N� adres� t� Organizat�s s� Kombeve t� Bashkuara p�r Edukim, Shkenc� dhe Kultur� - UNESCO ka gjas� q� t� shkojn� dy dosje p�r Eposin e Kreshnik�ve. Kosova dhe Shqip�ria nuk kan� arritur t� merren vesh p�r nj� projekt t� p�rbashk�t.
Ende pa u finalizuar projekti i par� p�r futjen e Eposit n�n mbrojtje t� UNESCO-s - i iniciuar para dy vjet�sh dhe me t� cilin k�rkohej q� k�ng�t epike t� njiheshin si trash�gimi bot�rore - Komiteti i Trash�gimis� Shpirt�rore n� Shqip�ri ka marr� nj� nisme t� re. Ky komitet ka ngritur grupin punues p�r futjen e Eposit t� Kreshnik�ve n� list�n e UNESCO-s si trash�gimi shpirt�rore n� rrezik.
N� janar t� vitit t� kaluar me vendim t� Qeveris� s� Kosov�s ishte formuar Komisioni qeveritar i Republik�s s� Kosov�s p�r kompletimin e dosjes p�r futjen e Eposit t� Kreshnik�ve n�n �ombrell�n� e UNESCO-s. Zymer Neziri, k�shilltar shkencor n� Institutin Albanologjik t� Prishtin�s, ishte em�ruar kryesues i Komisionit n� p�rb�rje t� Shaban Sinanit nga Qendra e Studimeve Albanologjike n� Tiran� dhe akademik Vasil Toles. P�r projektin e paraqitur si t� p�rbashk�t mes Kosov�s dhe Shqip�ris� deri m� tani �sht� realizuar pjesa e par� e dosjes, p�rdera e dyta duhet t� plot�sohet me nj� dokumentar dhe nj� monografi.
Zymer Neziri, iniciues i projektit, e ka quajtur nism� paralele veprimin e Komitetit t� Trash�gimis� Shpirt�rore t� Tiran�s. Madje, t� h�n�n ai i �sht� drejtuar Ministris� s� Kultur�s q� t� k�rkoj� nisjen e bisedimeve me homologen n� Tiran� p�r t� gjetur zgjidhjen.
Duke th�n� se plot�simi i dosjes p�r futjen e Eposit t� Kreshnik�ve n�n mbrojtjen e UNESCO-s �sht� n� procedur� t� finalizimit, Neziri thot� se nuk ka qen� n� dijeni p�r nism�n e re, t� cil�n e konsideron paralele dhe t� panevojshme.
�Kjo nism� ishte nj� befasi p�r mua si p�rgjegj�s i Komisionit qeveritar t� Republik�s s� Kosov�s. Nuk kam qen� i njoftuar paraprakisht dhe mund t� them se kjo �sht� e drejt� e Tiran�s, por nuk �sht� as e udh�s, as e d�shirueshme q� t� b�hen dy projekte p�r Eposin�, ka th�n� Neziri, teksa ka shpjeguar se Komisioni i em�ruar nga Qeveria e Kosov�s p�r k�t� ��shtje ka dy vjet q� po punon p�r kompletimin e dosjes.
Neziri ka th�n� se nuk ka qen� e nevojshme q� t� zgjerohet projekti dhe se p�rkund�r q� emri i tij �sht� n� nism�n e re t� Tiran�s, ai nuk do t� b�het pjes� e k�tij projekti.
Shqet�simin e tij Neziri ia ka adresuar edhe Ministris� s� Kultur�s.
�K�rkesa ime n� Ministri ka qen� q� n� nivel ministror t� bisedohet me Tiran�n. T� kemi nj� informat� t� plot� se �ka ka ndodhur dhe a �sht� n� dijeni Ministria me k�t� veprim t� Komitetit t� Trash�gimis� dhe �far� q�ndrimi kan�, ka th�n� Neziri teksa ka shtuar se vet� Tole �sht� dashur q� ta b�nte me dije ministrin se ky projekt ekziston.
Nga ana tjet�r, akademik Vasil Tole, i cili �sht� edhe an�tar i Komisionit t� Qeveris� s� Kosov�s p�r futjen e Eposit t� Kreshnik�ve n�n mbrojtjen e UNESCO-s, ka mohuar se b�het fjal� p�r nism� paralele.
