Historian�t shqiptar� akuzojn� Serbin� p�r kat�r gjenocide n� Kosov�. Por, historian�t serb� pyesin: A hapi ndonj�her� Shqip�ria shkoll� serbe?
Pyetja se e kujt ishte Kosova dhe kush pati shtet i pari n� k�t� vendbanim, shkaktoi shum� polemika mes historian�ve shqiptar� e serb�, t� cil�t p�r her� t� par�, pas disa dekadave debatuan bashk� n� nj� hap�sir�, n� emisionin �Tema�.
Aq m� v�shtir� del t� jet� ta shkruash historin� pa ofenduar tjetrin. Kush u soll m� keq me nj�ri-tjetrin � serb�t a shqiptar�t?
Por, historian�t nga Beogradi dhe Prishtina pajtohen se traumat e luft�s ende ekzistojn� sikur edhe bot�kuptimet e ndryshme p�r t�, gj� q� e b�n t� v�shtir� pranimin e realitetit nga pal�t.
Historian�t nga Prishtina akuzojn� Beogradin se nuk k�rkoi falje p�r kat�r gjenocide, q� thon� se shteti serb i kreu n� t� kaluar�n ndaj shqiptar�ve.
Kurse ata nga Beogradi akuzojn� Prishtin�n se po ia mohon lasht�sin� dhe tapit� Serbis� mbi Kosov�n.
Historiani shqiptar, Jusuf Buxhovi, thot� se politika n� Beograd i ka p�rcaktuar kornizat e historiografis� serbe �p�r q�llime nacionale, por edhe ekspansioniste�.
Si pasoj� e saj, shtoi ai, shqiptar�t i p�suan disa gjenocide nga politika serbe.
Buxhovi p�rmend d�bimin e shqiptar�ve nga Nishi e Prokuplja gjat� viteve 1877-1878, pastaj pushtimin ushtarak 1912-1913 n� em�r t� �lirimit t� tokave serbe pas osmanlinjve, ideologjin� e 1944-1945 t� Josip Broz Titos dhe Enver Hoxh�s, dhe vitin 1999 kur u d�buan qindra mij�ra shqiptar� nga vendi.
Sipas tij, ato kan� qen� pasoj� e projekteve t� hartuara nga �historian�t serbom�dhenj� si Illija Garashanin, Vaso Qubrilloviq, Dobrica Qosiq e t� tjer�.
�Historikisht, mund t� thuhet sot se populli shqiptar gjat� 140-150 vitet e fundit ka p�rjetuar kat�r gjenocide t� kryere nga forcat ushtarake serbe�, thot� Buxhovi.
Por, drejtori i Institutit t� Historis� Moderne n� Beograd, Mom�illo Pavloviq, thot� se t� pakt�n dy prej �gjenocideve� q� num�ron pala kosovare, jan� t� gabuara.
Sipas tij, relacionet shqiptaro-serbe nuk ishin shkak i vrasjes s� shqiptar�ve n� t� gjitha periudhat e p�rmendura, kurse esenca e problemit q�ndron se identiteti i shteteve, s� voni po tentohet t� zbehet p�rmes historis�.
��sht� rasti me at� se t� gjitha ato q� ting�llojn� boshnjakisht sot lidhen me Bosnj�n e tanishme, ose �ka ting�llon maqedonisht n� �far�do m�nyre paraqitet pjes� e Maqedonis� s� sotme��, thot� Pavloviq. �E historia �sht� e pandryshueshme�.
Por, historiani tjet�r i Akademis� s� Shkencave dhe Arteve n� Serbi, nga Instituti i saj Balkanologjik, �edomir Antiq, thot� se p�r t� mb�shtetur akuza p�r gjenocid duhet nj� verdikt nga Gjykata e Hag�s.
Ai n�nvizon se historiografia serbe ka b�r� rishikimin e historis� dhe fakteve q� posedon, n� baz� t� cilave hegjemonia p�r t� cil�n Prishtina akuzon shkenc�n n� Beograd, del krejt ndryshe.
