Brahim AVDYLI:
- N� shenj� t� 100 vjetorit t� Pavar�sis� s� Shqip�ris�
"FEJA E SHQIPARIT �SHT� SHQIPTARIA"
(VASO PASH� SHKODRANI)
K�shtu, besimi i gjysh�ve tan� t� par� lidhet me Epirin e st�rlasht� dhe me Zotin, t� cil�t, p�rmes bij�ve t� tyre ilir� e kan� shp�rdar� n� t� gjith� popujt e qytet�ruar. Ne po kthehem prap� te Perandoria Bizantine, sepse ajo �sht� tema e jon�. K�t� perandori e kan� udh�hequr iliro-shqiptar�t.
N� t� v�rtet�, nuk besoj se ka vend n� bot�, q� em�rtimi i popullit, i v�ndit, i gjuh�s, i simbolit t� flamurit, t� ket� vet�m nj� p�rfaq�sues, si� �sht� rasti i kombit shqiptar. N� histori, besim, folklor, etnografi, arkeologji, monedhat e lashta, zbukurime arm�sh, djepi dhe veglat muzikore, etj. q� at�her� e deri n� dit� tona, e ka k�t� p�rfaq�sues t� vet�m dallues: SHQIPONJ�N.[1]
Aristoteli i lasht� i vendos "graikot" n� rrethinat e Dodon�s pellazge, q� �sht� vet� pellazg nga Stragjira e Maqedonis�. Kjo �sht� n� rajonet e sip�rme t� Pindit dhe Akelout, q� �sht� lumi i Epirit. Rreth Dodon�s dhe Akeout ishin fisi pellazgo-ilir i sell�ve[2]. Shqiptar�t e vjet�r harruan emrin arb�r, alban�, n� nd�rkoh� q� t� huajt� na quanin me emrat e vjet�r arban� ose alban�, si t� vetmit trash�gimtar� t� pandryshur t� rac�s s� bardh� argase, arbane, e ariane. Jan� k�ta t� gjith� trash�gimtar� e pellazg�ve t� vjet�r.[3]
"Arb�rit jo vet�m kan� p�rb�r� shumic�n e popullsis� ballkanike, jo vet�m se kan� lidhje t� shum�fishta origjine dhe historike me popullsin� e p�rtej Adriatikut (t� Italis�), por kan� qen� element aktiv emancipues n� historin� evropiane t� shum� mbret�rive, n� Ballkan, n� Azin� e Af�rt dhe n� Afrik�n Veriore. Shtetet moderne t� Egjyptit, Turqis�, Italis�, Rumanis�, Greqis�, Franc�s, etj. jan� disa nga shembuj t� veprimtaris� s� figurave t� shquara arb�rore".[4] Emrat "arb�r-shqiptar-albanez" jan� t� shpjeguara n�p�rmjet t� miteve dhe kjo �sht� rruga m� e drejt� e shpjegimit t� tyre.
Ne po kthehemi te Mesjeta e von�. Kjo �sht� l�n� me padrejt�si komb�tare n� periudhat e m� vonshme, si Rilindja. Nga kjo periudh� e Rilindjes sikur "b�het historia". Pra, mesjeta e von�, dihet mir�filli se mbetet "e studiuar" nga armiqt� tan� t� njohur serbo-sllavo-grek� apo greko-sllavo-serb�, si periudh� e adoptuar me pa t� drejt� nga ata, apo si nj� periudh� ende "e pastudiuar" sa duhet. Z�ri yn� ndihet me vonesa t� m�dha kohore, atje ku grek�t kan� th�n� se jan� "greke", p�rmes gjuh�s artificiale t� tyre. Gj�rat jan� th�n� me q�llim t� kund�rt, saq� syrin, veshin dhe trurin e topitur shqiptar e detyrojn� t� thot� se "nuk kan� eksistuar ilir�t", se "nuk ka fakte t� qenies s� tyre", se "nuk eksistojn� d�shmi t� trasformimit n� t� ashtuquajturit shqiptar�", se "nuk ka fakte se shqiptar�t kan� eksistuar q� m� par�", se "Kosova �sht� krijuar n� shekullin XX apo fillimin e shekullit XXI", etj. dhe qudi tjera peudoshkecore. N� historiografin� bot�rore dhe greke gj�jm� figura t� t�ra q� identifikohen si "grek�", vet�m pse e flitshin gjuh�n e vjet�r greke, q� nuk �sht� e nj�jta me greqishten e re, kur �sht� b�r� i njohur "kombi grek" n� baz� t� "p�rkat�sis� fetare ortodokse". T� gjith� k�tyre figurave, nga Rilindja Komb�tare Shqiptare u anashkalohet n� radh� t� par� etnia/kombi. Sado q� fshehet, p�rkat�sin� komb�tare t� tyre e zbulon qart�sisht vet�m objekti i vepritaris�. "Kombi grek" �sht� nj� "komb" artificial, me t� gjitha trevat autoktone shqiptare dhe personaliteteve q� e p�rb�jn� at�. Epiri jugor, pjesa e dyt� e Epirit, q� ishte dikur zona m� fort� shqiptare, ka mbetur padrejt�sisht n�n Greqin� nga Anglia dhe fuqit� e m�dha, me gjith� genocidin e madh shum�vjeqar anti-shqiptar, n� gjysm�n e dyt� shekullit XIX. Pra, Greqia ishte nj� sajes� e fuqive t� m�dha evropiane. N� fakt, ajo nuk eksistonte n� asnj� hart� ballkanike, deri n� shekullin e XIX. Greqia dhe Serbia p�rmes fes� ortodokse jan� shnd�rruar n� "kombe" artificiale. Ato desh�n t`i sundojn�, n� radh� t� par� shqiptar�t, t`i terrorizojn�, t`i vrasin e t`ua marrin gjith�ka q� kishin. Desh�n t`i p�rvet�sojn� e t� b�hen i nj�jt� me ta; t`i shpopullojn� nga trojet e veta apo t`i b�jn� p�r vete p�rmes fese ortodokse.
Sa her� q� flasin p�r "p�rkat�sisn� shtet�rore", grek�t e kan� p�rkat�sin� fetare dhe jo etnike, sepse etnia komb�tare atyre nuk u intereson, pasi jan� t� varur nga deklarimi fetar. Vet�deklarimi ka qen� nj� element kyq p�r t`ua vjedhur popullsin� shqiptar�ve dhe vazhdon t� jet� ende k�shtu.[5]
Kishat ortodokse greko-serbe, n� t� v�rtet� i urren mir�filli shqiptar�t, kur nuk duan t� shnd�rrohen n� "grek�" dhe n� "serb�". N� krye t� l�vizjeve antishqiptare ka qen� n� t� v�tet� prift�rinj�t ortodoks�, q� n� radh� t� par� kan� qen� frym�zuesit shpirt�ror t� nacionalizmit greko-serb� dhe t� masakrave t� tyre t� tmerrshme kund�r shqiptar�ve. Kjo gj� tregon se �sht� i p�rzier kryesisht me politik�n. Dhe, n� vend se t� jet� kisha paq�sore, ajo ka qen� kryesist antihumane. Procesi i helenizimit nis me b�rjen ortodoks dhe m�simin e gjuh�s greke.[6] Kishat Ortodokse kan� luajtur rol t� ashp�r n� zhvillimin e politikave nacionaliste antishqiptare n� Ballkan.
Avranit�t e quanin Greqin� e mesjet�s Arb�ri (Peloponezi dhe Atika). Faktet e vetme historike q� vijn� nga mesjeta d�shmojn� se n�n Greqin� kan� banuar vet�m shqiptar�t, t� cil�t e quanin veten e tyre avranit�, por P�r�ndimi i quante ata grek� ose qytetar� me nd�rgjegje greke.[7] N� librin "Stariot�t" t� autorit Paulo Pet�s, sipas vepr�s s� Elena Kocaqi-Levanti, thot� se avranitasit, pra stariot�t, vet�shpallen k�shtu me termin e njohur p�r shqiptar�t, edhe pse vinin nga kishat kishat ortodokse greke. Ata nuk dilnin si fraksion ortodoks i bashk�sis� shqiptare n� Venedik, por si fraksion avranitas i bashk�sis� greke.[8] Thuhet se asnj� shqiptar i Argosit nuk ka ditur t� flas� greqisht. P�r nj� gj� t� till� na rr�fejn� mjaft shqiptar� nga Athina. Fushat dhe rrethi i Atik�s, Eubes� jugore, Megar�s, Argosit dhe t� Korintit jan� edhe sot t� banuara t�r�sisht nga shqiptar�t.[9] P�rsa i takon popullsis� s� Epirit malor, dihet mir�filli se grek�t nuk arrit�n kurr� ta shkomb�tarizojn�[10].
