Γράφει ο Αλέξανδρος ΠιστοφίδηςΜετά την απόρριψη του σχεδίου Πόλσον, η Wall street έχασε ήδη 700 μονάδες και ο Nikkei σήμερα το πρωί έχανε ήδη 5%. Στην Ευρώπη μας, πριν αλέκτωρ λαλήσει μια φορά άρχισαν ήδη να δοκιμάζονται οι «γενικοί ευρωπαϊκοί προσανατολισμοί και οι ενιαίες κοινές πολιτικές» διαβουλεύσεων και αληλλεγγύης. Καταλύτης, η «Μαύρη Δευτέρα», όπως χαρακτηρίστηκε η 29η Σεπτεμβρίου, και αφορμή το γεγονός της σωτηρίας της Hypo Real Estate τράπεζας με 35 δις από το γερμανικό κράτος, δίχως την ενημέρωση των Βρυξελλών. Η ολλανδή Επίτροπος Ανταγωνισμού, έντονα ενοχλημένη, δήλωσε πως «αυτή η ενέργεια θα έχει συνέπειες». Ο εκπρόσωπος τύπου του Προέδρου της Επιτροπής, του Μπαρόζο, ζήτησε διπλωματικά και αόριστα από όλα τα κράτη μέλη «να μείνουν πιστά στους κανόνες ανταγωνισμού της ΕΕ». Τα λόγια τους δεν φαίνεται να τρομάζουν πλέον κανέναν αρχηγό κράτους μέλους, αφού ο αληθινός τρόμος χτυπάει ήδη τις πόρτες όλων. Μέσα σε μια ημέρα, χθες, κρατικοποιήθηκαν ή εξαγοράστηκαν
ιδιωτικές τράπεζες στη Μ. Βρετανία, στη Δανία, στο Βέλγιο, στη Γερμανία και στην Ισλανδία, δίχως να φαίνεται κάποιο τέλος στις χρεοκοπίες ευρωπαϊκών τραπεζών. Μέχρι πριν λίγες ημέρες οι ηγέτες της Ευρώπης, οι υπουργοί οικονομίας και οι πρόεδροι τραπεζών μας καθησύχαζαν. Προχθες ακόμη ο έλληνας πρωθυπουργός μας καθησύχαζε με το επιχείρημα πως η Ευρώπη δεν έχει καμία σχέση με το λεγόμενο αγγλοσαξονικό οικονομικό μοντέλο των ΗΠΑ και αίφνης, μέσα σε μια ημέρα «ήρθαν τα πάνω –κάτω». Ολοι σήμερα μιλούν για το τέλος μιας εποχής, το τέλος της αλαζονείας, το τέλος της λεγόμενης ελεύθερης αγοράς που έγινε αχαλίνωτη, άπληστη, αδίστακτη και απρόβλεπτη. Ολοι στην Ευρώπη άρχισαν να ψάχνουν για αποδιοπομπαίους τράγους. Κάποιοι τους ανακάλυψαν στους άπληστους, καλοπληρωμένους και (προς λύπη του Μ. Ανδρουλάκη) ανίκανους Μάνατζερς. ( Μόνο ο Χατζηδάκης τους ψάχνει στην Ολυμπιακή και τον ΟΣΕ) Κάποιοι άλλοι τους ψάχνουν στiς λεγόμενες εταιρείες αξιολόγησης φερεγγυότητας τις Credit Rating Agencies (CRA). Οι γνωστότερες από αυτές, οι οποίες αξιολογούν την φερεγγυότητα κρατών και επιχειρήσεων, είναι oι Moody’s και η Standard & Poor’s. H δεύτερη είναι γνωστή για την κομπίνα με την χρεοκοπία του αμερικανικού ενεργειακού κολοσσού Enron. Aν θυμάστε καλά, πέντε ημέρες πριν χρεοκοπήσει η Enron, η φερέγγυα στις εκτιμήσεις της Standard & Poor’s την χαρακτήρισε εταιρεία απόλυτης φερεγγυότητας. Ενώ λοιπόν οι περισσότερες χώρες, οι οποίες στο πλαίσιο των ιδιωτικοποιήσεων κατήργησαν τους κρατικούς μηχανισμούς ελέγχου και αξιολόγησης, γνώριζαν ότι οι CRA (δεν είναι καλύτερες από την AGB Ελλάδος) δεν είναι αμερόληπτες, συνέχιζαν να τις εμπιστεύονται, αφού βάλθηκαν να κάνουν τα κράτη ουραγούς των εξελίξεων. Το αποτέλεσμα ήταν, κανένας πλέον διεθνής οικονομικός οργανισμός ή θεσμός στον κόσμο, να μην έχει μια εικόνα ποιος χρωστάει που, σε ποιον, πόσα και ποια είναι η φερεγγυότητά του. Ολες σχεδόν οι κυβερνήσεις, θεοποιώντας τη δύναμη της αγοράς, πιστεύοντας ότι από μόνη της θα λύσει όλα τα προβλήματα, έκλεισαν τα μάτια, συνειδητά ή σκόπιμα. Τώρα όλοι ζητούν κεφάλια άλλων για να γλιτώσουν το δικό τους. Από όλη αυτή την ιστορία χαμένοι είναι όλοι οι υποστηρικτές του αγοραίου θατσερικού μοντέλου. Στην πραγματικότητα όμως, χαμένοι θα βγουν, όπως πάντα οι ίδιοι, εκείνοι που έμαθαν να ανέχονται υπομονητικά όλα τα βάρη από τις αμαρτίες εκείνων που δεν έχουν δουλέψει ποτέ στη ζωή τους. 
Και ενώ οι ευρωπαίοι φορολογούμενοι, οι εργαζόμενοι δηλαδή, καλούνται να πληρώσουν τη νύφη, οι πραγματικά υπαίτιοι, οι πολιτικοί ηγέτες εξασφάλισαν το μέλλον τους. Ολοι σχεδόν οι πρώην υπουργοί οικονομίας και εξωτερικών των ΗΠΑ, είναι πρόεδροι ή σύμβουλοι σε εταιρείες επενδύσεων υψηλού ρίσκου, σε αυτές δηλαδή που δημιούργησαν το πρόβλημα. Ο «εργατικός»Μπλερ είναι σύμβουλος στην JP Morgan, ο σοσιαλδημοκράτης φίλος του Σρέντερ στην ρωσική Gazprom. Πριν λίγες μέρες διέρρευσε στο γερμανικό τύπο πως ο πρώην επαναστάτης και πράσινος Υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, ο Γιόσκα Φίσερ, είναι μυστικοσύμβουλος στην εταιρεία συμβούλων επιχειρήσεων και αρχηγών κρατών, της πρώην υπουργού εξωτερικών των ΗΠΑ, της Μαντλίν Ολμπράϊτ. «Γνωριστήκαμε πολύ καλά κατά τη διάρκεια της επίλυσης του προβλήματος του Κοσόβου και εκτίμησα τις ικανότητές του», δήλωσε πριν μια βδομάδα η αξιαγάπητη ΟλμπράΪτ. Αυτοί, ότι κι αν γίνει εξασφάλισαν τον εαυτό τους και το μέλλον των παιδιών τους. Εμείς να δούμε τι θα κάνουμε. Το χειρότερο σενάριο θα είναι να το ρίξουμε στη μοιρολατρεία, στο κυνήγι εκείνων που δε φταίνε ή στο «ο σώζων εαυτόν σωθήτω». Τώρα χρειάζεται ψυχραιμία, οργάνωση και αλληλεγγύη με εκείνους που είναι στην ίδια μοίρα.
