NGA AURON TARE
N� dokumentet q� botojm� sot, t� ardhura nga arkivi i deklasifikuar amerikan mbi operacionet klandestine t� CIA-s 1949-1955 kund�r Shqip�ris� komuniste, mund t� shikojm� disa t� dh�na me shum� interes. K�to dokument vazhdojn� t� ndri�ojn� m� mir� aspekte t� ve�anta t� operacioneve sekrete kund�r regjimit t� Enver Hoxh�s. N� dokumentin e par� kemi t� dh�na me mjaft interes, t� marra nga interrogimi i nj� prej grupeve klandestine t� sapodala nga Shqip�ria. Grupi �Pisha�, i hyr� n� Shqip�ri nga kufiri me Jugosllavin� ishte nj� grup i st�rvitur nga oficer�t e CIA-s amerikane. Hyrja e k�tij grupi n� Shqip�ri nga kufiri me Jugosllavin� vjen pas nj� marr�veshjeje t� nd�rmarr� nga t� dyja sh�rbimet, ato amerikane dhe jugosllave, pas vitit 1951. Por, duhet theksuar se amerikan�t mbanin n� kontroll t� gjitha grupet, edhe pse jugosllav�t p�rpiqeshin p�r t�i infiltruar ato me shqiptar� t� rekrutuar prej tyre. Ashtu si shum� grupe t� tjera q� hynin n� Shqip�ri, edhe grupi �Pisha� ka pasur nj� s�r� objektivash t� caktuara. Megjithat�, interesant �sht� fakti se p�rse oficeri p�rgjegj�s i operacionit ka sh�nuar se informacioni i �sht� marr� nj� prej an�tar�ve t� grupit pas nj� k�mb�nguljeje t� tij. Informacioni i ardhur nga ky person, n� dukje shum� normal p�r nj� an�tar t� nj� grupi diversionist, i cili ka q�llim nxjerrjen e informacioneve sekrete, sjell nj� list� emrash, t� cil�t mendohet se jan� burgosur nga autoritetet jugosllave. Kund�rshtar� t� regjimit komunist, ata jan� burgosur nga jugosllav�t.
P�rse kjo list� emrash kund�rshtar�sh t� regjimit t� Hoxhes duhej t�u jepej oficer�ve t� CIA-s pas nj� insistimi t� tyre? A nuk do t� ishte e udh�s q� grupi �Pisha� t� kishte si objektiv shp�timin e k�tyre kund�rshtar�ve t� Hoxh�s nga kthetrat jugosllave? �do zbulues e ka t� v�shtir� t� mos ngrej� dyshime p�r motivet e v�rteta t� agjentit t� tyre n� dh�nien e k�tij informacioni shum� normal p�r nj� rrjet agjenturor. Por, hezitimi i tij i theksuar nga oficeri amerikan ngre pyetjen: A mos vall� an�tari i grupit �Pisha� t� ket� dashur t� infiltroj� midis list�s s� tij agjent� t� Sigurimit shqiptar, t� cil�t mund t� ishin d�rguar me nj� mision sekret nga Shqip�ria? Ndoshta ky dyshim mund t� marr� p�rgjigje nga arkivat akoma t� padeklasifikuara t� Sh�rbimit shqiptar, megjithat� deri at�her�, dokumenti i botuar sot mund t� shikohet me k�rsh�ri si nj� dritare e vog�l, nga ku mund t� hidhet nj� v�shtrim i zbeht� n� err�sir�n e t� panjohurave t� atyre viteve. Nj� tjet�r informacion i dal� nga ky dokument �sht� lista e plot� e an�tar�ve t� Komitetit t� Lidhjes s� Prizrenit nj� organizat� e krijuar dhe e financuar nga UDB-ja Jugosllave, si nj� mund�si p�r t� kontrolluar t� gjith� aktivitetin e shqiptar�ve anti-Hoxha. Lista, e cila do t� botohet numrin q� vjen, ka n� krye edhe personin e p�rmendur n� dokumentin e CIA-s, Lutfi Spahiun nga Prizreni, nj� prej an�tar�ve m� aktiv� t� k�saj organizate n� mbrojtje t� synimeve dhe planeve jugosllave kund�r Shqip�ris� s� asaj kohe.