Shqiptar�t, n� p�rgjith�si, do t`i quajn� helen�. Grat� shqiptare, n� viset e pak�ta t� Atik�s, kur dalin n� rrug� flasin greqisht, sepse mendojn� se t� huajt po i v�rejn�. N� ishujt e Hidr�s, Specias dhe Salamin�s e t�r� rinia di greqisht[11]. Kjo gj� d�shmon qart� se banor�t e Atik�s dhe Peloponezit kan� qen� shqiptar�. Helenizmi i avranitasve ka qen� t�r�sisht artificial, kryesisht i keqkuptuar apo edhe i detyruar p�r tu b�r� "grek�".
Duhet t� v�m� n� dukje se fanariot�t, q� ishin frym�zuesit e par� t� Kish�s Ekumene t� Kostandinopoj�s nuk kan� qen� "greke", por kan� qen� nj� shtres� e intelektual�ve nga etnit� e tjera, q� flitshin zyrtarisht greqisht, sepse kjo ishte saksionuar. Intelektual�t nga viset e ndryshme t� Ballkanit p�rdornin gjuh�n e Kish�s Ortodokse p�r arsimin e tyre, pasi ata ishin t� krishter� ortodoks�. Kjo gj� u b� nj� b�rtham� e fort� ideologjike e helenizmit q� do t� asimilonte m� pas etnit� q� banonin n� t� ashtuquajtur�n Greqi.[12] Me iden� se "helen� �sht� ai q� do t� b�het i till�", greqia e shikonte qart� past�rtin� nacionale t� lidhur ngusht� me past�rtin� fetare. K�shtu u arrit me dhun� q� t� b�heshin t� tilla t� gjitha etnit�, duke shtuar k�shtu n� m�nyr� artificiale numrin e popullsis� dhe territorin q� e absorbonin.[13]
Kultura e vjet�r antike u vidhej gjysh�ve t� lasht� t� shqiptar�ve. Atyre, jo vet�m q� u kan� vjedhur tokat dhe popullsin�, por edhe meritat q� kishin n� kultur�n dhe historin� bot�rore, q� �sht� nj� veti e ult� e dinake greke. Sipas k�saj ideologjie, helen �sht� nj� person q� ndan� idealet e kultur�s antike t� epok�s klasike. Pa marr� parasysh se i cil�s etni �sht�, i badh� apo i zi, mund t� jet� helen, n� qoft� se i p�lqen kultura filoheleniste. Termi "helen" p�rdoret p�r t� gjith� ata q� e refuzojn� etnin� e tyre dhe marrin false etnin� helene. K�shtu mund t� thuhet lirisht se grek�t modern� kan� braktisur realitetin dhe jetojn� pore n� bot�n e tyre ideale.[14]
Q� nj� njeri t� b�het helen duhet t� ket� d�shir� n� rend t� par� t� jet� i till�. Ky �sht� thelbi i thukt� i ideologjis� greke.[15] T� jesh helen duhet t� jesh ortodoks. Feja �sht� tipari kryesor dhe i padiskutuesh�m i helenizmit.[16]
Q� t� jesh helen duhet t� m�sosh dhe gjuh�n e ashtuquajtur greke. Gjuha e vjet�r greke nuk mund t� kuptohet nga fol�sist e gjuh�s s� re greke, e cila �sht� l�nda m� e v�shtir� n� shkoll�. Gjuha e re quhet gjuha diometiki.[17]
Por, le t� shohim edhe nj�her� sipas internetit italian se �ka do t� thot� termi "perandoria bizantine". Shprehja "perandoria bizantine" iu referohet n� m�nyr� pre�ize "etnis� politike", e cila, nj� koh�, ka dominuar bot�n e mesdheut.[18] K�t� e quajn� me pa t� drejt� si baz� t� kolonis� greke, pa i kushtuar r�nd�si t� ashtuquajtur�s "kultur� greke", q� �sht� n� t� v�rtet� nj� kultur� shqiptare me petka gjuh�sore greke.