�Me sa di un� nuk jan� nisma paralele, sepse b�het fjal� p�r dy lista t� ndryshme. Ajo q� Qeveria e Kosov�s ka nd�rmarr� duke ngritur grupin punues p�r regjistrimin e Eposit b�het fjal� p�r regjistrimin e tij n� list�n e dukurive shpirt�rore, kurse nisma e Shqip�ris� ka t� b�j� me regjistrimin n� list�n e dukurive q� kan� nevoj� urgjente p�r mbrojtje�, ka th�n� Tole.
Sipas tij, projekti i iniciuar nga Komiteti i Trash�gimis� Shpirt�rore n� Shqip�ri nuk krijon p�rplasje me projektin e p�rbashk�t t� dy shteteve.
�Jan� dy gj�ra krejt�sisht t� ndryshme, nuk ka kurrfar� p�rplasjesh. N� Shqip�ri kan� ngelur gjithsej dhjet� lahutar� dhe do t� b�jm� gjith�ka q� ta regjistrojm� k�t� dukuri n� list�n e atyre q� kan� nevoj� urgjente p�r p�rkujdesje�, ka th�n� Tole.
Ai nuk ka dh�n� p�rgjigje t� prer� n�se do t� vazhdoj� bashk�punimin p�r projektin e par�, duke e cil�suar si pun� n� finalizim.
�Ai projekt �sht� pothuajse i mbyllur, dosja teknike �sht� pothuajse gati�, ka th�n� Tole. �Ajo q� ka mbetur �sht� q� Republika e Kosov�s t� ratifikoj� Konvent�n e UNESCO-s p�r trash�gimi shpirt�rore, n� m�nyr� q� t� hapet rruga p�r kandidim, sepse pa e njohur konvent�n nuk mund t� b�het kandidimi�, ka th�n� ai.
Eposi i Kreshnik�ve (ose Cikli i kreshnik�ve) p�rb�het nga k�ng� t� ndryshme epike, ku k�ng�t kryesisht shoq�rohen me lahut�. Zonat ku eposi k�ndohet jan� t� shumta n� Shqip�rin� e sotme dhe n� Kosov�, si Mal�sin� e Madhe, Dukagjin, Has e shum� rrethe t� tjera. N� qend�r t� k�tij eposi q�ndrojn� dy v�llez�rit Muji dhe Halili.
Ende pa u finalizuar projekti i par� p�r futjen e Eposit n�n mbrojtje t� UNESCO-s - i iniciuar para dy vjet�sh dhe me t� cilin k�rkohej q� k�ng�t epike t� njiheshin si trash�gimi bot�rore - Komiteti i Trash�gimis� Shpirt�rore n� Shqip�ri ka marr� nj� nisme t� re. Ky komitet ka ngritur grupin punues p�r futjen e Eposit t� Kreshnik�ve n� list�n e UNESCO-s si trash�gimi shpirt�rore n� rrezik.
N� janar t� vitit t� kaluar me vendim t� Qeveris� s� Kosov�s ishte formuar Komisioni qeveritar i Republik�s s� Kosov�s p�r kompletimin e dosjes p�r futjen e Eposit t� Kreshnik�ve n�n �ombrell�n� e UNESCO-s. Zymer Neziri, k�shilltar shkencor n� Institutin Albanologjik t� Prishtin�s, ishte em�ruar kryesues i Komisionit n� p�rb�rje t� Shaban Sinanit nga Qendra e Studimeve Albanologjike n� Tiran� dhe akademik Vasil Toles. P�r projektin e paraqitur si t� p�rbashk�t mes Kosov�s dhe Shqip�ris� deri m� tani �sht� realizuar pjesa e par� e dosjes, p�rdera e dyta duhet t� plot�sohet me nj� dokumentar dhe nj� monografi.
Zymer Neziri, iniciues i projektit, e ka quajtur nism� paralele veprimin e Komitetit t� Trash�gimis� Shpirt�rore t� Tiran�s. Madje, t� h�n�n ai i �sht� drejtuar Ministris� s� Kultur�s q� t� k�rkoj� nisjen e bisedimeve me homologen n� Tiran� p�r t� gjetur zgjidhjen.