MEMORANDUM: 14 KORRIK 1952
Subjekti: Marrja n� pyetje e grupit �Pisha�. Pjesa IV e operacionit BGFIEND P�r: (emri i fshir�) Nga: (emri i fshir�) Informacioni i m�posht�m u dha nga �Pisha e Vog�l� n� pjes�n e fundit t� seancave t� marrjes n� pyetje, pas k�rkesave t� p�rs�ritura. 1. Personat e m�posht�m jan� larguar nga Shqip�ria komuniste dhe kan� kaluar n� Jugosllavi. Ata jan� burgosur nga jugosllav�t si t� burgosur politik�. 1. Mehmet Ali Bajraktari Has 2. Rexh� Ali Bajraktari Has 3. Sadri Ali Bajraktari Has 4. Sk�nder Ymer Bardhoshi Quke 5. Rexh� Hasoni Golaj 6. Halit Osmani Luma 7. Ali Haliti Luma 8. Baftjar Doda 9. Bilal Kola 10. Ndrec Sufi, me nj� grup prej 15 ndjek�sish 11. Mark Biba dhe Gjin Gjeta, me 24 ndjek�s Nuk dihet se cil�t jetojn� ende, por dihet se t� gjith� jan� futur n� burg si t� burgosur politik� nga qeveria jugosllave. Emrat e m�posht�m jan� futur n� burg pasi k�rkonin t� arratiseshin nga Jugosllavia. Pjeter Gjoni Fuat Zamimi Sadik Kolgjini.
1.Informator� t� armatosur n� Shtiq�n (Kuk�s) Popullsia n� Shtiq�n.
Nuk dihet numri i sakt�, megjithat� nga informator�t tan� mendojm� se popullsia e armatosur n� Shtiq�n nuk �sht� m� shum� se 200 vet�. Ky num�r �sht� i p�raf�rt dhe nj� rishikim i tij �sht� i nevojsh�m. 1.M� posht� �sht� nj� p�rkthim i nj� letre t� hapur d�rguar emigrant�ve shqiptar� n� Jugosllavi, lider� t� Lidhjes s� Prizrenit. �Populli i Shqip�ris�, v�llez�r dhe motra, ju duhet t� b�ni gjith�ka p�r t�u arratisur nga regjimi i Enver Hoxh�s dhe t� vini n� Jugosllavi, pasi k�tu n� Jugosllavi ne kemi ndihm� politike dhe ekonomike. Ne kemi d�rguar nj� grup n� Shqip�ri me q�llim hartimin e nj� liste me emra p�r t�ju d�rguar arm� n� Shqip�ri dhe p�r t�ua shp�rndar� njer�zve kudo n� Shqip�ri, por ky plan ka ndryshuar paksa�. Sh�nim: Lutfi Spahiu ka th�n� dhe thot� n� shum� raste se Shqip�ria mund t� �lirohet vet�m me ndihm�n e jugosllav�ve dhe t� askujt tjet�r. Spahiu ka b�r� shum� pun� n� mesin e emigrant�ve shqiptar� n� Jugosllavi.
1. Emrat e parashutist�ve t� vrar�, apo t� kapur nga regjimi i Hoxh�s.
Rifat Zyberi Ded Hili Azis Rusta Shkod�r Hamit Toshi Riza Xhemali Fush� Bardh�, Gjirokast�r Fidai Veliu Fush� Bardh�, Gjirokast�r Hysen Sallku Peshkopi.
�Rekrutimet: Na duhen agjent� m� cil�sor�
TOP SEKRET
PLAN DYVJE�AR P�R OPERACIONET SHQIPTARE
Pjesa e Par�: Konditat e operacioneve
��.
Vendet dhe ambientet nga ku mund t� rekrutojm�
m� shum� agjent�:
a. Shpura e ish-Mbretit Zog. Mundet q� tre apo kat�r agjent� t� kalibrit t� lider�ve t� grupeve mund t� na
jepen nga Zogu, n�se ai vazhdon t� bashk�punoj� me ne, si dhe n�se problemet e tij me autoritetet n� Egjipt
marrin fund.
b. Kampi i refugjat�ve Lavrio, Greqi: P�r momentin nuk ka njer�z me kualitet lidershipi n� kampin e Lavrios.
Jan� 70 deri n� 100 vet�, t� cil�t mund t� p�rdoren si pjes�tar� t� grupeve p�r t� mb�shtetur liderin.
c. Janina dhe Trieste: Qendrat e interrogimit n� k�to dy qytete japin mund�sin� e zbulimit dhe rekrutimit
t� talenteve p�r agjent� potencial�. T� gjith� refugjat�t q� vijn� k�tu v�zhgohen me q�llimin p�r t� zbuluar
rekrut�.
d.Kompania shqiptare n� Gjermani: Kompania prej 200 vetash n� Gjermani, tashm� e gjitha n�n kontrollin
amerikan, konsiderohet si nj� vend p�r rekrutimin e agjent�ve t� nivelit t� ul�t, t� cil�t mund t� p�rdoren
p�r emergjenca, apo si nj� ekip sulmi n� momente t� caktuara.
