Nga Flori Bruqi:Jeta dhe vepra John Griffith Chaney London (1876-1916)




Jack London, (sq.: Xhek London),pseudonim i John Griffith Chaney London (1876-1916) ishte shkrimtar i shquar amerikan i fillimit të shek. XX. Lindur në San Francisco, Kaliforni, më 12 janar 1846, ai, sipas disa biografëve ishte biri i paligjshëm i një astrologu ambulant irlandez i cili nuk e njohu asgjëherë. E ëma , Flora Wellman, e bija e një shpikësi nga Ohio, kur ai ishte akoma 8 muajsh u martua me një fshatar të ve. Jack (Xheku), u rrit prej nënës së tij dhe njerkut, John London (Xhon London) nga i cili mori dhe mbiemrin që përdori përgjithmonë. Mbaroi shkollën fillore më 1889 dhe në pak vite ndërroi dhe kreu shumë lloj punësh shpesh dhe jolegale në molet e Oaklandit dhe rrugët e San Franciskos. Shumë shpejt u gjend i përzier me shoqëri kondrabandistësh dhe hajdutësh. Punoi si llustraxhi, si gazetashitës trotuaresh, si gjuetar fokash dhe si marinar në anije balenash.


U kthye pastaj në Oakland për të vazhduar studimet në Oakland High School, ku dhe mori pjesë në redaksinë e gazetës shkollore "The Aegis". Më 1896 arriti të hyjë në Universitetin e Kalifornisë të cilin e braktisi pastaj një vit më vonë për arësye financiare. Në korrik të po atij viti u nis për Klondike, me ekspeditat legjendare të floririt.Në këtë rajon të Alaskës, Jack London shkruajti pastaj tregimet e tij të para të suksesshme. London arriti të shkruajë, në një periudhë 15 vjeçare, 49 vëllime librash të çdo lloji, duke u bërë kështu shkrimtari më i famshëm dhe gjithashtu edhe më i paguari i atij pesëmbëdhjetëvjeçari (1904-1916). Por veprat që e bënë të pavdekshme famën dhe stilin e tij janë romanet me aventura: "Kushtrimi i të parëve",(1903), "Ujku i Detit", (1904), "Dhëmbi i Bardhë", (1906); romani autobiografik: "Martin Eden" dhe ai fantastiko-politik: "Thembra e Hekurt". Vdiq, (mendohet të jetë vetëvrarë i shkatërruar nga alkooli), në moshën 40-vjeçare në Glen Ellen, Sonoma County, Kaliforni më 22 nëntor 1916. Proza e tij mbetet një nga më të fuqishmet në antologjinë amerikane dhe jo vetëm. Ishte dhe mbetet shkrimtari anglo-sakson më i përkthyer në gjithë botën, sidomos në Evropë. London ishte një shkrimtar me ide socialiste, por shumë romantik, naive, konfuze dhe kontradiktore.


Megjithatë vepra e tij gjeti përhapje shumë shpejt në Bashkimin Sovjetik, në vëndet e kampit socialist si dhe në Shqipëri. Nga ana tjetër, bindjet e tij për nevojshmërinë e egzistencës së "racës superiore", u gjetën të vlefshme dhe patën sukses edhe në letërsinë për fëmijë dhe të rinj në Gjermaninë e Hitlerit apo edhe në Italinë fashiste në vitet '20 dhe '30. Në të gjitha këto vënde, regjimet në fuqi ditën t'a interpretonin "ngatërresën" e ideve londoniane dhe t'a shfrytëzonin në interes të politikës së tyre.

NOVELAT


Tregime të shkurta

  • A Curious Fragment (1908)
  • A Piece of Steak (1909)
  • A Relic of the Pliocene (1901)
  • A Thousand Deaths (1899)
  • An Odyssey of the North (1900)
  • All Gold Canyon
  • Diable — A Dog (1902), u riemërua Bâtard in 1904
  • By The Turtles of Tasman
  • Even unto Death (1900)
  • Goliah (1910)
  • Good-by, Jack (1909)
  • In a Far Country (1899)
  • In the Forests of the North (1902)
  • Keesh, the Son of Keesh (1902)
  • Love of Life (1905)
  • Moon-Face (1902)
  • Negore the Coward (1904)
  • Samuel
  • South of the Slot (1909)
  • The Apostate (1906)
  • The Chinago (1909)
  • The Death of Ligoun (1902)
  • The Dream of Debs (1909)
  • The Dominant Primordial Beast (1903)
  • The Enemy of All the World (1908)
  • The God of His Fathers (1901)
  • The King of Mazy May (1899)
  • The Law of Life (1901)
  • The Leopard Man's Story (1903)
  • The Madness of John Harned
  • The Man With the Gash (1900)
  • The Mexican
  • The Minions of Midas (1901)
  • The One Thousand Dozen (1903)
  • The Red One (1918)
  • The Rejuvenation of Major Rathbone (1899)
  • The Scarlet Plague (1912)
  • The Seed of McCoy (1909)
  • The Shadow and the Flash (1903)
  • The Strength of the Strong (1911)
  • The Sundog Trail
  • The Unparalleled Invasion (1910)
  • The White Silence (1899)
  • To Build a Fire (1902, revised 1908)
  • Told in the Drooling Ward
  • To the Man on Trail
  • War (1911)
  • When the World was Young (1910)
  • Who Believes in Ghosts! (1895)