Dita e m�suesit �sht� nj� fest� e cila i kushtohet personelit edukues. Gjat� sistemit komunist n� Shqip�ri deri ne vitet '90 p�r t� nxitur m�simdh�nien me cil�si m� t� lart�, m�suesve m� t� dalluar n� rezultate i'u jepej dekorata e lart� M�sues i Merituar edhe M�sues i Popullit.
M� 7 mars t� vitit 1887 n� Kor�� hapet m�sonj�torja e par� shqipe. M�sues dhe drejtori i par� i saj ishte Pandeli Sotiri. Ve� tjerash kjo ngjarje ishte nj� fitore p�r popullin shqiptar ngase deri m� at�her� m�simet mbaheshin n�p�r sht�pi private n� m�nyr� t� fsheht�. K�shtu q� prej k�saj dite festohet n� Shqip�ri 7 marsi si dita e m�suesit n� p�rkujtim t� k�saj ngjarje.
Edhe pse n� kushte t� v�shtira, kur ndalohej m�simi i gjuh�s shqipe, ajo q�ndroi e hapur p�r 15 vjet. Drejtues t� saj ishin figura t� njohura t� Rilindjes shqiptare si: Pandeli Sotiri, Petro Nini Luarasi, Nu�i Na�i, Thoma Avrami, etj.(Flori Bruqi,Floripress)
Te nderuar e te respektuar,mesuesit tone,kudo qe jetoni e punoni,gezuar 7 Marsin diten tuaj.Ne kete dite ne ju nderojme ju per punen e kontributin tuaj te madh qe keni dhene,jepni e do te jepni per mesimin e gjuhes sone te paster shqipe te asaj gjuhe qe na e lane amanet te paret dhe detyra jone eshte ta percjellim ashtu te paster tek brezat e ardhshem.
Ne jemi krenar me ju dhe ne me gjithe zemer ju urojme Gezuar festen tuaj,7 Marsin,duke ju uruar shendet e jete te gjate ne te mire te kombit e te atdheut tone te shtrejte.Ne e ruajme me nostalgji mesimet e keshillat qe na keni dhene mesuesit tone te shtrejte.Ndaj ne kete dite nje telefonate nje lule este ajo qe ju gezon dhe ju ben te lumtur ju,kujtimet per ju do ti ruajme te gjithe jeten tone.
Sot, 7 Marsi, Dita e M�suesit, sh�nohet si nj� ngjarje me r�nd�si kulturore n� gjitha trojet tona shqipetare.Ne kete dite ne te gjithe se bashku kujtojme mesuesit tone te pare qe na mesuan shkonjat shqipe,na mesuan se si ta duam dhe ta respektojme atdheun.Na mesuan poezite e bukura te autorve tone te mrekullushem qe cdo fjale e varg i saj te mbetet e te ngulitet thelle ne mendjet tona.Me aq dashuri e respekt jane sjellur me ne per t� na mesuar e kritikuar me ate metoden dashamise kur ne benim gabime.Mesimet e mesuesve tone u bene udherrefyes per rrugen tone ne te ardhmen.Ato mesime na ndjekin edhe sot qe kemi dale ne jeten tone te pavarur.Le t'ua dedikojm� suksesin ton� n� jet� mesuesve tan�.
Mesuesit shqiptare ne �do kohe e ne �do krahine, kane qene jo thjeshte profesioniste te arsimit, por ne rradhe te pare ishin patriote dhe njerez te emacipuar, agjitaore te shqiptarizmes dhe idealiste, humane dhe artiste te fushave te ndryshme. Cdo njeri nga ne , ka ne zemer monumentin e mesuesit te tij te preferuar, te cilit i falet me mirenjohje. Pra cdo njeri pavarsisht se cfare detyre ka sot, qofte ky minister apo politkan , biznesmen apo punetror, ka qne dikur nxenes, ka patur perballe Mesuesin, Mesuesen qe s'kursente kohen, frymen, pasionin, jeten, per te brumosur vogelushet me dije, me kulture dhe edukate.
Mesusit shqiptare kurre s'u shperblyn si duhet me paga, punuan ne kondita te veshtira, larg ne zona te thella, perballuan rreziqet, injorancen dhe kanunin, por i qendruan besnik misionit te tyre fisnik te arsimimit te brezave. Popolli yne halleshume, do te arrije prosperitetin qe aspiron, atehere kur mesuesit ne kete vend do te respektohen me teper ose aq sa politkanet me te larte te shtetit. Mesuesit shqiptare ishin mesues ishin edhe artiste, prinder, pajtimtare, shok edhe miq me te gjithe.
