N� Prishtin� thon� se ata Tiran�s sillen si superior�. Sa q�ndron kjo tez�?
N� nj�rin nga emisionet e shkuara t� KTV-s� me Adriatik Kelmendin u diskutua ��shtja e �Bashkimit Komb�tar�. Nuk doli gj� e re p�rve� asaj q� konstatohet qe shum� koh�: Pragmatik�t dhe Idealist�t p�rpiqen t� b�jn� p�r vete sa m� shum� territor t� �trurit� shqiptar. P�r k�t� pra �sht� folur shum�. Le t� pushoj� pak�z kjo tem�. Po merremi me tem�n tjet�r q� e shtroi Shk�lzen Gashi, nj�ri nga diskutant�t e emisionit. Publicisti nga Prishtina akuzoi industrin� kulturore t� Tiran�s t� sillet me supremaci ndaj bashk�komb�sve jasht� saj. Paralelisht pohoi nj� spekulim t� kamotsh�m se kosovar�t ndihen inferior� ndaj v�llez�rve t� tyre. Inferioritet q� burimin e paska n� dashurin� tradicionale t� kosovarit ndaj shtetit shqiptar. Arsenali argumentues q� shoq�roi k�to �teza� u p�rb� nga: Fabrikat e let�rsis� s� Tiran�s injorojn� p�rkthimet e b�ra nga kosovar�t qysh viteve t� 70-ta; kosovar�t nuk jan� pyetur gjat� standardizimit t� �gjuh�s komb�tare� dhe tregu n� kontekstin e librit si mall �sht� i pabarabart�, pra gjat� nj� panairi n� Prishtin� 80% e librave t� botuar kishin ardhur nga �Tirana�.
SUPERIOR� SEPSE INFERIOR�
T�ia nisim nga e mbara: Superior ndihen ato individ�, grupe e shoq�ri t� cil�t mendojn� se jan� m� t� aft�, m� t� men�ur, m� dinjitar se dikush tjet�r pran� apo larg. �Argumentet� e superior�ve si zakonisht jan� seleksionim i q�llimt� p�r ��shtje onanie dhe konkurrence. Ato nuk p�rfillin d�shtimet q� jan� poaq pjes� e r�nd�sishme e nj� habitusi sa edhe t� arriturat. Nga epidemia e superioritetit jan� t� z�na si vendet europer�ndimore, shtetet e zon�s s� standardit m� t� lart� ekonomik, t� cilat �do qeliz� dinjiteti human e peshojn� me kandarin utilitarist, ashtu edhe zona e kombeve e popujve fukarenj t� cilat superioritetin e argumentojn� me leksione nga biologjia dhe historia.
Tek problemet, preokupimet, analizat, studimet dhe diagnozat q� shoq�rit� i b�jn� mbi veten mund t� gjejm� edhe p�rgjigjen se pse nj� shtet, nj� shoq�ri apo nj� grup ka nevoj� p�r ndjenj�n e superioritetit. N� shoq�rit� per�ndimore q� nga fillimi i viteve t� tet�dhjeta nga shkenca dhe masat akuzohen utilitarizmi, neoliberalizmi dhe globalizmi t� ken� shkat�rruar familjen, ndjenj�n e solidaritetit shoq�ror dhe sidomos t� ken� paralizuar demografikisht kombet europer�ndimore duke ulur n� m�nyr� dramatike natalitetin e tyre. K�to akuza nuk jan� t� majta e t� djathta por jan� frika tashm� disadekad�she e t� gjitha politikave (me �ka n�nkuptohet edhe ringjallja e nacionalizmit ekstrem dhe konservatizmi n� rritje i socialdemokrat�ve) per�ndimore ndaj tjet�rsimit kulturor e identitar. E kush rrezikon tjet�rsimin identitar t� per�ndimor�ve superior�? Superior�t tjer� q� nga nataliteti bombastik, form�kopesh� (solidariteti i tepruar fisnor e familjar) braktisin vendet dhe kulturat e tyre t� �shenjta� p�r t� siguruar mir�qenie tek t� par�t. T� par�t ndihen inferior� ndaj t� dyt�ve sepse k�ta kan� ruajtur faktor�t e r�nd�sish�m t� hierarkis� tradicionale shoq�rore e t� dyt�t ndihet inferior� ndaj t� par�ve sepse k�ta gjenden n� kulmin e mir�qenies dhe zhvillimit. T� dy superior� sepse inferior�.
