Masurica nj� pjes� t� jet�s s� tij e ka kaluar n� Shkup, ai aty kreu shkoll�n Darul Mualimin (shkolla normale e fes� Islame) dhe e kreu m� 1907
Hasan Islami ndryshe i njohur si Mulla Hasan Masurica, �sht� njeriu q� i b�n krenar� shqiptar�t me revolucionin t� cilin ai e b�ri n� shkenc�. P�rve� pun�s si imam xhamie, ai merrej edhe me hulumtime shkencore dhe inovacione t� cilat ishin t� pakapshme dhe jo logjike p�r civilizimin e asaj kohe.
Mulla Hasan Masurica �sht� njeriu i par� q� nd�rtoi mjetin e fluturimit para v�llez�rve Wright, dhe shum� zbulime dhe inovacione t� tjera.
U lind m� 22 Janar t� vitit 1869 n� Gjilan. Q� n� vitet e f�mij�ris�, ai dallohej n� shkoll�. Idet�, kreativiteti dhe aft�sit� e tija u pan� q� n� shkoll�n fillore n� t� cil�n e kreu me sukses ku i dalluar kishte qen� n� gjuh�n Arabe, Vizatimin Teknik, Histori, Gjeografi dhe gjuh�n Turke.
Kryevepra
Ideja p�r konstruktimin e nj� mjeti i cili do t� fluturoj� u dukej qesharake njer�zve t� cil�t d�gjonin k�to fjal�. Mir�po pas shum� pengesave dhe mungesave t� materialeve puna e tij ngadal�sohej, por assesi ai t� ndalet.
K�shtu, Hasan Masurica m� 1899, nd�rtoi aeroplanin nga d�rrasat e plepit dhe p�rlhura t� lyera me dyll�, n� fshatin Zarbic� at�bot� rrethi i Vranj�s, me t� cilin i biri, Muharremi 12-vje�ar u ngrit n� aj�r 50 deri 70 metra lart duke kaluar nj� distanc� prej afro kat�r kilometra. Kjo ngjarje mahniti pa mas� fshatar�t e Zarbic�s dhe t� fshatrave p�rreth.
Kryevepra
Ideja p�r konstruktimin e nj� mjeti i cili do t� fluturoj� u dukej qesharake njer�zve t� cil�t d�gjonin k�to fjal�. Mir�po pas shum� pengesave dhe mungesave t� materialeve puna e tij ngadal�sohej, por assesi ai t� ndalet.
K�shtu, Hasan Masurica m� 1899, nd�rtoi aeroplanin nga d�rrasat e plepit dhe p�rlhura t� lyera me dyll�, n� fshatin Zarbic� at�bot� rrethi i Vranj�s, me t� cilin i biri, Muharremi 12-vje�ar u ngrit n� aj�r 50 deri 70 metra lart duke kaluar nj� distanc� prej afro kat�r kilometra. Kjo ngjarje mahniti pa mas� fshatar�t e Zarbic�s dhe t� fshatrave p�rreth.
N� nd�rtim e aeroplanit, q� kishte krah� dhe bishtin sikur aeroplan�t e sot�m, atij i kishte ndihmuar fark�tari i fshatit me emrin Abdyl. At� dit� kur aeroplani (t� cilin ata e kishin quajtur ballon) ishte ngritur n� aj�r, e pjes�marr�s, p�rve� Hasan Masuric�s dhe t� birit, Muharremit, kishin qen� fark�tari Abdyl dhe Mahmut Rrapi nga fshati Zabic�, nd�rkaq fluturimin e aeroplanit e kishin par� qindra e qindra fshatar� e barinj, q� punonin n� fush� ose kullotnin bag�tin�.
P�r k�t� vep�r t� madhe shkruan gazetat nga �do skaj i bot�s.
Nx�n�sit e tij jan� d�shmia m� e mir� p�r vizionin e tij shkencor, kur nj� her� u kishte th�n� nx�n�sve se n� vitin 2100 njer�zit nuk do t� ken� nevoj� t� punojn�. Njer�zit do ta zhvillojn� e p�rparojn� aq shum� shkenc�n e teknik�n, sa q� nuk do t� ken� nevoj� t� punojn� fizikisht fare. Kjo do t� ndikoj� q� njeriut t�i dob�sohen gjymtyr�t e trupit, trupi i njeriut do t� zvog�lohet, rr�fen Qerim Ibrahimi, nj�ri nga nx�n�sit e shumt� t� Mulla Hasanit.
Biografia
Biografia
Pasi p�rfundoi shkollimin fillor, ai nuk vazhdoi menj�her� studimet, por q�ndroi n� sht�pi, dhe d�shir�n dhe entuziazmin e lart� p�r t� lexuar, e shfrynte tek libraria gjigande t� cil�n e kishin pasur n� sht�pi, t� kultivuar nga gjyshi dhe babai i tij.