Metodat q� do t� p�rdoren p�r infiltrime t� suksesshme, si dhe krijimin e agjent�ve rezident�.
a. P�r t� kryer infiltrime t� suksesshme, si dhe p�r t� krijuar baza t� agjent�ve rezident�, metodat e m�poshtme jan� t� nevojshme
1. P�rdorimi i agjent�ve t� trajnuar n� m�nyr�n m� t� mir�, si dhe me kontakte shum� t� mira brenda vendit.
2. P�rdorimi i njer�zve me njohje t� mira t� zon�s s� kufirit, si dhe t� zon�s operacionale.
3. Infiltrimi i agjent�ve vet�m n� vendlindjen e t� pakt�n liderit t� grupit.
4. Kontakt i grupit vet�m me njer�z t� besuar.
5. Sigurimi i dokumenteve t� rregullta
6. Misione t� limituara q� kalojn� kufirin me objektiv rekrutimin e nj� numri t� vog�l, por t� kalibrit t� lart�
dhe jo q�ndrimin e nj� grupi n� nj� zon� p�r nj� koh� t� gjat�.
7. Reduktimi i misioneve n� grupe prej dy personash apo edhe vet�m nj� person.
8. Misionet duhet t� jen� t� shkurtra, por n� m�nyr� frekuente dhe jo t� gjata dhe t� rralla. N� var�si t� ngjarjeve p�r t� cilat ne nuk kemi kontroll. Mund�sia p�r t� ardhmen ekziston p�r:
1. Operacione kund�rzbulimi me agjent� t� Sh�rbimit Sekret Shqiptar, t� cil�t pranojn� t� bashk�punojn� me ne.
2. Rekrutime n� vend.
TOP SEKRET MEMORANDUM: 21 KORRIK 1952 Subjekti: Raporti mujor BGFIEND, 15 qershor -15 korrik 1952 P�r: (emri i fshir�) Nga: (emri i fshir�) 1. P�RMBAJTJA E PROGRAMIT HTGRUBBY (emri i koduar i radios �Europa e Lir�- sh�n. i redaksis�) transmeton p�rdit� gjat� k�saj periudhe, me p�rjashtim t� dat�s 5 korrik. Temat e trajtuara n� ve�anti gjat� k�saj periudhe ishin Kongresi i Dyt� i Rinis�, plani 5-vje�ar, Kodi Penal, si dhe biografia e oficer�ve komunist�. N� m�nyr� q� t� adoptojm� nj� propagand� me pozitive, stafi ka marr� detyr� q� t� shkruaj� nj� seri bisedash, secila e fokusuar n� t� kat�r principet e Htneight (komiteti �Shqip�ria e Lir�).
1. KAPJA E VAL�VE T� RADIOS N� SHQIP�RI Grupi �Pisha� na informon se radio �Europa e Lir� kapej n� t� shumt�n e koh�s n� zon�n e Kuk�sit p�rgjat� dy muajve q� ata ishin atje. Grupi �Shelgu�, i cili nuk kishin radio me vete, na informon se ata kishin folur me nj� shqiptar, i cili kishte d�shmuar se ai e kishte d�gjuar radion HTGruukomuby (�Europa e Lir�) n� sht�pin� e nj� kush�riri n� Durr�s. Fatkeq�sisht, as grupi �Pisha� dhe as grupi � Shelgu� nuk kan� mundur t� na sjellin ndonj� informacion mbi reagimin e shqiptar�ve ndaj transmetimeve t� HTGruuby (radio �Europa e Lir�).
Megjith�se grupi �Pisha� na tha se morali i grupit t� tij ishte mjaft i lart�, si rezultat i transmetimeve te HTGruuby (radio �Europa e Lir�). 1. PERSONEL (Emri i fshir�) i rikthyer nga misioni i tij me britanik�t m� 18 korrik dhe me sa di un� IDENTITETI 1 �sht� n� proces p�r t�u pajisur me besimin p�r t� z�vend�suar RNDRAWER.
Megjithat�, �sht� nj� nevoj� urgjente p�r dy shkrimtar� te mir� shqiptar�, t� cil�t do t� z�vend�sojn� (emri i fshir�), si dhe (emri i fshir�). Zgjidhja m� e mir�, mendoj un�, �sht� q� nj� prej grupeve tona t� nxjerr� nga Shqip�ria nj� apo dy njer�z t� kalibrit t� lart�, pasi �sht� e qart� se nuk ka shqiptar� t� kalibrit, t� cil�t t� ken� materiale apo eksperienc� se si jan� konditat dhe ngjarjet brenda Shqip�ris�.
Nj� ngritje e moralit me motivacion idealist do t� ishte ngjarje shum� e mir� p�r stafin e HTGruuby. 1.FLETUSHKAT M� 6 korrik 1952, 500 mij� fletushka me simbolin e HTNeight( komiteti �Shqip�ria e Lir�), si dhe 100 mij� gazeta t� vogla.