Po shohim se ku gjejm� bakteret q� k�tyre dy kontrahent�ve (jo vet�m n� kuptimin e kund�rshtar�ve por edhe t� bashk�vepruesve), superioritetit dhe inferioritetit, u jep statusin e epidemis�? Sepse q� t� dyja kan� nisur konkurrenc�n vet�m me gjysm�n e tyre.
DETYRAT KOMB�TARE T� FIRMAVE PRIVATE
T� kthehemi s�rish n� Prishtin� e Tiran�. Po �ka e p�rb�n superioritetin shqiptar dhe inferioritetin kosovar? Ai p�rshkrimi q� b�m� lart� nuk vlen n� kushtet shqiptare. Pse? Sepse t� dyja shoq�rit� � ajo shqiptare dhe kosovare � kan� intensitet nataliteti t� nj�jte, jan� kompanjon� t� pandash�m n� fukarall�k, n� ��shtje t� globalizmit, utilitarizmit, marksizmit, patriarkalizmit dhe gjitha izmave tjer� t� mundsh�m. Ku at�her�? Shk�lzen Gashi superioritetin �shqiptar� e sheh sidomos n� kultur�. Injorohen autor�t, p�rkthyesit dhe mediat kosovare. Ka mund�si. Edhe pse ende nuk e kemi takuar asnj� intelektual �tirane� q� mos t� dinte se kush �sht� Ali Podrimja ashtu si� nuk kemi takuar ndonj� �prishtinali� q� nuk e di se kush �sht� Ismail Kadare. Po ashtu e dim� se mediat lokale gjithmon� kan� p�rpar�si ndaj atyre nga jasht�. E dim� se qeverit� dhe shoq�rit� duhet t� b�jn� m� shum� p�r komunikim kulturor nd�r veti dhe at� jo vet�m n� relacionin Kosov�- Shqip�ri por edhe m� gjere. ��shtje k�to q� jan� th�n� e sterp�rs�ritur. T� shohim argumentet konkrete q� u lansuan n� emision.
�ka n�se nd�rmarrjet private t� Tiran�s q� merren me botimin e librit nuk i marrin p�rkthimet e viteve t� 70-ta t� autor�ve kosovar� thjesht� p�r arsye komerciale, kur kemi parasysh se lexuesi i sot�m n� Shqip�ri �sht� rritur e formuar ose edukuar nga familja me gjuh�n �standar�e t� Xhaxhit�, t� cil�t autor�t kosovar� t� viteve t� 70-ta ende as q� kishin filluar ta p�rvet�sojn�? Pse qenka detyr� komb�tare e nj� sht�pie botuese private n� Tiran� a Prishtin� t� p�rdor kuot�n fifty-fifty (p�r Kosov� e Shqip�ri) n� prodhimin e saj t� librave? T� k�rkosh nj� gj� t� till� don� t� thot� ta censurosh lirin� e tregut (k�saj radhe jo nisur nga ideologjia komuniste por ajo nacionaliste). E kjo nuk shkon n� demokraci. � �argumenti �superioriteti� qenka panairi ku 80% e librave paskan ardhur nga Tirana? I ka urdh�ruar ndonj� primat Tirane q� kosovar�t mos t� nxjerrin libra ne panairin q� kan� organizuar vet�, apo ndoshta s�kan� pasur �t� nxjerrin n� ato momente?
Po ai �argumenti� se kosovar�t ndihen inferior� ndaj Shqip�ris� nga dashuria�m� mir� ua l�m� k�t� pun� psikolog�ve! Ata edhe profesionalisht e njohin m� mir� termin q� p�rshkruan gjendjen psikike t� nj� njeriu q� dashuron nga inferioriteti!
TEM� ASPAK�T
Hulumtuar tem�n nga distanca, p�r t� gjetur shkaqet dhe arsyet e superioritetit e inferioritetit nd�rshqiptar, nuk na mbetet tjet�r p�rpos t� konstatojm� se ato nuk ekzistojn� si s�mundje me p�rmasa fenomeni shoq�ror, por vet�m si trauma personale individ�sh, arrivist�sh t� zhg�njyer ose t� till� q� jetojn� me keqkuptimin dhe besojn� se shkatht�sia retorike iu mjaftoka si argument p�r tu ndier superior. Sinqerisht nuk ka indikacione, argumente tjera relevante! Tem� aspak�t.
