Nga Flori Bruqi
Lufta e Kosov�s filloi me 28 shkurt t� vitit 1998, pas sulmit jugosllav n� fshat�rat Likoshan dhe Qirez n� Drenic� t� Kosov�s.
Lufta nga 28 shkurt 1998 e deri m� 23 mars 1999 u zhvillua mes Ushtris� �lirimtare t� Kosov�s dhe forcave jugosllave.
Nd�rsa nga 24 mars 1999 e deri m� 10 qershor 1999, Aleanca Veriatlantike NATO me bombardime t� p�rditshme n� caqet ushtarake jugosllave, me p�rkrahjen tok�sore t� U�K-s� detyroi forcat serbomalazeze dhe Kasapin e Ballkanit Sllobodan Millosheviqin t� n�nshkruaj kapitullimin n� Kumanov�. N� k�t� luft� u d�buan 800,000 mij� shqiptar�, u vrane 15,000 persona, nga t� cil�t 2,400 luft�tar t� U�K-s� e t� tjer�t civil�.
Gjat� luft�s jan� zhdukur rreth 5,000 njer�z, fati i shumic�s prej tyre �sht� zbardhur deri n� vitin 2007, por i madh ka mbetur numri i rasteve t� pasqaruara.
Vler�sohet, se gjat� luft�s n� Kosov� (1998-1999), forcat militare dhe paramilitare serbe kan� vrar�, ekzekutuar apo masakruar n� forma m� mizore, rreth 15 mij� shqiptar�, ku 90% prej tyre qen� civil� t� pa armatosu.. N� k�t� periudh� kohore jan� p�rdhunuar af�r 20 mij� femra shqiptare.
Kosova, nj� rajon me shumic� shqiptare , mbeti n�n sundimin osman deri n� Luft�n ballkanike t� vitit 1912.
Deri m� sot, banor�t e Kosov�s jan� musliman� , t� krishter�nj� dhe orthodoks. Mbarimi i luft�s s� ftoht� hapi nj� er� t� re n� bot�, t� p�rcjellur me ndryshime drastike t� kufinjve dhe regjimeve, ve�an�risht n� Ballkan.
Gjenerata q� mbajti trash�gimin� kulturore t� osman�ve mbeti n� qend�r t� k�tyre ndryshimeve. Ajo q� sot po ndodh n� Bosnj� dhe Kosov� �sht� pasoj� e k�tyre zhvillimeve historike.
Zbrazt�sira q� mbeti pas rr�nimit t� Perandoris� Osmane, ajo q� sh�rbeu si �faktor balancues� n� vendet q� i udh�hiqte, nuk mundi t� plot�sohej nga shtetet e reja q� u shfaq�n pas Luftrave Bot�rore. Konfliktet q� po ndodhin sot n� vend jan� pasoj� e k�tyre zbrazt�sive t� mbetura.
12 vite q� kur avion�t e NATO-s shkuan n� aksion kund�r Serbis�, lufta e Kosov�s mbetet ende kontraverse.
90% e popullsis� dy milion�she t� Kosov�s jan� shqiptar� musliman�. Territori i krahin�s paraqet 12% t� Serbis�. N� vitin 1989, forca policore e p�rb�r� kryesisht nga sllav�t u angazhua n� akte represioni. Nd�rkoh�, serb�t ndaluan planprogramin shkollor n� gjuh�n shqipe. Q� nga 28 shkurti e deri n� ditt� e sotme, serb�t vazhdimisht kan� ushtruar dhun� ndaj kosovar�ve.  Kjo �sht� vet�m nj� nga 300 mij� familjet q� kan� l�shuar Kosov�n, pas operacionit t� filluar nga NATO m� 24 mars 1999. Rreshtat e refugjat�ve t� uritur zgjateshin me kilometra. Ata I referohen pozit�s s� tyre si m� t� mir� krahasuar me ata q� kan� mbetur prapa n� Kosov� p�r t� qen� viktima t� dhun�s e dhunimeve ose t� atyre q� nuk pat�n mund�si t� mbijetojn� kushtet e ashpra t� dimrit duke vdekur rrug�s.  Dhjet� mij� refugjat� nuk u lejuan q� t� kalonin n� destinacionin e tyre n� pik�n kufitare t� Morinit, n� kufirin Shqip�ri-Jugosllavi. Ata u morr�n dhe u mbyll�n n� nd�rtesa strategjike, t� gjitha caqe t� mundshme t� bombardimit. Ambasada shqiptare n� Rom� raportoi 25 mij� refugjat� kosovar� q� mungonin. Forca Evropiane e NATO-s tha se lufta n� Kosov� ka shkaktuar 960,000 refugjat�.  