7 Marsi, Dita e M�suesit, sh�nohet si nj� ngjarje me r�nd�si kulturore n� gjith� vendin, nd�rsa n� Kosov� p�r her� t� par�, ka filluar t� festohet puplikisht, vet�m pas viteve t� '90-ta, ku m�suesi dhe shkollat shpreh�n g�zimin e tyre p�r nj� dat� t� sh�nuar q� festohej prej kat�r dekadave n� Shqip�ri, kurse m�suesi kosovar para nx�ns�ve t� tij nuk ka pasur mund�si t� flasi haptas ngase regjimi komunist serb i kishte rr�njet edhe n� shkollat shqipe.Por edhe pse regjimi serb ju a mbylli shkollat ato e vazhduan mesimin,ku populli hapi dyet e shtepive te veta qe femijet te mesonin gjuhen shqipe.
Shume mesues u denuan dhe u gjykuan nga regjimi serb,por asgje nuk e ndalte ne rrugen e diturise e te arsimimit te gjuhen ametare.Arsimi ne kosove i dha shume mesues luftes per lirine e kosoves.E sot ne kete dite ato kujtohen me respek nga nxenesit e tyre. Edhe njehere gezuar festen tuaj mesues te nderuar e te respektuar! (Luigj Shkodrani,shkrimtar i mir�njohur shqiptar nga Shkodra,tash m� vendbanim n� Danimark�)
-------------------------
RIZA LAHI
MEDITIME N� DIT�N E SHTAT� MARSIT
ESSE
Un� e di se cfar ngjet n� shpirtin e nj� m�usesi t� ndersh�m, kur shikon n� Tv apo lexon n� gazeta , �n� rubrik�n e zez� emrin e ndonj� ishnx�n�si t� tij. Do t� doja ta ilustroja k�t� gj�ndje me k�t� poezi:
F�MIJ� N�P�R PARK
Si l�bardhje manjolash fluturojn� n�p�r park,
Si brofje trumcak�sh, si rr�ke dallandyshesh
Mes tyre � edukatorja sodit� si h�n� p�rqark,
Her� qesh� si shat�rvan, her� si n�n�gjyshe.
...Do fluturojn� me vitet, do b�hen gra e burra...
K� do t� d�noj� jeta q� kurr m� t� mos qesh�?
Mes tyre do ket� vart�s kok�ulur, pa vetura,
Mes tyre do t� ket� parallinj dhe shefa.
Lus Allah, Krisht, vet� Djallin me z�n� drejt kup�s blu,
Me shpirt duke gulcuar, me t� �jerr�, me t� but�:
�Kur t� plakem, Madh�ri, m�i nxirr dy syt� e ballit,
t� mos e shoh ndonj�rin vras�s a prostitut�!�
Vrapojn� f�mij�t e bot�s si p�llumba n�p�r blu,
Vrapojn� t� bardh� si becat, pa dryr�, pa sunduar...
...Rreth flet�ve t� mia nj� zog sillet p�rqark:
�Ciu � ciu, g�zo dhe ti! P�rse je i menduar?�
xxx
7 marsi�.
Un� e kujtoj p�rher� k�t� dit�, kur tavolina e m�sueses kujdestare � sidomos asaj � mbushej me lule dhe ajo kishte nj� g�zim t� vecant� prej prindi, edhe n�se nuk e kishte provuar at� ndjenj�.
Kujtoj edhe ndonj� m�sues q� nuk I dhuronte lule askush dhe kishte fytyr�n m� t� pik�lluar n� bot� at� shtat� mars. Kjo, derisa t� vinte dita tjet�r dhe ai apo ajo t� vazhdonte natyr�n e vet � t� akullt, zyrtare deri n� pashpirt�si apo, n� form�n m� m�ndjeleht� t� sjelljes , at� t� hakmarrjes p�r not�n. N� koh�n e sotme formave q� nuk sjellin lule t� pastra mbi tavolin� u jan� shtuar edhe disa t� tjera q� kan� pamjen e neverit�shme dhe q� u ngjasin minave me sahat ; q� I japin m�suesit n� p�rytyrimin e vetmis� s� f�mij�s form�n e nj� djalli. E kam fjal�n p�r ndyrjen e sh�njt�ris� s� emrit m�sues me variantet e rryshfetit; rryshfet q� ka t� b�j� me nd�rrimin nderit t� emrit t� sh�njt� t� m�suesit mepotenc�n e parave apo karriges s� babait t� f�mij�s.
