Nga Franco Venturini (Corriere della Sera)
Nëse Mao Ce Duni do ishte i gjallë dhe do ishte europian, të paktën me fjalë do të dinte se si të sillej me valën sizmike të tregjeve, duhet, do të thoshte, një "hap i madh përpara”. Ai kishte shijen e përkufizimeve, dhe do të kishte kuptuar, në hendekun e dallimeve midis Kinës totalitare të 1958 dhe Europës demokratike të sotme, që për të përballuar rrezikun nuk duhet zmbrapsur. Nuk është e mjaftueshme që të hapim llogore mbrojtëse, që shpesh janë provuar se nuk janë gjendje për të ndaluar armikun e padukshëm të mosbesimit, edhe në qoftë se europianët, duke bërë kështu, paradoksalisht, kanë ardhur për një rezultat pozitiv: është bërë e qartë, euro-ja është nudo me ose pa kontaminimit që vjen nga SHBA-të, të zhveshur nga drejtuesit e saj politik, është në hall e gjithë euro-zona (pra, e gjithë Europa), që është pezull mes falimentimit dhe ri-nisjes së madhe.
Sigurisht, që të sotmit nuk janë udhëheqës të mëdhenj, dhe jo vetëm në Europë, kjo është i njohur. Por rënia e burrave të shtetit jo domosdoshmërish do të çonte në një verbëri vetëvrasëse. Dhe këtu lind problem-i parë: natyra e aksit të vjetër franko-gjerman. Në orkestrën e stonuar europiane, janë ende Sarkozi dhe Merkel, që rrahin ritmin me komunikatat e tyre të përbashkëta, për të shpërndarë lëvdata apo qortime, duke vendosur kufirin e mundur para çdo mbledhjeje. Por me një risi të madhe: çifti u bë një treshe, sepse, pavarësisht nga të gjitha dallimet e dukshme në role dhe në lidhje me qeveritë kombëtare, Banka Qendrore ka marrë detyrat e drejtimit dhe të veprimit si kurrë më parë. Në fakt, Europa e sotme është e drejtuar nga një aks Merkel-Sarkozi, Trichet, e cili në tetor do të bëhet Sarkozy-Merkel- Draghi.
Dhe është në këtë treshe, ky vendoset çështja vendimtare gjermane, ajo që mund të lejojë ose të ndalojë një hap "të madh përpara” në nevojat e eurozonës. Së fundi të vetëdijshëm se janë në prag të humnerës dhe se Gjermania do të vuante dëme nga një rënie ekonomike, zonja Merkel ka rënë dakord me 21 korrik për të forcuar e Fondin e shpëtimit të Shteteve (FESF) dhe të rrisë fleksibilitetin e saj, duke e lejuar atë të japë hua, për të ndërhyrë në tregun sekondar të bonove të qeverisë dhe madje edhe për të rikapitalizuar bankat me probleme.
Zhvillimi i mekanizmit të ri do të përfundojë më së miri në samitin e shtatorit, gjatë së cilës Banka Qendrore Evropiane duke marrë kompetenca që i përkasin FMN-së. Optimistët e shohin në këto marrëveshje, shfaqjen e një lloj "Fondit Monetar Europian", dhe theksojnë se ajo ishte një hap i rëndësishëm në drejtimin e duhur. Cka është sigurisht e vërtetë. Por, duke bërë një përpjekje që duhet të këtë kushtuar shumë, deh se Angela Merkel nuk e ka kaluar ende Rubikonin e saj.
Gjermania nuk mendon që BE-ja të bëhet një "bashkim i transfertave". Refuzo, pra një kriter të solidarizimit të institucionalizuar që do të detyronte atë të paguante për ata që nuk kanë bërë sakrifica. Këto sakrificat që gjermanët kanë bërë në dekadën e fundit, dhe që janë në origjinën e rritjes aktuale ekonomike dhe të prosperitetit. Jo, pra, eurobondeve, që do të kishin efektin e bashkimit të totalit të borxhit. Vija e ashpër me Greqinë, dhe, sot, edhe vija e ashpër edhe pragmatike me Italinë dhe Spanjën, që nuk kanë bërë reformat e nevojshme ose janë shumë të ngadalshme.
Një qasje e ngjashme ka arsye historike dhe baza kushtetuese. Por pyetja e vërtetë që lind është vullneti politik. Popullariteti i zonjës Merkel tashmë ka vuajtur shumë, publiku është më pak i prirur për "të paguar për të tjerët", përtej një pike të caktuar, në 2013 në Gjermani do t kemi votime. Aj do të jetë aq i fortë dhe po kështu kaq europiane, Kancelaria, për të çaktivizuar përplasjen mes lehtësisë së ligjshme të politikës dhe vizionit të burrave të Shtetit, duke përfshirë edhe demokracinë nacionale dhe të ardhmen e Europës?
Nëse përgjigja gjermane është pozitive do të bëhet e pranueshme një përgjegjësi e përbashkët përballë borxheve kombëtar, kështu eurobondet do të bëheshin një mjet koherent të strukturës së re, nga Fondi për të shpëtuar shtete, mund të kalohet në atë formë të financave të qeverisë Mbikombëtare, që sot nuk ekziston dhe se me mos qënia e saj stimulon dobësinë e euros.
E gjithë kjo, natyrisht, do vazhdojë të mbajë nën presion (si në Itali) qeveritë ngurruese dhe opozita kundërshtuese pak pro-aktive, vonesa taktike (dhe është ende rastin I Italisë) si përpjekjet për të mbrojtur interesat e tyre elektorale duke e njohur me "na detyrojnë të tjerët ". Basti, prapa sëpatës së tregjeve, është ky "hap i madh përpara", që në përfundim do të jetë shumë më ambicioze se ajo e Mao-s. Aq ambicioze sa ishte e pamundur të arrihej edhe në Mastriht. Aq e nevojshme është shpresa në Gjermani, po aq edhe në "treshe" e re europiane.