N� nj�rin nga emisionet e shkuara t� KTV-s� me Adriatik Kelmendin u diskutua ��shtja e �Bashkimit Komb�tar�. Nuk doli gj� e re p�rve� asaj q� konstatohet qe shum� koh�: Pragmatik�t dhe Idealist�t p�rpiqen t� b�jn� p�r vete sa m� shum� territor t� �trurit� shqiptar. P�r k�t� pra �sht� folur shum�. Le t� pushoj� pak�z kjo tem�. Po merremi me tem�n tjet�r q� e shtroi Shk�lzen Gashi, nj�ri nga diskutant�t e emisionit. Publicisti nga Prishtina akuzoi industrin� kulturore t� Tiran�s t� sillet me supremaci ndaj bashk�komb�sve jasht� saj. Paralelisht pohoi nj� spekulim t� kamotsh�m se kosovar�t ndihen inferior� ndaj v�llez�rve t� tyre. Inferioritet q� burimin e paska n� dashurin� tradicionale t� kosovarit ndaj shtetit shqiptar. Arsenali argumentues q� shoq�roi k�to �teza� u p�rb� nga: Fabrikat e let�rsis� s� Tiran�s injorojn� p�rkthimet e b�ra nga kosovar�t qysh viteve t� 70-ta; kosovar�t nuk jan� pyetur gjat� standardizimit t� �gjuh�s komb�tare� dhe tregu n� kontekstin e librit si mall �sht� i pabarabart�, pra gjat� nj� panairi n� Prishtin� 80% e librave t� botuar kishin ardhur nga �Tirana�.
SUPERIOR� SEPSE INFERIOR�
T�ia nisim nga e mbara: Superior ndihen ato individ�, grupe e shoq�ri t� cil�t mendojn� se jan� m� t� aft�, m� t� men�ur, m� dinjitar se dikush tjet�r pran� apo larg. �Argumentet� e superior�ve si zakonisht jan� seleksionim i q�llimt� p�r ��shtje onanie dhe konkurrence. Ato nuk p�rfillin d�shtimet q� jan� poaq pjes� e r�nd�sishme e nj� habitusi sa edhe t� arriturat. Nga epidemia e superioritetit jan� t� z�na si vendet europer�ndimore, shtetet e zon�s s� standardit m� t� lart� ekonomik, t� cilat �do qeliz� dinjiteti human e peshojn� me kandarin utilitarist, ashtu edhe zona e kombeve e popujve fukarenj t� cilat superioritetin e argumentojn� me leksione nga biologjia dhe historia.
Tek problemet, preokupimet, analizat, studimet dhe diagnozat q� shoq�rit� i b�jn� mbi veten mund t� gjejm� edhe p�rgjigjen se pse nj� shtet, nj� shoq�ri apo nj� grup ka nevoj� p�r ndjenj�n e superioritetit. N� shoq�rit� per�ndimore q� nga fillimi i viteve t� tet�dhjeta nga shkenca dhe masat akuzohen utilitarizmi, neoliberalizmi dhe globalizmi t� ken� shkat�rruar familjen, ndjenj�n e solidaritetit shoq�ror dhe sidomos t� ken� paralizuar demografikisht kombet europer�ndimore duke ulur n� m�nyr� dramatike natalitetin e tyre. K�to akuza nuk jan� t� majta e t� djathta por jan� frika tashm� disadekad�she e t� gjitha politikave (me �ka n�nkuptohet edhe ringjallja e nacionalizmit ekstrem dhe konservatizmi n� rritje i socialdemokrat�ve) per�ndimore ndaj tjet�rsimit kulturor e identitar. E kush rrezikon tjet�rsimin identitar t� per�ndimor�ve superior�? Superior�t tjer� q� nga nataliteti bombastik, form�kopesh� (solidariteti i tepruar fisnor e familjar) braktisin vendet dhe kulturat e tyre t� �shenjta� p�r t� siguruar mir�qenie tek t� par�t. T� par�t ndihen inferior� ndaj t� dyt�ve sepse k�ta kan� ruajtur faktor�t e r�nd�sish�m t� hierarkis� tradicionale shoq�rore e t� dyt�t ndihet inferior� ndaj t� par�ve sepse k�ta gjenden n� kulmin e mir�qenies dhe zhvillimit. T� dy superior� sepse inferior�.