Grek�t pretendojn� se jan� trash�gimtar�t e trash�gimis� bizatine, edhe pse ajo quhej Perandoria Romake e Lindjes me qend�r n� Kostandinopoj�, sepse ajo e ka pasur si gjuh� zyrtare greqishten e vjet�r, q� edhe sot e flasin r�nd� helen�t aritificial, duke e marr� gjuh�n zyrtare t� Bizantit dhe duke anashkaluar popullin iliro-shqiptar�. Nj� shtet i krijuar m� pas, n� gjysm�n e dyt� t� shekullit XIX, p�rvet�son gjuh�n e nj� perandorie q� ka ekzistuar para tij, dhe kjo �sht� nj� rren� e kulluar grekofile.
Kemi par� se Bizanti ishte nj� armik i madh i helenizmit. Filozof�t e lasht� helen dhe mrekullit� e artit t� lasht� u zhduken me fanatiz�m nga prift�rinjt dhe murgjit bizantin�. Kjo kultur� kishte dometh�nie pagane. Greqia e dit�ve t� vona nuk ka lidhje me Bizantin, por shqiptar�t, q� themeluan dhe e rrit�n.[19] Pra, kultura e vjet�r e territorit t� Greqis� ishte e kultur�s pagane.
Ne po marrim nj� shembull nga kjo kultur�. N� Mesjet�n e von� (shekujt 14-15), n�p�rmjet 21 emrave t� njohur t� Evrop�s, nd�r t� cil�t ishin n� radh� t� par� Giordano Bruno, Tomaso Moro, Erazmo Rotterdam, Martin Lutero, Fran�esko Bacone, Schales de Bovelles, etj. vie emri i Giorgio Gemisto Pletone, q� do t� thot� shqip: Gjegj Xhemisht Pletoni (1355-1452). Mbiemrin e kishteXhemishti, por supermbiemrin apo mbiemrin artificial e mori "Pletoni", pas studimit t�r�sor t� librave t� Platonit, sikur t� jet� "nj� Platon i dyt�", sado q� kualifikohet si "filosof grek" nga studiusit e jet�s dhe vepr�s s� tij, edhe pse ishte i lindur n� qytetin e Konstantinopoj�s.[20]
P�r te, nuk jepet p�rkat�sia etnike, sikurse ndodh� p�r shum� figura t� shquara para tij, t� perandoris� Bizantine, ku komb�sia e humb� vler�n e vet� dhe identifikohet kryesisht me fet�. K�ta njer�z t� m�dhenj t� artit, kultur�s, shkenc�s, mendimit dhe filozofis� em�rohen si "bizantin�", si "grek�", nd�rkoh� q� p�rkat�sia ilire, shqiptare dhe arb�rore kaloheshin anash, pra nuk p�rmendeshin.
Pletoni ishte njoh�s i mir� i trash�gimis� shkencore, filosofiko-fetare t� pellazg�ve, i historis� dhe teologjis� s� fes� katolike, ortodokse dhe islamike. Ai jetoi n� p�riudh�n e �thurjes s� plot� t� shtetit bizantin dhe veprimtaris� s� shumt� dogmatiste t� feve t� reja q� po krijoheshin at�bot�.[21] Ai v�rtetoi se "Fet�, n� nj� far� m�nyre p�rfaq�sojn� deg�t e nj� peme, ezoterizmi �sht� trungu, dhe shkenca e lasht� jan� rr�nj�t e tij; sa m� shum� zgjaten t� parat nga trungu, aq m� shum� ato jan� larguar nga e v�rteta".[22] Pletoni nuk ishte ateist, por ngulte k�mb� n� nj� besim, at� burimor dhe ezoterik, q� ishte nj� besim pellazg, pra ilir�, q� do t� thot� shqiptar. Dalja e besimeve t� tjera, atyre katolike, ortodokse dhe islame, i kishte sjellur njer�zimit vet�m nj� gj�:konflikte t� vazhdueshme. Pletoni zot�ronte nj� paqe univesale. N� k�t� periudh� kisha ishte b�r� pushtet paralel me sundimtar�t dhe k�to b�nin nj� rrezik p�r t�r� jet�n dhe vepr�n e Pletonit.[23] Reformat e veta politiko-fetare, "Traktati mbi ligjet" e shkroi dhe e ruajti n� fsheht�si.