N� marsin e vitit 1997, nj� ish m�sues kish vendosur t� mbronte nd�rmarrjen private ku ishte pun�suar tanim�, n� nj� form� t� thjesht� � at� q� I ofronin mund�sit� e tij konkrete. T� rrinte n� zyr� � I paarmatosur dhe pa para, q�, ta z�m�, ja, mund t� kompromentonte etjen e ndonj� grupi grabit�sish, shumica prej t� cil�ve, ishin me maska.
M� s� fundi banda e maskuar, iu v�rsul ambienteve t� nd�marrjes n� fjal� dhe, si fillim, djemt� zgjodh�n zyr�n e m�suesit.
� U, zoti�..� , foli nj�ri nga maskat dhe i ftoi shok�t t� iknin t� grabitnin diku tjet�r, kudo tjet�r, por jo atje ku ruante m�suesi I tij zem�rbardh�, pasionant i m�simit dhe me nder t� pap�rlyer.
D�sh�roj t� vazhdoj meditimet me disa pjes� nga romani �Vorri I Ashikut�. Jan� sh�nime t� vetmis� s� nj� poeti t� fsheht� , q� �sht� goditur apo ndihmuar nga m�suesit e tij.
26 shtator
Sot mora nj� let�r. E shkruante nj� dor�, q� dukej hapur se dridhet nga pleq�ria. Ma kish nisur m�suesi im i gjimnazit.. �P�rse nuk erdhe n� tridhjetepes� vjetorin e shkoll�s? Tjet�r gj�, po t� kesh� qen� s�mur�. Un� dikur kam shpresuar se ti do t� b�heshe poet i njohur n� gjith� vendin, po nuk t� kam lexuar askund deri tani. A shkruan m�? Mos t� ka mposhtur jeta? Askush nuk i do njer�zit e d�rrmuar. Dua t� di se �luft� ke b�r� deri sa t� vuri p�rposht� jeta. Nuk e d�sh�roj k�t�. M� erdhi lig�sht kur nuk t� pash�. Mua m� kishin ftuar. M� mor�n me makin�, se nuk l�viz dot ndryshe nga sht�pia. A do t� vish ndonj�her� ta shikosh m�suesin t�nd n� sht�pi, para se t� t� vdes�?
N�qoft� se t� ka d�rrmuar jeta, mos eja t� m� shoh�sh. Dua t� t� mbaj mend gazmor dhe plot hare, plot �ndrra dhe pasion p�r t�u b�r� mir� t� gjith�ve. Ende ta kam ruajtur nj� hartim. I them mbes�s sime t� vog�l t� vij� t� ma lexoj� nganj�her�. Ti shkruaje se doje t� b�heshe murator. Q� t� kapje lart�sirat. Murator dhe poet... Mos t� kan� mposhtur n�pun�sit? N�pun�sit dhe ziliqar�t? Poeti rus Nekrasov ka shkruar nj� ninull�, ku n�na i k�ndon foshnj�s d�shir�n e saj q� ai t� b�het n�pun�s. N�pun�sit dhe ziliqar�t jan� ata q� han� njer�z n� em�r t� jet�s. Ata han� dhe ne u themi viktimave t� tyre se i ka mposhtur jeta.
N�qoft� se t� ka mposhtur jeta, s� paku, biri im, mos u b�j ziliqar.
Nj� atom lufton me tjetrin,
Nj� shpres� me nj� tjet�r shpres�,
Si� lufton nj� burr i ndersh�m
Me nj� tjet�r t� pabes�.
Mezi l�viz. Ah, pleq�ria! Vdekje past�, pleq�ri mos past�!
M�suesi yt�.
�.
KREU i KAT�RMB�DHJET�
28 tetor
N� autobuz hyri duke e shtyr�, edhe nj� plak�.
Kam nisur t� k�rrusem dhe un�; m� duket mua.
Asnj� nuk u ngrit t�i l�shonte vendin gruas plak�. Ajo u mbajt tek un� dhe ende dihaste. Mbase kishte vrapuar p�r t� kapur autobuzin urban, ose vuan nga azma. Un� u ngrita t�i liroja vendin tim. Ajo u ul dhe, sapo nisi t� merrte frym� qet�, m� falenderoi edhe me fjal�.