Duke th�n� se plot�simi i dosjes p�r futjen e Eposit t� Kreshnik�ve n�n mbrojtjen e UNESCO-s �sht� n� procedur� t� finalizimit, Neziri thot� se nuk ka qen� n� dijeni p�r nism�n e re, t� cil�n e konsideron paralele dhe t� panevojshme.
�Kjo nism� ishte nj� befasi p�r mua si p�rgjegj�s i Komisionit qeveritar t� Republik�s s� Kosov�s. Nuk kam qen� i njoftuar paraprakisht dhe mund t� them se kjo �sht� e drejt� e Tiran�s, por nuk �sht� as e udh�s, as e d�shirueshme q� t� b�hen dy projekte p�r Eposin�, ka th�n� Neziri, teksa ka shpjeguar se Komisioni i em�ruar nga Qeveria e Kosov�s p�r k�t� ��shtje ka dy vjet q� po punon p�r kompletimin e dosjes.
Neziri ka th�n� se nuk ka qen� e nevojshme q� t� zgjerohet projekti dhe se p�rkund�r q� emri i tij �sht� n� nism�n e re t� Tiran�s, ai nuk do t� b�het pjes� e k�tij projekti.
Shqet�simin e tij Neziri ia ka adresuar edhe Ministris� s� Kultur�s.
�K�rkesa ime n� Ministri ka qen� q� n� nivel ministror t� bisedohet me Tiran�n. T� kemi nj� informat� t� plot� se �ka ka ndodhur dhe a �sht� n� dijeni Ministria me k�t� veprim t� Komitetit t� Trash�gimis� dhe �far� q�ndrimi kan�, ka th�n� Neziri teksa ka shtuar se vet� Tole �sht� dashur q� ta b�nte me dije ministrin se ky projekt ekziston.
Nga ana tjet�r, akademik Vasil Tole, i cili �sht� edhe an�tar i Komisionit t� Qeveris� s� Kosov�s p�r futjen e Eposit t� Kreshnik�ve n�n mbrojtjen e UNESCO-s, ka mohuar se b�het fjal� p�r nism� paralele.
�Me sa di un� nuk jan� nisma paralele, sepse b�het fjal� p�r dy lista t� ndryshme. Ajo q� Qeveria e Kosov�s ka nd�rmarr� duke ngritur grupin punues p�r regjistrimin e Eposit b�het fjal� p�r regjistrimin e tij n� list�n e dukurive shpirt�rore, kurse nisma e Shqip�ris� ka t� b�j� me regjistrimin n� list�n e dukurive q� kan� nevoj� urgjente p�r mbrojtje�, ka th�n� Tole.
Sipas tij, projekti i iniciuar nga Komiteti i Trash�gimis� Shpirt�rore n� Shqip�ri nuk krijon p�rplasje me projektin e p�rbashk�t t� dy shteteve.
�Jan� dy gj�ra krejt�sisht t� ndryshme, nuk ka kurrfar� p�rplasjesh. N� Shqip�ri kan� ngelur gjithsej dhjet� lahutar� dhe do t� b�jm� gjith�ka q� ta regjistrojm� k�t� dukuri n� list�n e atyre q� kan� nevoj� urgjente p�r p�rkujdesje�, ka th�n� Tole.
Ai nuk ka dh�n� p�rgjigje t� prer� n�se do t� vazhdoj� bashk�punimin p�r projektin e par�, duke e cil�suar si pun� n� finalizim.
�Ai projekt �sht� pothuajse i mbyllur, dosja teknike �sht� pothuajse gati�, ka th�n� Tole. �Ajo q� ka mbetur �sht� q� Republika e Kosov�s t� ratifikoj� Konvent�n e UNESCO-s p�r trash�gimi shpirt�rore, n� m�nyr� q� t� hapet rruga p�r kandidim, sepse pa e njohur konvent�n nuk mund t� b�het kandidimi�, ka th�n� ai.
Eposi i Kreshnik�ve (ose Cikli i kreshnik�ve) p�rb�het nga k�ng� t� ndryshme epike, ku k�ng�t kryesisht shoq�rohen me lahut�. Zonat ku eposi k�ndohet jan� t� shumta n� Shqip�rin� e sotme dhe n� Kosov�, si Mal�sin� e Madhe, Dukagjin, Has e shum� rrethe t� tjera. N� qend�r t� k�tij eposi q�ndrojn� dy v�llez�rit Muji dhe Halili.