Me mendimin e tij lidhej tradita e mendimit filozofik, duke e filluar nga Minosi, Numa, Likurgu, Prift�rinjt� e Dodon�s, Shtat� t� Diturit, Parmenida, Plutarku, Timeo, Magjistar�t, etj. e deri te Brahman�t, duke e b�r� analiz�n e mendimit filozofik t� lasht�sis� e deri te Aristoteli, i cili, n� bot�n intelektuale p�r�ndimore zgjonte polemika t� shumta, ku nuk p�rputhej me mendimet platonike pararend�se, t� cilat i ringjallte Pletoni.
Ky filosof i bot�s s� at�her�shme i pasuroi ato me zbulimet e reja, t� cilat i njohu gradualisht p�r�ndimi evropian. Ai ua b�ri t� njohur edhe "Geografin�" e Strabonit, q� nuk njihej n� at� koh�. Veprimtaria e Pletonit kishte p�r q�llim q� ti sh�rbenin nj� q�llimi praktik, sidomos p�r bashk�kombasit. Nd�r veprat e shumta t� tij, �sht� "Manuali i astonomis�", "Orakujt magjik� t� dishepujt e Zarathustr�s", t� dy "Komentet", "Lutja ndaj Zotit Nj�", "D�shmi natyrale t� Zotit", "Historia e Islamit nga vdekja e Muhamedit deri n� pushti-min e Kret�s 827-828", "Mbi historin� e Asir�ve dhe Med�ve", "Mbi fushat�n e Aleksandit t� Madh", "Mbret�rimi maqedonas dhe p�rshkrimi i Thesalis�", "Korigjimi i disa gabimeve t� Strabonit", "P�rgjigje Skolarios", "Traktati mbi muzik�n", "P�rmbledhje e doktrinave t� Zarathrust�s dhe Platonit", "Traktati i Ligjeve", "Traktati i Virtytit", "P�rshkrimi i Peloponezit", "P�rmbledhje e disa elementeve t� retorik�s", "Traktati mbi Homerin", etj. etj. [24]
Dishepullin e Zarathustr�s n� gjuh�n italiane e thon� tekstualisht k�shtu "dottrina di Zoroastro (Zarathrustra)"[25]. FjalaAstro, do t� thot� Stern[26], nd�rsa n� shqip, do t� thot� "Ylli". Nd�rsa, fjala "Zoro" do t� thot� n� shqip "Agimi, m�gjesi", pra"Ylli i m�gjesit". Fjal�n "Zarathrustra" e kuptojm� m� mir� n� shqipen letrare "Ylli i m�gjesit", se sa n� greqishten e vjet�r.
Gjergj Xhemishti-Pletoni ka sjell� nj� d�shmi t� r�nd�sishme p�r origjin�n e tij. Duke shkruar nj� p�rkujtim p�r perandorin ilir/arb�r Emanuelin e II, Paleolog, ai b�n nj� "leksion" t� historis�:
"Ne, mbi t� cil�t ju sundoni e keni pushtet, jemi helen� nga raca (arb�r t� besimit pagan, th�nie nga Fatbardha Demi), si� �sht� d�shmuar nga gjuha jon� dhe shkollimi yn� st�rgjyshor... N� k�t� tok� del se hellen�t kan� jetuar gjithmon�, aq sa mund t� kujtoj� kujtesa njer�zore; asnj� njeri nuk ka jetuar para tyre... vet� hellen�t, duket se kan� qen� zot�ruesit e saj dhe nuk e kan� braktisur kurr�".[27]
At�her�, hellen�t kan� qen� pellazg� pagan�, pra ilir� apo arb�r. Gjuha e vjet�r greke e shkruar dhe kthyer n� gjuh� treg�tare, sikurse gjuha e sotme treg�tare e ka marr� t� nj�tin p�rdorim.
