�Leximi i nj� libri me tregime nga Edgar Poe k�rkon vullnetin e lexuesit p�r ta pranuar t� tmerrshmen dhe t� mrekullueshmen ta ngjeth� dhe q� edhe n� koh� t� nxeht� t�i kujtoj�, se dimri nuk pyet p�r kufij stin�sh� � Bodler p�r Poe
Edgar Allan Poe �sht� nj� shkrimtar dhe poet amerikan, nd�r m� t� njohurit dhe m� t� p�rkthyerit. I famsh�m p�r poezin� e tij t� zez�, t� rrethuar nga mjerimi dhe misteri, quhet poeti q� krijoi let�rsin� kriminalistike dhe at� fantastike shkencore. Edgar Poe ishte i pari shkrimtar i njohur amerikan, i cili provoi t� fitonte jetes�n vet�m n�p�rmjet shkrimeve t� tij, gj� q� i solli nj� jet� dhe nj� karrier� me shum� v�shtir�si financiare. Poe cil�sohet si nj� tragjedi e gjall�. Jeta e Poes� ishte nj� shtr�ngat� e ngjarjeve t� pafata, t� cilat frym�zuan edhe disa nga shkrimet e tij m� gotike, romantike e t� err�ta. Ja cilat ishin 10 trishtimet m� t� m�dha t� Poes�.
Jetim. I lindur n� vitin 1809, ishte f�mija i dyt� i dy aktor�ve Elizabet dhe David Poe. N� vitin 1810, babai i tij braktis familjen. N� vitin 1811, mamaja e tij vdes nga tuberkulozi i mushk�rive, duke e l�n� jetim. Ky do t� jet� fillimi i jet�s s� tij mizore.
I pap�rkrahur. Nd�rsa Poe jetonte n� familjen bir�suese Alen, patriarku Xhon Alen, nj� tregtar skocez, e n�nvler�sonte Poen� n� t� gjitha m�nyrat emocionale dhe financiare. Ai madje nuk u adoptua kurr� legalisht. N� koh�n kur Poe shkonte n� shkoll�, babai i tij bir�sues nuk i dha kurr� para t� mjaftueshme apo mb�shtetje dhe shum� shpejt Edgar u detyrua t� fillonte kumarin. Edhe pse Xhon Alen kishte trash�guar para t� shumta nga xhaxhai i tij, parat� q� i �onte Poes� p�r veshje ishin t� sh�nuara si borxh. Pavar�sisht t� gjitha p�rpjekjeve t� Poes�, ai mori rrug�n p�r t�u b�r� nj� shkrimtar i uritur.
E dashura e par� martohet me nj� tjet�r. P�rpara se Poe t� shkonte n� shkoll�, ai u lidh me nj� vajz� t� quajtur Sara Roister, por kur ai u largua p�r n� Universitetin e Virxhinias, vajza e detyruar nga babai i saj, i cili i shkat�rroi dhe t� gjitha letrat e Poes�, u martua me nj� t� pasur. Ata dukeshin t� lumtur dhe kishin dy f�mij�, por n� vitin 1844 bashk�shorti i Virxhinias vdes, duke i l�n� familjes nj� pasuri prej 100,000 dollar�sh me kushtin q� gruaja t� mos rimartohej.
N�na bir�suese vdes. Gjat� koh�s kur babai bir�sues i Poes� nuk i kthente asnj� nga letrat q� Poe i shkruante, Fran�eska, n�na bir�suese e tij, u s�mur dhe vdiq n� vitin 1829. Shkrimtari nuk u lajm�rua p�r k�t� fakt dhe as p�r varrimin. Vdekjen e saj ai e mori vesh rast�sisht kur shkoi p�r vizit�.
I mohuar nga familja Foster. Xhon Alen u martua p�rs�ri dhe vazhdoi jet�n e tij, duke e shp�rfillur plot�sisht Poen�. Kur gruaja e tij zbuloi se Alen kishte f�mij� jasht� martesor�, ajo k�rkoni q� Xhoni ta mohonte djalin. K�shtu ndodhi q� kur babai i tij jo biologjik vdiq, e gjith� trash�gimia e tij i kaloi f�mij�ve t� ligjsh�m, ku Poe nuk b�nte pjes�, pasi nuk ishte bir�suar kurr�.
V�llai i vdes nga alkooli. Pasi Poe u mohua nga familja e tij e dyt�, ai u p�rpoq t� lidhej me t� af�rmit e tij t� familjes biologjike dhe me v�llain e tij Henri. Ky i fundit, p�r fat t� keq, kishte vdekur nga problemet me alkoolin. Alkooli ishte nj� shqet�sim dhe i Poes�, prej t� cilit kishte humbur shum� shpesh pun�n.
Gruaja e par� i vdes nga tuberkulozi. Gjat� koh�s kur ai u kthye tek t� af�rmit, dashurohet pas Virxhinias, kush�rir�s s� tij 13-vje�are. Ata u martuan n� m�nyr� t� fsheht� n� Baltimore, duke g�njyer p�r mosh�n e vajz�s. Poe n� at� koh� ishte 26 vje� dhe ceremonin� e dasm�s e b�n� pasi shkrimtari arriti t� siguronte disa para nga shkrimet e tij. Fatkeq�sisht teksa nj� dit� Virxhinia k�ndonte dhe luante piano e lumtur, ajo zbuloi se kishte tuberkuloz. Vdiq koh� m� pas, duke e l�n� Poen� e ri dhe t� d�shp�ruar.
Gruaja e par� e PoeRomanca t� d�shtuara. Pas humbjes s� Virxhinias, Poe ndihej bosh dhe k�t� boshll�k vendosi ta mbushte me alkool dhe femra t� tjera. Ai u fejua me poeten Sara Uitman, fejes� q� u prish prej teprimit me alkoolin nga ana e Poes�. Pas k�saj ai i hodhi syt� nga e dashura e tij e shkoll�s s� mesme, me t� cil�n u fejua, por nuk arriti t� martohej, pasi jeta e tij u shua.
Nj� vdekje mizore. Arsyeja e vdekjes s� tij nuk dihet, por ka ndikuar p�r t� alkooli, kolera, droga, s�mundjet e zemr�s, epilepsia, tuberkulozi dhe faktor� t� tjer�. Ai u gjet n� rrug�t e Baltimores i �mendur dhe i veshur keq, ku nj� kalimtar e d�rgoi n� spital, ku edhe vdiq. Fjal�t e tij t� fundit thuhet se kan� qen�: �Zot, ndihmoje shpirtin tim t� varf�r!�
I posht�ruar nga rivali i tij n� let�rsi. Sikur t� mos mjaftonte jeta e vuajtur dhe vdekja mizore e Poes�, rivali i tij n� let�rsi vazhdoi ta posht�ronte edhe pas vdekjes, p�r shkak se Poe kishte shkruar disa kritika t� ashpra p�r t�. Rivali i tij Rufus Grisuord shkroi nekrologjin� dhe biografin� e par� t� Poes�, t� cilat i mbushi me g�njeshtra dhe posht�rime. Ai e quajti at� nj� pijanec, nj� t� droguar, nj� feminist dhe nj� njeri t� pamoralsh�m, i cili nuk kishte asnj� mik. Biografia e ashp�r q� rivali i Poes� i b�ri atij, rezultoi se kishte dhe an�n e saj pozitive, pasi veprat e Poes� filluan t� shiteshin dhe lexoheshin shum�.