Hasani pasi kreu shkoll�n tet�vje�are (Ruzhdije) n� Gjilan, e regjistroi shkoll�n Darul Mualimin (shkolla normale e fes� Islame) e kreu n� Shkup m� 1907, dhe p�r regjistrim nuk i �sht� n�nshtruar testimeve p�r shkak se ka qen� e njohur inteligjenca e tij.
Hasani pasi kreu shkoll�n tet�vje�are (Ruzhdije) n� Gjilan, e regjistroi shkoll�n Darul Mualimin (shkolla normale e fes� Islame) e kreu n� Shkup m� 1907, dhe p�r regjistrim nuk i �sht� n�nshtruar testimeve p�r shkak se ka qen� e njohur inteligjenca e tij.
Shpikja e par� e tij ndodhi gjat� vitit 1902, kur ai dizajnoi nj� pushk� t� drurit. Edhe pse testimi i par� i d�shtoi, nga p�lcitja e barotit u thye k�mb�za e pushk�s. Mir�po kjo nuk e ndaloi at� t� vazhdon. M� pas ai e p�rsosi pushk�n dhe ajo funksiononte perfekt.
Por ai vazhdoi m� tej, ku pas nj� periudhe kohore nd�rtoi pushk�n me nj�, pes� dhe nj�zet� e pes� fishek�, t� cilat i demonstroi para Sulltan Abdul Hamidit n� Stamboll.
N� Pranver�n e vitit 1905, n� adres� t� Hasan Masuric�s, "Atek Xhami" nr. 144, n� Gjilan, arrin nj� let�r e mbyllur me dyll�. Mbi dyll� ishte shtypur shenja e Sulltan Hamidit. Hasan Masurica e lexon letr�n me nxitim. Nuk iu besonte se Sulltan Hamidi ishte informuar p�r inovacionet e tij, sidomos p�r pushk�t, dhe e ftonte n� audienc�, n� Stamboll. N� let�r pastaj lexoi p�r udh�zimet q� i jepeshin Hasan Masuric�s, q� t� shkonte te kajmekami i Gjilanit dhe t� siguronte dokumentin e shpenzimet p�r t� udh�tuar n� fsheht�sin� m� t� madhe me arm�t e tij p�r n� Stamboll. Hasan Masurica pasi siguron dokumentin e nevojsh�m t� udh�timit dhe parat p�r rrug�, arm�t i mb�shtjell� n� mysheme dhe niset p�r rrug�. Nj� dit� q�ndron te profesori i tij n� Shkup, myderrizi Kamber Krasniqi, i cili e njofton se ai i kishte shkruar sulltanit p�r inovacionet e tij.
Hasan Masurica me t� arritur n� Stamboll, p�rmes Shkupit dhe Selanikut, nat�n e par� e kalon n� nj� bujtin�. T� nes�rmen, para se t� arrij� te sarajet e sulltanit, fal� adres�s q� ia kishte d�rguar i v�llai i tij, Hyseni, i shp�rngulur n� Turqi shum� vite m� par�, n� nj� librari e gjen nj� lib�r t� lasht� arabe mbi astronomin�. Kur Hasani ia k�rkon librin shit�sit, i cili ishte rreth 84-vje�, shit�si i thot�:
�Un� nga f�mij�ria e hershme punoj n� dyqanin e babait dhe qysh at�her� e kemi librin q� ju e k�rkoni, por nuk mbaj mend t� ket� k�rkuar kush k�t� lib�r! Zot�ria juaj, n� qoft� se di t� lexoj� s� paku nj� rresht e ta p�rkthej�, un� do t�u fal� librin dhe nj� lir� ari t� kuqe! Hasani i g�zuar q� kishte gjetur librin, q� e kishte d�shiruar kaher�, e merr librin n� dor�, e shfleton me kujdes dhe fillon, s� pari t� lexoj� n� gjuh�n arabe e pastaj ta p�rkthej at� q� e kishte lexuar p�r ta bindur shit�sin se ai, jo vet�m q� dinte t� lexonte rrjedhsh�m arabisht, por edhe dinte t� p�rkthente n� turqishte at� q� e kishte lexuar. At�bot� shit�si i dhuron librin dhe nj� lir� ari. At� dit�, Hasan Masurica paraqitet n� sarajet e sulltanit n� "Dollma Bah�e" kurse t� nes�rmen vet� Sulltan Hamidi e pret n� audienc�. Para se Hasan Masurica t� b�j� demonstrimin e arm�ve para sulltanit, k�shilltar�t e padishahut kishin ftuar t� merrnin pjes� edhe tre shqiptar� Azem, Sherif dhe Osman Sedllarin nga fshati Sedllar, at�bot� rrethi i Gjilanit, truprojat personale t� sulltanit.