�Ky �hegjemoniz�m� ka mund�suar q� Prishtina t� ket� 50 000 student�, thot� ai, nd�rsa pyet: �Mos vall� ka pasur ndonj� universitet serb n� Shqip�ri? Mos ka pasur shkoll� serbe n� Shqip�ri? A e dini ju se serb�t n� Shqip�ri, s�kan� guxuar t� ruajn� mbiemrat e tyre! Por �sht� dashur t� ruajn� ose emrin, ose mbiemrin serb�, thot� Antiq.
Por, n� Prishtin� s�rish ankohen se historiografia serbe ka shtremb�ruar faktet p�r t� glorifikuar popullin e saj n� syt� e bot�s dhe n� d�m t� shqiptar�ve.
Drejtori i Institutit t� Arkeologjis� s� Kosov�s, Enver Rexhaj, merr si shembull Betej�n e Kosov�s, p�r t� cil�n thot� se historiografia e plot� serbe, me m� shum� se 100 punime ose libra, e ilustron k�t� betej� si vet�m t� tyre, �ndon�se nuk luftuan vet�m ata p�r t� mbrojtur ortodoksizmin�.
Sipas tij, kjo gj� nuk q�ndron historikisht dhe nuk mb�shtetet nga burimet t� cilat thuhet se p�rdoren si dokumentim � 10 burime serbe t� koh�s, nga viti 1392-1440, nga Ravaniqanin dhe Danillo III.
Rexhaj thot� se k�to burime nuk e p�rshkruajn� fare betej�n.
�Ato m� tep�r kan� karakter fetar. Nj�ri prej autor�ve rus, n� shekullin XIX, Gylferdink, i studion ato burime. Merret me ��shtjen dhe hulumton n�p�r Serbi e Kosov�, dhe k�to burime serbe p�r Betej�n e Kosov�s i quan m� mir� t� kishin qen� t� paqena, sesa q� jan� dhe po japin konfuzion�, shton ai.
Por, arsyetimi i Rexhajt p�r Betej�n e Kosov�s shkaktoi neveri te koleg�t e tij n� Beograd, t� cil�t thon� se tjet�rsimi i k�saj lufte �sht� i pasuksessh�m meq� serb�t nuk do t� pranojn� q� ajo ngjarje historike t� jet� �multi-etnike�.
Profesori nga Instituti Ballkanologjik i ASHAS-it, �edomir Antiq, thot� se Beteja e Kosov�s nuk mundur t� p�rvet�sohet.
P�rkundrazi, po shpiket, tha ai, se n� k�t� betej� mor�n pjes� �frank�t, arvanit�t, bullgar�t dhe �ek�t�.
N� fakt, shtoi ai, ka autor� q� e konfirmojn� t� kund�rt�n, si Konstantin Jiriqek, i cili p�rshkruan se si Perandoria Osmane �pati aq shum� telashe me nj� popull t� panjohur si� ishin serb�t � n� fakt shtetin serb�.
Prap� Jusuf Buxhovi e sheh pozicionin e historiografis� serbe t� mb�shtetur n� mite dhe thot� se Beteja e Kosov�s m� shum� ka t� b�j� me falsifikime dhe mistifikime, sesa me realitet.
Sipas Buxhovit, edhe Jiriqeku �sht� shtremb�ruar nga historia serbe edhe beteja �sht� p�rdorur p�r t� th�n� m� von� se serb�t ishin t� par�t q� zot�ruan tok�n e Kosov�s.
�Historiografia, t� gjitha burimet � edhe Jiriqeku, nuk flasin p�r shtet mesjetar serb n� Kosov�, por flasin p�r Zhupani, flasin p�r despotate, p�r konstrukte q� m� shum� kan� qen� t� natyr�s religjioze, ta themi, sesa shtet�rore�, tha ai.
Megjithat�, shkenc�tar�t thon� hapur se historia e dy popujve �sht� shkruar mbar� e mbrapsht� n� vendet e tyre dhe se shum� doktrina t� gabuara m�sohen n�p�r institucione arsimore. Andaj, sipas tyre, lypset nj� intervenim i shpejt tek e v�rteta shkencore, duke rishikuar historiografin� e dy vendeve.
Dy pal�t thon� p�r nj�ra-tjetr�n se u mungon objektiviteti shkencor n� trajtimin e historis�.