Kjo �sht� ar�syeja q� kjo periudh� dhe hap�sir� �sht� quajtur "bota helenistike".[28] Hulumtimi i historis� nuk duhet t� filloj� nga Greqia dhe Roma e lasht�, por duhet t� filloj� nga ata q� kan� lidhje me qytet�rimet e tjera. Ato nuk guxojn� t� quhen gj�ra"t� kap�rcyera" apo "t� panjohura".[29] Greqia q� sot b�rtet e g�rvishtet se "zhvilloi artet e bukura, poezin�, dram�n, proz�n, skulptur�n, filozofin�" i takonin Hellad�s s� vjet�r. Hellada, n� fakt, nuk mundi asnj�her� t� formoj� nj� shtet t� plot�, qoft� n� form�n e Mbret�ris� apo t� Federat�s.[30] T� k�saj kohe do t� marrim tri mbret�rit� dhe kryesoret t� Iliris� s� Jugut:
a) Mbret�ria Dardane;
b) Mbret�ria Molose apo Lidhja Molose, q� u z�vend�sua me emrin Epir;
c) Mbret�ria e ilir�ve t� mir�fillt�. [31]
Nga jeta dhe vepra e Pletonit na d�shmohet e v�rteta q� del nga e kaluara pellazge e "Greqis�" s� sotme. N�n ndikimin e Pletonit, figuara m� e shquar e Rilindjes italiane, Kozimo de Medi�i (Cosimo de` Medici) e hapi n� Firenc� Akademin� p�r studimin e Platonit(Accademia Platonica a Firenze), q� u vijua nga Roma, Napoli, etj.[32] Pra, Gjergj Pletoni ka sh�nuar nj� kthes� n� mendimin filozofik dhe ndikoi fuqimisht n� eliten evropiane.
Por, nuk �sht� i vet�m ai q� ndri�on n� dijen e rruzullit tok�sor. Si� thot� Fatbardha Demi, kur sundon p�r�ndia pellazge Sellena, kurr� nj� yll i vet�m nuk mund� q� t`a ndrit� qiellin e err�t t� nat�s. Titullin "Konsull i fillozof�ve", ia ka dh�n� p�r shembull Universiteti i Konstandinopoj�s Mikel Konstandin Psellit (1018-1878), duke p�rfshir� probleme t� astronomis�, mjek�sis�, fizik�s, matematik�s, etik�s, teologjis�, alkimis�, topografis�, muzik�s, etj.[33]
Zyrtarisht, n� k�t� periudh�, banor�t e Perandoris� Bizantine t� Lindjes em�rtoheshin si "romei", q� n�nkuptonte lidhjen e hershme me qytet�rin� romake t� lindjes, dhe jo p�rkat�sin� etnike. Perandoria Bizantine quhej n� fakt Perandoria Romake e Lindjes. Ka plot� dijetar� q� nuk jan� studiuar sa duhet dhe nuk dihet se cilit komb i p�rkisnin.
Duke p�rdorur gjuh�n greke si gjuh� t� dyt� zyrtare dhe duke e nd�rruar k�t� gjuh� n� nj� gjuh� t� vetme zyrtare, Perandoria Bizantine filloi t� quhej me pa t� drejt� "Perandoria Greke". Kur thuhet "bizantin", n�nkuptohet "greqia", e cila, kryesisht, ka qen� kryesisht dy gjuh�she, shqip dhe greqisht, por shikuar historikisht, ajo nuk njihet n� at� koh� si e till�. K�to abuzime jan� abuzime t� viteve t� m�vonshme, kryesisht fetare, jo etnike. Perandoria Bizantine e la k�t� "prov�" p�rmes gjuh�s s� vjet�r greke, me t� cil�n, koh�t e fundit b�n� zhurm� t� madhe Greqia, e ngriti z�rin e saj nga nj� "komb" i pa qen� n� nj� komb i fes� otodokse. Me k�t� e zhyt� deri n� pafund�si kombin shqiptar, sikur nuk ka ekzistuar m� pare; e injoron t�r�sisht, ndon�se nuk ka zbritur prej qiellit, por ka ardhur prej ilir�ve dhe ka mbetur gjall� p�rmes err�sir�s pes� shekullore t� perandoris� osmane.
�ka nuk e b�n� dot greku e b�jn� pa prites� serbo-sllav�t, dhe anasjelltas, �ka nuk e b�jn� serbo-sllav�t e b�n me dor�n e tyre t� pabes� e artificiale Greqia. Grek�t nuk kan� rrjedhur nga hellen�t, sepse hellen�t e vjet�r ishin pagan�. Pastaj, hellen�t nuk ishin"komb", sepse ishin nj� pakic� n� gjith� territorin q� sot quhet "Greqi" dhe nuk kishin mund�si t� shpallnin at�her� "nj� mbret�ri", as kur ishin kthyer me dredhi n� fen� ortodokse.
