazërisë ka ngritur lart vuajtjet në ndjekje axhendës islamike dhe moton e saj që është e ngulitur në çdo Vëlla Mysliman dhe ku përfshihen fraza të tilla, si: “Xhihadi është rruga jonë” dhe “vdekja për hir të Allahut është një nga frymëzimet tona më të mëdha”. Në fakt, kjo është një lloj krenarie e organizatës. “Ata nuk janë si populli në Tahrir” thotë Haddad. “Kur njerëzit në Rabaa (ku proteston Vëllazëria Myslimane” dëgjuan armët, ata vrauan jo shumë larg që aty”.
Liderët e Vëllazërisë Myslimane kësisoj besojnë se mund të vazhdojnë t’u bëjnë thirrje ushtarëve në terren. Fakti që Vëllazëria Myslimane ka synim të vazhdojë luftimet kundër rikthimit të Morsit, do të thotë se ka për të fituar. Sa më gjatë që grupi përpiqet t’i rezistojë ndërhyrjes ushtarake, aq më shumë prerje koke do të ketë.
Strategu më i madh i tyre, Khairat al-Shater dhe zyrtari më i lartë politik, Saad al-Katatny janë figurat me rang më të lartë të Vëllazërisë, që janë arrestuar tashmë dhe urdhër arrestet për të tjerët tregojnë se burgosja në masë po shtohet.
Prerja e kokës do të thotë largim i këtyre liderëve, që do të rikthejë strategjinë e tanishme të grupit dhe do të përcaktojë se ushtria është streha e organizatës.
Konflikti civil praktikisht është i paevitueshëm: ushtria dhe Vëllazëria Myslimane kanë në mënyrë reciproke interesa të veçanta, për të cilat janë të gatshëm të luftojnë deri në fund. Konflikti do të mbarojë kur njëri ose tjetri të shkatërrohet – nëse nuk shkatërrohet i pari vetë Egjipti.
Prej 6 dekadash para revoltës së vitit 2011, grupi ndenji në opozitë, nën zjarr prej një regjimi ushtarak. Kësaj here, edhe pasi forcat e sigurisë rrëzuan nga pushteti Presidentin Morsi, i frenuan liderët e Vëllazërisë Myslimane dhe nxorën urdhër arrestet për më shumë se 300 vetë, mbyllën stacionet televizive të këtij grupi, mbyllën edhe zyrat e tyre dhe vranë 53 vetë, plagosën qindra të tjerë në demonstratat e organizuara, Vëllazëria Myslimane nuk duket se është gati që të ecë shpejt.
Vendosmëria e Vëllazërisë Myslimane për të vazhduar luftimet është produkt i faktit se si i sheh ngjarjet që ndodhën javën që shkoi. Morsi, argumenton organizata, ishte president i zgjedhur dhe i kishin mbetur edhe 3 vite akoma në mandat. Si rrjedhim, ai duhej lejuar ta përfundonte mandatin dhe më pas të përballej me votuesit në zgjedhjet e ardhshme, nëse ishte president i mirë apo jo.
Historikisht, Vëllazëria Myslimane ka shfaqur vullnet për kompromise, megjithëse përkohësisht, në parime të tilla kur është përballur me një kundërshtar të pakapërcyeshëm.
“Vëllazëria Myslimane” gjithnjë ka patur një “çati” – ne nuk e prekim atë dhe nuk luajmë me të, shprehet një ish anëtar i Vëllazërisë, i cili ka punuar në zyrat qendrore nga viti 2005 deri më 2011.
Për shembull, shpjegon ai, revolta e vitit 2011 ishte për Presidentin Hosni Mubarak. Grupi tregoi kufizimet e brendshme në hapësirën e të cilit anëtarët do të sulmonin regjimin e Mubarakut.
Ishte mirë kur kritikoheshin ministra të veçantë. Por me ndonjë përjashtim të rastit, sepse nuk ishte e lehtë të sulmoje Mubarakun personalisht.
Pas ikjes së Mubarakut, thotë ai, synimi mbeti Uashingtoni, duke qenë se Vëllazëria Myslimane kishte frikë se do të përballej direkt me Shtetet e Bashkuara të Amerikës.
Kjo është arsyeja pse Vëllazëria kurrë nuk e përmbysi traktatin e paqes Egjipt-Izrael 1979.
Ndokush mund të presë që Vëllazëria Myslimane ta shohë tashmë ushtrinë si një strehë. Mbi të gjitha, ushtria është institucioni më i fortë në Egjipt dhe mund të çarmatosë Vëllazërinë. Për më tepër, gjatë presidencës së Morsit, Vëllazëria Myslimane e ka trajtuar ushtrinë si një institucion jashtë limiteve të duhura. Grupi respektonte autonominë ushtarake mbi interesat e veta ekonomike dhe ruante autonominë e institucionit, që Morsi të shpejtonte ratifikimin në dhjetor.