Bazuar n�informacionin e ofruar nga U{K, ministri I jasht�m britanik tha se ka m� shum� se 400, 000 civil� shqiptar�, refugjat� n�p�r zonat malore t� Kosov�s, t� cil�t jan� n�n k�rc�nim konstant nga uria e vdekja. Sipas autoriteteve nga U{K-ja, 40.000 civil� shqiptar� q� orvateshin t� gjenin mbrojtje n� shpatet e ul�ta t� maleve t� Berish�s, u b�n� cak I t� sht�nave t� m�dha t� serb�ve. Pas Luft�s s� Dyt� Bo�trore, Serbia kreu gjenocidin m� t� madh q� ka ndodhur ndonj�her� n� Evrop�. Q�llimi kryesor ishte q� t� asgj�sonte shqiptar�t musliman� n� Kosov�, t� cil�t p�rb�jn� 90% t� popullsis� s� p�rgjithshme, dhe q� t� b�nte Kosov�n tok� serbe. Serb�t ndoq�n politik�n e tyre kund�r musliman�ve duke vrar�, pla�kitur e dhunuar. Serb�t shkat�rruar sht�pit� e fshatrat dhe deportuan shqiptar�t musliman�. Regjimi serb filloi nj� fushat� t� vendosjes s� serb�ve n� n� �do vend t� mundhsh�m n� Kosov� me q�llim t� qart� q� t� prish� struktur�n e jet�s shqiptare k�tu. Q�llimi ishte nd�rrimi I struktur�s demografike n� favor t� serb�ve. Si� tha nj� z�dh�n�s I NATO--s, me q�llim q� t� fshijn� gjith�ka q� kishte t� b�nte me identitetin kulturor t� musliman�ve n� Kosov�, serb�t madje ndryshuan edhe letrat martesor dhe regjistrimin title-deed.   T� detyruar q� t� l�shojn� sht�pit� e tyre nga k�rc�nimet e sulmeve, n� mars 1999 popullata muslimane e Kosov�s filloi t� largohet, duke l�n� fshatrat e tyre t� shkat�rruara. N�n shiun e fort� dhe duke u p�rballur me t� ftohtit e ashp�r, grat�, f�mijt� e vegj�l dhe pleqt� lan� gjith�ka prapa dhe ec�n, drejt nj� destinacioni t� panjohur. Rreth tre muaj m� von�, kur ata u kthyen, asgj� m� nuk ishte e nj�jt�. Sht�pit� ishin djegur e rr�nuar, t� af�rmit ishin zhdukur, f�mijt� ishin t� s�mur� kurse prona ishte pla�kitur��  lufta dhe migrimi shkat�rroi jet�n e �do kosovari, t� pasur ose t� varf�r, n� nj� rr�muj� t� plot�.Organizatat humanitare n� rajon kan� raportuar gjithashtu se n� Kosov� serb�t kan� kryer gjenocid ndaj musliman�ve. Refugjat�t dhe masat e gjera I qen� n�nshtruar t� gjitha formave t� dhun�s e tortur�s. Serb�t kan� dhunuar femrat, kan� vrar� shtat�z�nat dhe kan� shkat�rruar nd�rtesat dhe pasurin�. M� shum� se 100,000 njer�z jan� vrar�. Gjendja e shtegtar�ve ishte e frikshme. Rreth dyzet njer�z- nga to nj�zet foshnja dhe t� tjer�, t� moshuar- kan� vdekur n� kufirin maqedono-jugosllav gjat� ndales�s s� detyruar e t� gjat� q� mbajti aty rreth 250-300 mij� shtetgtar�. |
12 vite q� kur avion�t e NATO-s shkuan n� aksion kund�r Serbis�, lufta e Kosov�s mbetet ende kontraverse.
E mir�pritur nga shum� n� at� koh� si nj� evidenc� e nj� rendi humanitar bot�ror n� formim, trash�gimia e saj �sht� anashkaluar, mundur dhe krejt�sisht shtremb�ruar nga debati i luft�s kund�r terrorit.
�ka Vaclav Havel e quajti �lufta e par� p�r vlera� tash m� shum� po p�rshkruhet si nj� precedent i rreziksh�m.
Bile edhe Clare Short, p�rkrah�se e flak�t e intervenimin n� Ballkan, gabimeve t� Tony Blair-it n� politikat e jashtme i vuri zanafill�n n� �shijen e piedestalit� q� ai e kishte marr� n� Kosov�.
Ka disa arsye p�r k�t�, m� e r�nd�sishmja padyshim �sht� lufta n� Irak q� mbjelli dyshimet n� legjitimitetin dhe efikasitetin e fuqis� ushtarake per�ndimore.