Por ai vazhdoi m� tej, ku pas nj� periudhe kohore nd�rtoi pushk�n me nj�, pes� dhe nj�zet� e pes� fishek�, t� cilat i demonstroi para Sulltan Abdul Hamidit n� Stamboll.
N� Pranver�n e vitit 1905, n� adres� t� Hasan Masuric�s, "Atek Xhami" nr. 144, n� Gjilan, arrin nj� let�r e mbyllur me dyll�. Mbi dyll� ishte shtypur shenja e Sulltan Hamidit. Hasan Masurica e lexon letr�n me nxitim. Nuk iu besonte se Sulltan Hamidi ishte informuar p�r inovacionet e tij, sidomos p�r pushk�t, dhe e ftonte n� audienc�, n� Stamboll. N� let�r pastaj lexoi p�r udh�zimet q� i jepeshin Hasan Masuric�s, q� t� shkonte te kajmekami i Gjilanit dhe t� siguronte dokumentin e shpenzimet p�r t� udh�tuar n� fsheht�sin� m� t� madhe me arm�t e tij p�r n� Stamboll. Hasan Masurica pasi siguron dokumentin e nevojsh�m t� udh�timit dhe parat p�r rrug�, arm�t i mb�shtjell� n� mysheme dhe niset p�r rrug�. Nj� dit� q�ndron te profesori i tij n� Shkup, myderrizi Kamber Krasniqi, i cili e njofton se ai i kishte shkruar sulltanit p�r inovacionet e tij.
Hasan Masurica me t� arritur n� Stamboll, p�rmes Shkupit dhe Selanikut, nat�n e par� e kalon n� nj� bujtin�. T� nes�rmen, para se t� arrij� te sarajet e sulltanit, fal� adres�s q� ia kishte d�rguar i v�llai i tij, Hyseni, i shp�rngulur n� Turqi shum� vite m� par�, n� nj� librari e gjen nj� lib�r t� lasht� arabe mbi astronomin�. Kur Hasani ia k�rkon librin shit�sit, i cili ishte rreth 84-vje�, shit�si i thot�:
�Un� nga f�mij�ria e hershme punoj n� dyqanin e babait dhe qysh at�her� e kemi librin q� ju e k�rkoni, por nuk mbaj mend t� ket� k�rkuar kush k�t� lib�r! Zot�ria juaj, n� qoft� se di t� lexoj� s� paku nj� rresht e ta p�rkthej�, un� do t�u fal� librin dhe nj� lir� ari t� kuqe! Hasani i g�zuar q� kishte gjetur librin, q� e kishte d�shiruar kaher�, e merr librin n� dor�, e shfleton me kujdes dhe fillon, s� pari t� lexoj� n� gjuh�n arabe e pastaj ta p�rkthej at� q� e kishte lexuar p�r ta bindur shit�sin se ai, jo vet�m q� dinte t� lexonte rrjedhsh�m arabisht, por edhe dinte t� p�rkthente n� turqishte at� q� e kishte lexuar. At�bot� shit�si i dhuron librin dhe nj� lir� ari. At� dit�, Hasan Masurica paraqitet n� sarajet e sulltanit n� "Dollma Bah�e" kurse t� nes�rmen vet� Sulltan Hamidi e pret n� audienc�. Para se Hasan Masurica t� b�j� demonstrimin e arm�ve para sulltanit, k�shilltar�t e padishahut kishin ftuar t� merrnin pjes� edhe tre shqiptar� Azem, Sherif dhe Osman Sedllarin nga fshati Sedllar, at�bot� rrethi i Gjilanit, truprojat personale t� sulltanit.
Hasan Masurica n� Luft�n Ballkanike mori pjes� aktive kund�r ushtris� bullgare n� fshatrat e komun�s s� sotme shqiptare t� Vranj�s e t� Bujanovcit, me �rast qe plagosur n� fytyr�, m� 1916, kur bullgar�t e dogj�n fshatin Zarbic� ku sh�rbente si imam xhamie, m�sues i fes� islame dhe merrej me inovacione. At�bot� bullgar�t ia kishin djegur sht�pin� dhe bibliotek�n shum� t� pasur rreth 400 ekzemplar�.
Ai punoi si imam xhamie dhe m�sues i fes� islame n� fshatrat Zarbic�, Dob�r�an dhe Mu�iv�rc. Mulla Hasan Masurica vdiq n� mosh�n 73 vje�e n� fshatin Mu�iv�rc t� Kamenic�s m� 1942.
Ai punoi si imam xhamie dhe m�sues i fes� islame n� fshatrat Zarbic�, Dob�r�an dhe Mu�iv�rc. Mulla Hasan Masurica vdiq n� mosh�n 73 vje�e n� fshatin Mu�iv�rc t� Kamenic�s m� 1942.