Pavarësisht se pati pak shanse për sukses kundër ushtrisë, Vëllazëria Myslimane duket e gatshme të vazhdojë të luajë nga dy krahët për dy arsye.
E para, Vëllazëria dyshon se ushtria është bashkuar në favor të masave energjike të vazhdueshme. Ata shohin edhe mundësinë e copëzimit brenda rangjeve ushtarake, nëse gjeneralët nxisin dhunën.
Një nga teoritë më të besueshme për dështimin ushtarak në urdhërimin e një mase të tillë në Sheshin Tahrir gjatë revoltave të vitit 2011 ishte se ushtarët në shesh do të kishin kundërshtuar, duke krijuar kaos.
Nëse ka simpatizantë të Vëllazërisë Myslimane brenda ushtrisë – dhe është krejt e pamundur ta dish – liderët ushtarakë egjiptianë gjithnjë do të përballen me rrezikun që ushtarët, të cilët janë rekrutuar prej thirrjeve nën armë (universale), kanë për të kundërshtuar të ndezin zjarr kundër patriotëve të tyre. Vëllazëria Myslimane po ashtu beson se ka aleatë brenda ushtrisë, që do të përpiqen të parandalojnë një sulm total kundër grupit. “Ata (ushtria) tashmë po bisedon me ne –jo vetëm niveli i ulët, por edhe ai i lartë”, thotë zëdhënësi i organizatës, Gehad al-Haddad. “Ata po na thonë se Morsi ka të drejtë. Ata janë në kontakt me mua për faktin se im atë ka nevojë për mjekim (këshilltari i Presidentit Morsi Essam al-Haddad)”.
Vëllazëria Myslimane po përpiqet të shpërthejë tensionet që ekzistojnë brenda ushtrisë duke klasifikuar gjeneralët që morën pjesë në largimin e Morsit – “puçistët” siç i quan Essam El-Erian, një lider i një grupi, që i referohet atyre – nga institucioni.
Gjatë një deklarate të dielën, Vëllazëria Myslimane ia atribuoi gjithçka që ndodhi “disa anëtarëve të këshillit ushtarak”, por theksoi se “Ne do të besojmë te ushtria jonë e madhe që na shpërblen dhe ne e shpërblejmë dhe që na do dhe e duam, por që nuk duhej të merrte pjesë në këtë komplot”.
Së dyti, Vëllazëria Myslimane e di se duhet të besojë te ushtria prej 250.000 anëtarësh për të vazhduar protestën ndaj ikjes së Morsit. Mbi të gjitha, ideologjia e Vëllazërisë ka ngritur lart vuajtjet në ndjekje axhendës islamike dhe moton e saj që është e ngulitur në çdo Vëlla Mysliman dhe ku përfshihen fraza të tilla, si: “Xhihadi është rruga jonë” dhe “vdekja për hir të Allahut është një nga frymëzimet tona më të mëdha”. Në fakt, kjo është një lloj krenarie e organizatës. “Ata nuk janë si populli në Tahrir” thotë Haddad. “Kur njerëzit në Rabaa (ku proteston Vëllazëria Myslimane” dëgjuan armët, ata vrauan jo shumë larg që aty”.
Liderët e Vëllazërisë Myslimane kësisoj besojnë se mund të vazhdojnë t’u bëjnë thirrje ushtarëve në terren. Fakti që Vëllazëria Myslimane ka synim të vazhdojë luftimet kundër rikthimit të Morsit, do të thotë se ka për të fituar. Sa më gjatë që grupi përpiqet t’i rezistojë ndërhyrjes ushtarake, aq më shumë prerje koke do të ketë.
Strategu më i madh i tyre, Khairat al-Shater dhe zyrtari më i lartë politik, Saad al-Katatny janë figurat me rang më të lartë të Vëllazërisë, që janë arrestuar tashmë dhe urdhër arrestet për të tjerët tregojnë se burgosja në masë po shtohet.
Prerja e kokës do të thotë largim i këtyre liderëve, që do të rikthejë strategjinë e tanishme të grupit dhe do të përcaktojë se ushtria është streha e organizatës.
Konflikti civil praktikisht është i paevitueshëm: ushtria dhe Vëllazëria Myslimane kanë në mënyrë reciproke interesa të veçanta, për të cilat janë të gatshëm të luftojnë deri në fund. Konflikti do të mbarojë kur njëri ose tjetri të shkatërrohet – nëse nuk shkatërrohet i pari vetë Egjipti.
Përktheu Rudina Dahri