Po e shihja me v�mendje. Kishte vetulla t� ashpra, t� dredhura dhe sikur qen� ujdisur n� dy brazda t� thella. Kur m� tha �ju falemnderit�, vetullat iu �mb�lsuan pak, por p�rs�ri zun� vend n� brazdat e tyre t� rrepta. N� ato ulluk� q� ... mua m� th�rrit�n di�ka n� qenien time.
- M� falni! Mos keni qen� arsimtare, ... m�suese?
Vetullat e rrepta e zbut�n.
- Po, zot�ri.
- M�suese let�rsie?
- Nga e dini... Bir?!
Kjo �bir�, sikur i shp�toi me sforco.
Erdhi fatorinoja dhe un� k�mb�ngula t� paguaja t� dy biletat.
Plaka futi n� veprim vetullat e ashpra e t� dredhura.
- Jo, zot�ri, kjo nuk ka asnj� kuptim!
Nuk isha gabuar. Po ajo korrekt�sir� e frik�shme; e metalt�, e akullt, e pagabuar dhe sovrane. Me nj� sovranitet shqiponje; q� nuk ka miq�si me ask�nd.
- Ju jeni m�suese Jorgjeta?
- Po ju, ndonj�ri nga nx�n�sit e mi t� dikursh�m?
- Po, m�suese.
- Nuk po ju njoh; nuk m� kujtoheni.
Un� dallova n� syt� e saj, q� ajo po e uronte veten q� nuk e kishte pranuar qerasjen time me nj� bilet� autobuzi.
- Ju m� keni dh�n� m�sim n� vitin e fundit t� gjimnazit. Dhe..., - u p�rpoqa t� buz�qeshja me sa munda, - m� keni v�n� not� t� dob�t.
M�suesja plak� pa me mir�si. Vetullat e rrepta u b�n� t� holla e u ngjit�n n�p�r syt� n�n xhamet e syzeve.
- Mbase e ke merituar...bir!... Ku vazhdove pas gjimnazit?
Ndjeva q� nisa t� skuqesha. Un� ende vazhdoj t� skuqem menj�her�, si nj� adoleshent.
- Un� e kisha mesataren e dob�t. T� gjith� qenien time e kisha dh�n� pas let�rsis�. Madje, jo pas teoris� s� saj, por vet�m... Por ju keni qen� e rrept�.
- E di... Kam qen� e rrept�, por e drejt�, bir.
- Po un� kisha njohur vet�m n�nta dhe dhjeta n� hartimet e mia, megjith�se b�ja plot gabime ortografike. Kjo...derisa u b�t� ju m�suesja ime e let�rsis�.
Duket q� isha b�r� flak� n� fytyr�. Po l�ndoja nj� njeri; nj� plak�, mbase me az�m. P�r ca gj�ra t� shkuara.
M�suesja as q� e vuri re skuqjen time.
- Nuk kujtoj n� jet�n time t�i kem ngr�n� hakun dikujt, zot�ri.
K�t� radh�, ajo harroi t� shtonte fjal�n q� e nxirrte me sforco, si� m�u ngja mua, �bir�. Vetullat i kish si n� fillim, t� trasha dhe t� dredhura n� ulluk�t e tyre. Dhe v�shtrimin, prej shqiponje. Q� ec�n e eg�r, e fort�, vetmitare p�rmes reve.
Ndenj�m pa folur, derisa autobuzi u ndal.
Nuk d�sh�roi q� ta ndihmoja. Jo nga ndonj� kompleks ndaj meje, po nga natyra e saj e fort�.
Kur u ndam�, e pash� n� sy. Desha t�i thoja: � ti ke vrar� nj� njeri, m�suesja ime. Dhe ky i vrar� jam un�.
Po nuk i thash�. Sepse nuk doja q� ta l�ndoja.
Un� nuk dua q� t� l�ndoj njeri. Mua m� dhimbsen t� gjith�. Mir�po, un� kam nj� difekt, q� nuk e ka asnj� burr� n� bot� n� mosh�n time. Njer�zit, mjafton t� m� v�shtrojn� ca �aste me v�mendje, dhe menj�her� mund t� lexojn� at� �far� mendoj un� n�p�r thell�sirat e zemr�s.
M�suesja kafshoi buz�n kur m� tha me nj� m�rm�rim� �mir�mbetsh!�
M�rm�rima e saj ngjante me m�rm�rim�n e er�s n�p�r lugin�n e nj� p�rroi t� thar�.�
RIZA LAHI