K�shtu u "konvertuan" n� Grek� hellen�t e avranitasit dhe u masakruan, u vran�, u eliminuan me tradh�ti t� pa par� shqiptar�t, dhe u shpopulluan n�p�r bot� duke shpikur se jan� "turq", t� pabes�, tradh�tar�, etj. ata q� ka qen� nj� popull i shenjt� shqiptar i Epirot�ve. Ata qen� heret t� edukuar nga p�r�ndit� e Dodon�s antike pellazgo-iliro-shqiptare q� t� shtrijn� dor�n e tyre p�r ta ndihmuar e jo p�r ta vrar�, n� koh�n kur ardhacak�t, q� vinin brez pas brezi nga Libia e Afrik�s, si korbi t� zi, si� thot� mendimi popullor i shqiptar�ve, duke u p�rzier me shumic�n e popullit autokton� t� asaj treve e duke adoptuar me dhun� t� dh�nat e shumta t� gjenealogjis�, t� krijimit, t� gjuh�s, t� mendimit e filosofis� dhe shkenc�s, t� arteve dhe t� let�rsis�.
Shqiptar�t, u masakruan dhe u diskriminuan barbarisht, sepse ata nuk e m�suan greqishten e tyre artificiale. Helenizimi grekofil �sht� i shpifur.
Vrapimi i tyre p�r t� kooptuar shqiptar�t m� tutje p�rmes fes� ortodoke, e cila tashm� �sht� shnd�rruar n� nj� "komb", ka dalur nga ngjyra e vet.
K�t�, do ta shohim n� vijimet e m�vonshme...
[1] Fatbardha Demi, "Tre emrat e gjuh�s dhe kombit ton�: arb�resh-alban, mish�rojn� historin� zanafillore t� Evrop�s", publikuar te http://dituria.se, 14 Maj 2012.
[2] shiko m� gj�r� n� vepr�n e Besnik Imerit, "Epiri, nj� histori pellazgo-shqiptare", Tiran� 2012, faqe 82.
[3] shiko, po aty, faqe 83.
[4] Fatbardha Demi, n� let�rp�rgjgjen e dat�s 19 Shkurt 2013.
[5] Shiko librin e Elena Kocaqi-Levanti, "Planet p�r zhdukjen e shqiptar�ve", Email, Tiran� 2010, faqe 9.
[6] po aty, faqe 10.
[7] po aty, faqe 29.
[8] Petta Paulo, "Stariot�t, ushtar�t shqiptar� n� Itali", Tiran� 2006, faqe 31.
[9] Luis Beonlew, "Greqia p�rpara grek�ve", Plejad, Tiran� 2008, faqe 54.
[10] po aty, faqe 51.
[11] po aty, faqe 55.
[12] Elena Kocaqi-Levanti, po aty, faqe 74.
[13] po aty, faqe 75.
[14] po aty, faqe 80.
[15] po aty, faqe 83.
[16] po aty, faqe 84.
[17] po aty, faqe 86.
[18] shiko faqen e internetit, http://tradizione.oodegr./tradizione_index/storia/ternbizant.htm, spas Clinton R. Fox.
[19] vepra e p�rmendur e Kocaqit-Levantit, faqe 88-89.
[20] shiko th�nien direkte t� Marsilio Fi�inos, n� http://filosofico.net/pletone.htm
[21] Fatbardha Demi, "Racizmi historik, d�shmi e mend�sis� ideologjike dhe polemike e s� kaluar�s dhe nxit�s konfliktesh n� t� ardhmen", t� d�rguar me post� elektronike te autori, ose nga publikimi n�http://revistadrini.com, me 10.02.2013.
[22] Moreno Neri, "Pletone tratto delle virtu", Bonpiani Testi a Fronte, Milano 2010, faqe 12, cituar sipas artikullit t� cekur t� Fatbardha Demit.
[23] artikulli i p�rmendur, po aty.
[24] artikulli i p�rmendur i Fatbardha Demit.
[25] shiko faqen elektronike http://filosofico.net/pletone.htm.
[26] shiko p.sh. Taschenbuch, Italienisch W�rterbuch, Sonderausgabe, Taschenbuch, M�nchen 1998, faqe 19.
[27] Romilly Jenkins, "Bizanti dhe Bizanntizmi", Plejad, Tiran� 2001, faqe 21 e 61, cituar sipas Fabardha Demit.
[28] Eva Brinja, "Antikiteti, hellen�t jan� ilir� t� zbritur n� Egje", Ilar, Tiran� 2005, faqe 197.
[29] po aty, faqe 200.
[30] po aty, 2004.
[31] po aty, faqe 205.
[32] Giogio Gemisto Pletone, http://filosofico.net/pletone.htm.