Po shohim se ku gjejm� bakteret q� k�tyre dy kontrahent�ve (jo vet�m n� kuptimin e kund�rshtar�ve por edhe t� bashk�vepruesve), superioritetit dhe inferioritetit, u jep statusin e epidemis�? Sepse q� t� dyja kan� nisur konkurrenc�n vet�m me gjysm�n e tyre.
DETYRAT KOMB�TARE T� FIRMAVE PRIVATE
T� kthehemi s�rish n� Prishtin� e Tiran�. Po �ka e p�rb�n superioritetin shqiptar dhe inferioritetin kosovar? Ai p�rshkrimi q� b�m� lart� nuk vlen n� kushtet shqiptare. Pse? Sepse t� dyja shoq�rit� � ajo shqiptare dhe kosovare � kan� intensitet nataliteti t� nj�jte, jan� kompanjon� t� pandash�m n� fukarall�k, n� ��shtje t� globalizmit, utilitarizmit, marksizmit, patriarkalizmit dhe gjitha izmave tjer� t� mundsh�m. Ku at�her�? Shk�lzen Gashi superioritetin �shqiptar� e sheh sidomos n� kultur�. Injorohen autor�t, p�rkthyesit dhe mediat kosovare. Ka mund�si. Edhe pse ende nuk e kemi takuar asnj� intelektual �tirane� q� mos t� dinte se kush �sht� Ali Podrimja ashtu si� nuk kemi takuar ndonj� �prishtinali� q� nuk e di se kush �sht� Ismail Kadare. Po ashtu e dim� se mediat lokale gjithmon� kan� p�rpar�si ndaj atyre nga jasht�. E dim� se qeverit� dhe shoq�rit� duhet t� b�jn� m� shum� p�r komunikim kulturor nd�r veti dhe at� jo vet�m n� relacionin Kosov�- Shqip�ri por edhe m� gjere. ��shtje k�to q� jan� th�n� e sterp�rs�ritur. T� shohim argumentet konkrete q� u lansuan n� emision.
�ka n�se nd�rmarrjet private t� Tiran�s q� merren me botimin e librit nuk i marrin p�rkthimet e viteve t� 70-ta t� autor�ve kosovar� thjesht� p�r arsye komerciale, kur kemi parasysh se lexuesi i sot�m n� Shqip�ri �sht� rritur e formuar ose edukuar nga familja me gjuh�n �standar�e t� Xhaxhit�, t� cil�t autor�t kosovar� t� viteve t� 70-ta ende as q� kishin filluar ta p�rvet�sojn�? Pse qenka detyr� komb�tare e nj� sht�pie botuese private n� Tiran� a Prishtin� t� p�rdor kuot�n fifty-fifty (p�r Kosov� e Shqip�ri) n� prodhimin e saj t� librave? T� k�rkosh nj� gj� t� till� don� t� thot� ta censurosh lirin� e tregut (k�saj radhe jo nisur nga ideologjia komuniste por ajo nacionaliste). E kjo nuk shkon n� demokraci. � �argumenti �superioriteti� qenka panairi ku 80% e librave paskan ardhur nga Tirana? I ka urdh�ruar ndonj� primat Tirane q� kosovar�t mos t� nxjerrin libra ne panairin q� kan� organizuar vet�, apo ndoshta s�kan� pasur �t� nxjerrin n� ato momente?
Po ai �argumenti� se kosovar�t ndihen inferior� ndaj Shqip�ris� nga dashuria�m� mir� ua l�m� k�t� pun� psikolog�ve! Ata edhe profesionalisht e njohin m� mir� termin q� p�rshkruan gjendjen psikike t� nj� njeriu q� dashuron nga inferioriteti!
TEM� ASPAK�T
Hulumtuar tem�n nga distanca, p�r t� gjetur shkaqet dhe arsyet e superioritetit e inferioritetit nd�rshqiptar, nuk na mbetet tjet�r p�rpos t� konstatojm� se ato nuk ekzistojn� si s�mundje me p�rmasa fenomeni shoq�ror, por vet�m si trauma personale individ�sh, arrivist�sh t� zhg�njyer ose t� till� q� jetojn� me keqkuptimin dhe besojn� se shkatht�sia retorike iu mjaftoka si argument p�r tu ndier superior. Sinqerisht nuk ka indikacione, argumente tjera relevante! Tem� aspak�t.