Duke u larguar nga principi i mos-intervenimit dhe pa mandat t� KB-s�, Kosova shpesh trajtohet si m�kati origjinal q� b�ri Irakun t� mundsh�m. Edhe invazioni i Rusis� dhe njohja e Abkhazis� dhe Osetis� Jugore jan� karakterizuar si nj� nxitje nga deklarimi i pavar�sis� s� Kosov�s disa muaj m� par�.
Krahasimet e k�tij lloji m� shum� konfuzojn� se sa sqarojn�. Lufta n� Kosov� ishte p�rgjigje ndaj nj� emergjence humanitare, e jo nj� loj� fuqie gjeopolitike.
Dhe kjo edhe tash kontestohet. Anti-imperialist�t e vet�quajtur, q� shpesh p�rkrahin imperializmin e �far�do regjimi q� i kund�rshtohet per�ndimit, kan� konstruktuar nj� histori alternative n� t� cil�n krimet e Slobodan Milosevic-it jan� minimizuar apo arsyetuar dhe per�ndimi �gryk�s� portretohet si nxit�s i dhun�s.
N� k�t� histori, tentimet e tija (t� Milosevic-it) q� t� arrij zgjidhje t� negociushme ishin sabotuar n� konferenc�n e paqes n� Rambuje nga Evropa dhe SHBA-t�; dhe vdekjet dhe l�vizjet e refugjat�ve brenda Kosov�s ishin shkaktuar nga bombardimet e NATO-s.
K�ta kritik� flasin thuaj se shkat�rrimi i Bosnj�s ishte nj� pjell� e imagjinat�s. Realiteti �sht� se deri sa erdhi tek Rambujeja, lider�t per�ndimor� kishin mbledh� mend nga loja tin�zake e Milosevic-it n� t� cil�n ai negocionte paqe t� rreme derisa vazhdonte t� zbatonte terrorin etnik n� terren. Ata kishin duruar tet� vite t� tilla. N� Kosov�, forcat serbe kishin vrar� 1,500 veta dhe kishin d�buar nga sht�pit� e tyre 270,000 veta para se NATO t� intervenonte.
Lufta e Kosov�s filloi me 28 shkurt t� vitit 1998, pas sulmit jugosllav n� fshat�rat Likoshan dhe Qirez n� Drenic� t� Kosov�s.
Lufta nga 28 shkurt 1998 e deri m� 23 mars 1999 u zhvillua mes Ushtris� �lirimtare t� Kosov�s dhe forcave jugosllave.
Nd�rsa nga 24 mars 1999 e deri m� 10 qershor 1999, Aleanca Veriatlantike NATO me bombardime t� p�rditshme n� caqet ushtarake jugosllave, me p�rkrahjen tok�sore t� U�K-s� detyroi forcat serbomalazeze dhe Kasapin e Ballkanit Sllobodan Millosheviqin t� n�nshkruaj kapitullimin n� Kumanov�. N� k�t� luft� u d�buan 800,000 mij� shqiptar�, u vrane 15,000 persona, nga t� cil�t 2,400 luft�tar t� U�K-s� e t� tjer�t civil�.
Gjat� luft�s jan� zhdukur rreth 5,000 njer�z, fati i shumic�s prej tyre �sht� zbardhur deri n� vitin 2007, por i madh ka mbetur numri i rasteve t� pasqaruara.
Vler�sohet, se gjat� luft�s n� Kosov� (1998-1999), forcat militare dhe paramilitare serbe kan� vrar�, ekzekutuar apo masakruar n� forma m� mizore, rreth 15 mij� shqiptar�, ku 90% prej tyre qen� civil� t� pa armatosu.. N� k�t� periudh� kohore jan� p�rdhunuar af�r 20 mij� femra shqiptare.
Gjithashtu, m�sohet p�r rr�mbimin e mbi 3 mij� shqiptar�ve, ku pas luft�s nj� pjes� e tyre u gjet�n n�p�r varrezat masive n� Serbi, nd�rsa akoma nuk dihet p�r fatin e 2087 t� tjer�ve. Sipas nj� p�rllogaritje, gjat� periudh�s kohore mars 1998 - qershor 1999, nj�sit� kriminale dhe artileria e rend� serbe kan� shkat�rruar dhe djegur pjes�risht ose t�r�sisht rreth 1.100 vendbanime Shqiptar, kan� pla�kitur, djegur e shkat�rruar mbi 200.000 sht�pi, banesa, lokale afariste, pun�tori zejtare, fabrika, shkolla, biblioteka, monumente kulturore-historike, objekte kulturore, shkencore, fetare etj.